Milutin Milanković napravio je kalendar kojim bi Srbi trebalo da slave Božić i Srpsku novu godinu 13 dana ranije. Kalendar svetski poznatog geofizičara, klimatologa i astronoma je najtačniji, pošto, za razliku od julijanskog i gregorijanskog računanja vremena, kasni po jedan dan tek na svakih 28.800 godina!
Nakon obimnog istraživanja, čuveni srpski naučnik utvrdio je da julijanski kalendar od kako je uspostavljen 325. godine u Nikeji kasni po dan na svakih 128 godina. Zbog toga je na taj kalendar dodao 13 dana. Takođe, po Milankoviću svi meseci imaju po 30 dana osim februara sa 28 u prostoj odnosno 29 dana u prestupnoj godini. Milankovićev kalendar tačniji je i od gregorijanskog računanja vremena koji kasni dan na svakih 3.280 godina.
Poznati astronom napravio je kalendar na inicijativu vaseljenskog patrijarha Milentija IV koji je 1923. godine smatrao da je potrebno uspostaviti novo računanje vremena zbog velikog raskoraka u kalendarima hrišćanskih crkvi.
– U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca svi praznici su se slavili po dva puta. Patrijarh Milentije i ministar vera Ljuba Jovanović plašili su se da razlike u kalendarima mogu izazvati kulturnu pometnju, ali i dovesti do privrednih gubitaka zbog velikog broja slobodnih dana – ispričao je za Blic Aleksandar Petrović, profesor kulturne antropologije na Filološkom fakultetu.
Milanković je svoj kalendar predstavio na Svepravoslavnom kongresu 1923. godine u Carigradu. Evo zašto su Srbi bili protiv predloga svog naučnika da svi narodi slave Božić istog dana:
– Milankovićevo rešenje odmah su prihvatili Carigradska, Aleksandrijska, Antiohijska, Bugarska i Rumunska patrijaršija, kao i Atinska i Finska arhiepiskopija. Zanimljivo da su protiv bili Srpska, Jerusalimska i Ruska pravoslavna crkva – ističe Petrović.
Znaju se i konkretni razlozi zbog čega Milankovićev kalendar nije “prošao”.
– Jerusalimska pravoslavna crkva nikako nije htela da svi hrišćani slave praznik istog dana jer ne bi mogli da izdrže toliki priliv vernika iz celog sveta. S druge strane, ruska crkva je u to vreme odbijala sve reforme patrijarha Milentija, dok u srpskoj crkvi nije bilo konsenzusa. Takođe, kongres nije bio legalna ustanova crkvenog odlučivanja nego sabor – objašnjava Petrović.
U Srpskom razlogu leži i strah od dominacije zapadne crkve –
– Postoji zazor da će istovetnost datuma dovesti do potpune dominacije zapadne nad istočnom crkvom odnosno pokatoličenja velikog broja pravoslavnih hrišćana. Zapadna crkva je i ovako trenutno finansijski moćnija i brojnija. Zbog toga pravoslavne crkve brane Julijanski kalendar iako je pogrešan – tvrdi Petrović.
Sagovornik “Blica” ističe da crkva veoma teško prihvata promene kakvu bi sigurno doneo novi kalendar.
Inače, tvorac Julijanskog kalendara je grčki astronom Sosigen na inicijativu Julija Cezara, pa zbog toga i nosi njegovo ime. Cezar je ovaj kalendar zvanično uveo 45. godine pre nove ere. Gregorijanski kalendar prvi je predložio kalabrijski doktor Alojzije Lili, a 1582. godine ga je proglasio papa Grgur XIII po kome je dobio ime.
Za razliku od Božića kojeg katolici slave svakog 25. decembra, a pravoslavci 7. januara, Vaskrs hrišćani ne slave određenog datuma.
– To je zato što se Vaskrs određuje po lunarnom, a ne solarnom kalendaru. Vaskrs svake godine pada uoči jevrejskog praznika Pashe odnosno prve nedelje posle prvog punog meseca nakon ravnodnevnice. Zanimljivo, da Grci Božić slave kad i katolici, a Vaskrs kad i pravoslavci – kaže Petrović.
Izvor: Blic
Nije ovde poturicama mesto da pisu komentare