Balkan je zemlja čuda. Bliska i dalja istorija pružaju bezbroj primjera za navedenu tezu. Iako se situacija politički i bezbjednosno neprekidno usložnjava, na Balkanu se ništa novo ne dešava. A unutar Balkana, Zapadni Balkan je, opet, specifičan. Odbačen od EU, jer Unija ne priznaje da ovo područje pripada Evropi, pa je i po nazivu iz Evrope geografski izmješten. Svojevremeno je u opticaju bio pojam Jugoistočna Evropa, koji je imao šire značenje, ali se na osnovu političke odluke Brisela, a na poticaj iz Londona, dogodila terminološka izmjena, te se dio Balkana koji ne pripada EU, niti u EU postoji namjera da Srbija, BiH, Makedonija, Crna Gora i Albanija postanu punopravne članice – naziva Zapadni Balkan. Kovanica se piše sa velikim „Z“, s obzirom da se ne radi o geografskom pojmu. Zapadni Balkan može postati dio EU isključivo kolektivno, kao predvorje EU, odnosno njena „B“ liga. Ali, to liderima država koje se kunu u evrointegracije, ili, kako se to češće kaže, evroatlanske integracije (podrazumijeva se prethodni prijem u NATO) ne želi reći. Negiraće to i lideri balkanskih zemalja, ako bi im ko pokušao objasniti da je prijem u EU cilj koji se neprekidno izmiče i uslovljava političkim zahtjevima. O sumnjivim evropskim obećanjima Balkanu (zapadnom, naravno) pisao je i Dojče vele. Konferencije o Zapadnom Balkanu do sada su služile tek da se zabašuri nespremnost EU da primi nove države, pisao je Tomas Brajt, dopisnik agncije DPA za Dojče vele.
Konferencija o Zapadnom Balkanu je novi format koji je lansirala Njemačka, te su se konferencije redale jedna za drugom (Berlin 2014., Beč 2015., Pariz 2016.). Začkoljica je u tome što u dogledno vrijeme neće biti proširenja EU – to su između ostalih rekli Žan Klod Junker, predsjednik Evropske komisije, i predsjednik Bundestaga Norbert Lamert. Nakon što su se Britanci izjasnili za Bregzit, spremnost da se u Uniju uvode nove članice praktično je nepostojeća, piše Dojče vele. Kako će onda Srbija biti primljena u EU do 2017. ili do 2020. godine? O Bosni i Hercegovini, o kojoj se najčešće govori u kontekstu odlaska njenih građana na sirijsko ratište, i uopšte, u diskursu o terorističkoj prijetnji, suvišno je i govoriti kao o mogućoj članici EU.
Međutim, direktive EU se i dalje koriste kao politička poluga, a sve u cilju urušavanja ustavnih nadležnosti Republike Srpske. Tako sarajevski Dnevni avaz u tekstu pod naslovom „EU od BiH traži ozbiljne promjene u sigurnosnom sistemu“ od 27. novembra prenosi dijelove izvještaja Evropske komisije o napretku BiH za 2016. godinu u kojem je, nakon opštih opaski o bezbjednosnom miljeu u BiH, naročito naglašeno da BiH „nedostaje efikasan institucionalan okvir za saradnju policijskih agencija na državnom nivou“ kao i da „opšti nedostatak koordinacije i saradnje između organa za provođenje zakona umanjuje sposobnost policije da pruži cjelovitu uslugu“.
Avazov tekst su prenijeli pojedini sarajevski elektronski mediji, ali on ipak nije pobudio veće interesovanje javnosti. Međutim, sve ukazuje da se radi o kuhinji tzv. međunarodne zajednice u BiH i sarajevske čaršije. Asocijacija na kazivanje Pedi Ešdauna kako bi zamolio svog prijatelja Krisa Patena da ono što bi on, Ešdaun, smislio, u Briselu Paten umota u zahtjeve EU, neminovna je u ovom slučaju. Znači, za očekivati je da se u Sarajevu nastavi sa pompeznim ukazivanjem na pranje novca, korupciju, trgovinu narkoticima, trgovinu ljudima, kao na krupne bezbjednosne probleme u BiH, a sve treba da bude začinjeno zahtjevom za boljom koordinacijom policijskih agencija jer „problem koordinacije sprečava provođenje zakona“ kao i na problem koji stvara „nedostatak institucionalnog okvira za saradnju policijskih agencija na državnom nivou“. Iz nevladinog sektora stimulisanog stranim donacijama horski su se oglasili kako je u BiH „vidljiv nedostatak sistemskog uređenja sektora policije“ te da obavljena reforma policije nije po standardima EU, a kao rješenje se nudi zaključak da brojne policijske agencije treba ujediniti jer se „mora uspostaviti funkcionalan sistem“. Zato će Savjet ministara BiH uskoro raspravljati o potrebi za ozbiljnim promjenama u sistemu bezbjednosti, a zbog borbe protiv korupcije i kriminala. Efikasnija borba protiv terorizma biće floskula za integrisanje policije Republike Srpske u sistem koordinacije po volji Sarajeva. Izmišljaju se problemi kako bi se stvarne opasnosti marginalizovale.
Tako je Bakir Izetbegović u vrijeme kada se raspada koalicija na nivou BiH, a podjele u njegovoj SDA postaju sve veće, izmislio problem upotrebe tzv. bosanskog jezika u Republici Srpskoj, kako bi sačuvao kakvo-takvo jedinstvo u stranci, koje mu je potrebno za ruiniranja policije Srpske. O sirijskim povratnicima, paradžematima čiji je broj dosegao 40, prema javnom priznanju ministra bezbjednosti Mektića – niti riječi. U BiH se od gorućih problema okreće glava. Zato se raspravlja o bosanskom jeziku, po ko zna koji put o presudi Sejdić – Finci, blagonaklono se gleda na proteste povodom pada Alepa organizovane u Sarajevu, Zenici i Mostaru, i na rastuću rusofobiju.
Predrag Ćeranić
www.fsksrb.ru
