Propast sporazuma u Briselu i nove podele

Edita Tahiri, ministarka za dijalog sa Beogradom, izjavila je za prištinski list “Zeri“ da je “dijalog sa Beogradom doneo pozitivne rezultate za Kosovo“, kao i da je “Srbija počinila genocid na Kosovu i da zato narod ne želi da se nastavi dijalog“, objasnivši da “razume reakcije koje su nastale povodom dijaloga, ali i da je dijalog doneo rezultate.“.

Aleksandar Vučić, predsednik Republike Srbije, komentarišući izjavu Ramuša Haradinaja da “Zajednica srpskih opština neće biti formirana, jer nije po Ustavu Kosova“ rekao je da se to dobro videlo prethodne četiri godine od kada je dogovoreno formiranje ZSO u Briselskom sporazumu.

Prethodne četiri godine, opoziciona stranka “Samoopredeljenje“ Aljbina Kurtija oštro se protivila formiranju zajednice srpskih opština kao i razgraničavanju sa Crnom Gorom: poslanici opozicionih partija su aktivirali suzavac u skuštini, a kosovska policija, navodno, hapsila je poslanike koji su izazivali nered.

Još tada je bilo jasno da opozicija kosovskih Albanaca postoji da bi se protivila formiranju zajednice srpskih opština i demarkaciji sa Crnom Gorom; Zapravo, slobodno možemo reći da kosovska opozicija ne postoji. Ako pođemo od toga da je tzv. Repubila Kosovo najmlađa država u Evropi što se tiče uzrasta stanovnika: sa svoja dva miliona stanovnika na Kosovu i Metohiji živi najmlađa populacija u Evropi, svaka druga osoba mlađa je od 25 godina. Sa obzirom da je glavni problem na Kosovu i Metohiji nezaposlenost, jasno je da “kosovska opozicija“ ne postoji, pošto se “Samoopredeljenje“ bori isključivo protiv formiranja ZSO i demarkacije sa Crnom Gorom, ali ne i za druge probleme koji muče kosovske Albance.

Jasno je da je “Samoopredeljenje“ zapravo “opoziciona“ stranka koja radi u interesu režima, jer se bori protiv onoga što nije u skladu sa interesima kosovskih vlasti, tj. interesima Hašima Tačija: formiranje Zajednice srpskih opština pre svega.

Nakon što je potpisan sporazum u Briselu, 19.aprila 2013.godine, Albanci sa Kosova i Metohije odlučno kreću u jednu vrstu kampanje protiv formiranja Zajednice srpskih opština.

Zajednica srpskih opština se predstavlja kao oduzimanje dela teritorije tzv. Republike Kosovo od strane Srbije.

“Republika Kosovo sa zajednicom srpskih opština nije nezavisna.“, objasnio je Kurti.

“ “Zajednica“ je paradržava stvorena od strane paralelnih srpskih struktura na Kosovu.“, naveo je pred okupljenim Albancima u Đakovici.

Nakon toga, mnogi albanski intelektualci počinju da porede “Zajednicu srpskih opština“ sa Republikom Srpskom, objašnjavajući da bi postojanje ZSO značilo gubitak dvadeset i pet odsto ukupne teritorije “Republike Kosovo“.

“Samoopredeljenje“ kao “glavni“ protivnik formiranja ZSO

Albanski analitičar i kolumnista, Faik Miftari, objasnio je da Republika Srpska i Zajednica srpskih opština nisu ništa drugo do “srpski plan B“, pošto nakon raspada Jugoslavije, Srbi nisu uspeli da ostvare svoj prvobitni plan, odnosno stvore “Veliku Srbiju“, ali ipak nisu odustali od tog plana, već su počeli sa ostvarivanjem autonomije na 49 odsto teritorije Bosne i Hercegovine, odnosno Republikom Srpskom, a sada završavaju sa formiranjem Zajednice srpskih opština, odnosno ostvarivanjem autonomije na 25 odsto teritorije “Republike Kosovo“.

U albanskim medijima se uspešno vrši zamena teza: dijalog između Prištine i Beograda se predstavlja kao priznavanje Kosova od strane Srbije, a formiranje ZSO kao jedan od uslova da Srbija prizna nezavisnost Kosova. Ono što Albancima sa Kosmeta niko nije želeo reći, jeste da je jedan od prvih sporazuma koji regulišu normalizaciju odnosa u okviru sporazuma u Briselu-formiranje Zajednice srpskih opština u kojima Srbi čine većinsko stanovništvo.

Nije potrebno reći da ovakva zamena teza nije izvršena slučajno: bilo je neophodno ubediti Albance sa Kosmeta da se oštro protive formiranju ZSO, jer samo na taj način Zajednica srpskih opština neće biti formirana od strane kosovskih vlasti.

Albanski humor: fotografija koja oslikava šta Albanci sa KiM misle o liderima koji učestvuju u dijalogu između Beograda i Prištine.

Očigledno, može se reći da smo gubili vreme: iako dijalog između Beograda i Prištine Srbima sa Kosmeta nije doneo ništa dobro, Albanci sa KiM su prvi odustali od dijaloga. Naravno, kako je predizborna kampanja u toku, nije nemoguće da nakon izbora počnu da govore i rade drugačije, međutim, postavlja se pitanje da li će Srbija ponovo popustiti i nastaviti da tapka u mraku kad je u pitanju Kosmet.

“Pred nama je težak period“, poručeno je iz Brisela.

Negde, to može da znači da će se od nas tražiti da konačno predamo Kosmet, odnosno priznamo “Republiku Kosovo“ kako bismo izbegli nove sukobe. Odavno, šuška se o pomeranju granica na Balkanu; Kada se spomene “prekrajanje granica“, prva asocijacija je stvaranje neke velike države, međutim, moguće je da je reč o nečemu drugom: zahtevu da se konačno prizna jedna paradržava, Kosovo, ali i da će Republika Srpska biti u krizi.

Očigledno, dosadašnja politika koja je podrazumevala da saginjemo glavu nije donela ništa dobro ni nama, ni onima sa kojima pregovaramo, Albancima sa KiM. Slučajno ili namerno, oni su to razumeli kao da je Srbija odlučila da prizna Kosovo, ali još nije pravi trenutak da se ta odluka saopšti srpskom narodu. Izgleda da je konačno došao trenutak da se otvoreno kaže šta (ne)će biti učinjeno kada je Kosmet u pitanju. I pred Srbijom jeste težak period, jer zauzimanje čvrstog i jasnog stava otvara put novim srpskim podelema: Srbi će se podeliti na one koji će se zalagati za priznavanje nezavisnosti Kosova, smatrajući da se konačno treba osloboditi “velikoosrpskih obmana“ i one koji će biti spremni da se oštro suprotstave odluci da se prizna nezavisna Republika Kosovo.

Mina Ćurčić

www.vidovdan.org