..“O velike zemlje, o Srpski Narode,
Kada će i za te doći život pravi?
Što sudbina krije buktinju slobode?
Veliko proleće kad će da se javi? ……
Vladislav Petković Dis
Iz Prvog svetskog rata pobednici izlaze sa velikim gubicima i traumama, Amerika bogatija za 30 milijardi ondašnjih dolara a teritorijalne odredbe Versajaskog ugovora ostavljaju Nemačku gotovo neokrnjenu.
Ekonomska kriza, nemački nacizam i ekspancionizam (Deutschland über alles )dovode do Drugog svetskog rata – najvećeg i najsmrtonosnijeg rata u ljudskoj istoriji, sa vise od 100 miliona ljudi koji su sluzili u vojsci 30 razlicitih drzava. Rat su obeležile masovne pogibije vojnika i civila ( 50 -70 miliona ljudi od toga 50% civila), pojavu holokausta (sistematskog istrebljenja pripadnika Jevreja, Slovena i Roma) i, drskošću Amrikanaca, i prvu upotrebe nuklearnog oružja u ratu a u svrhu najmonstruoznijih ubijanja korišćena su najmodernija dostignuća nauke i učestvovali najobrazovaniji ljudi tog doba.
A 1941. i Srbi, u okviru Kraljevine Jugoslavije, upadaju u vrtloge tuđih interesa, zakulisnih radnji i svetskih previranja.
I rat i bombardovanje Beograda počeli su bez najave. Nemački bombarderi su 6. aprila 1941. u četiri navrata bombama zasuli nezaštićeni grad i sejali smrt, požare i razaranja. Na kolone ljudi koji su u panici napuštali Beograd pucano je avionskim mitraljezima iz „štuka“.
Pogođeni su Učiteljski dom, Kalenić pijaca, železnička stanica, Glavna pošta, zemunski aerodrome. Bombama su razorena i skloništa puna ljudi u porti Vaznesenjske crkve kao i veliko sklonište u Karađorđevom paraku .
Potpuno je uništena Narodna biblioteka Srbije na Kosančićevom vencu, podignuta 1832. godine, sa skoro celim fondom od preko 350.000 knjiga, kao i velikim brojem starih rukopisa i unikata neprocenjive kulturne i istorijske vrednosti.
Samo u tom danu, u Beogradu je potpuno razoreno 714, teže oštećeno 1.888, a delimično oštećeno 6.829 zgrada. Broj poginulih nije utvrđen, ali je premašio nekoliko hiljada ( Beograd je tada imao 370 000 stanovnika). Pričinjena je velika materijalna šteta od oko osam milijardi predratnih dinara.
Okupirana Kraljevina Jugoslavija je podeljena. Kao i Srbija. Srem je pripao novoformiranoj državi NDH (kojoj je pripala i BiH), Nemačka je okupirala centralnu Srbiju i Banat (koji je ponuđen Rumunima ali su oni to odbili rečima – Srbi su naši prijatelji) južne banovine okupurali su Albanci i Bugari.
Od početka, u krajevima naših osvedočenih „prijatelja i veštih koljača“ kreće „zahvalnost „ iskazana rečima Mile Budaka, Pavelićevog ministra i doglavnika ( 1941. u Gospiću) „ Jedan dio Srba ćemo pobiti, drugi raseliti, a ostale prevesti na katoličku vjeru i tako pretopiti u Hrvate.“
Tim redom i sprovode uništenje Srpstva te rat Hrvata protiv Srba dobija obeležja genocida, verskog rata , etničkog čišćenja i najstrašnijeg terora. Sve uz saglasnost i podršku Vatikana.
Dve nedelje posle proglašenja NDH (10.04.1941) Pavelić je zabranio upotrebu ćirilice , Srbe obeležio obaveznom plavom trakom sa slovom P, a Jevreje žutom, i zabranio im vožnju tramvajima. Zabranio je i sve pravoslavne škole, zabranjen je naziv srpska pravoslavna vjera a uveden „grko-istočna vjera“ da bi u septembru 1941. bila konfiskovana imovina Karlovačke mitropolije……
Uporedo sa zabranama idu pokolji, deportovanje u logore smrti i proterivanja.
Novostvorena HDH (koju su priznale samo Nemačka, Italija i Španija , čak ni Japan koji je bio sila Osovine ih nije priznao) formira logore Jadnovo, Kruščica,Lobograd, Žakovo, Tenje,Osijek , Jasenovac… a jame kao grobnice srpskog naroda se počinju puniti srpskim telima od same “uspostave” hrvatske države.
Od svih hrvatskih vojnih formacija po zverstvima su najpoznatiji klerofašisti ustaše, u čijim pirovima na najsvirepiji način gube živote stotine hiljada Srba i desetine hiljade Jevreja i Roma. Sve pod okriljem i direktnom podrškom Vatikana.
U nastojanju da zatru srpski rod postaju inovativni te tako od 1942-1945. godine Hrvati osnivaju logore Jastrebarsko, Sisak, Livno i logor na ostrvu Pagu, koji su u Drugom svetskom ratu bili u svetu jedini koncentracioni logori koji su bili specijalizovani za zatvaranje i ubijanje dece.
„U Nezavisnoj Državi Hrvatskoj je za vrijeme Drugog svjetskog rata 1941-1945 prema do sada sakupljenim podacima, a što nikako nije konačna cifra, ubijeno 74.762 djece, mlađih od 14 godina. Među njima je bilo 14.528 djece evidentiranih kao žrtve rata, dok je nad 60.234 djeteta izvršen najteži oblik genocida. Ubijeno je 32.054 dječaka i 28.012 djevojčica.
Najviše je ubijeno srpske djece – 42.791, romske – 5.737, muslimanske – 5.434, jevrejske – 3.710 i hrvatske – 2.289. Za
273 djeteta nije utvrđena nacionalna pripadnost.”
U Elaboratu o dječijim logorima u NDH, koji se čuva u Arhivu Hrvatske u Zagrebu, jednom od 13 elaborata koje je sastavila Zemaljska komisija Hrvatske o logorima, navedeno je još i sledeće:
„Pomor djece je bio 30 do 40 djece dnevno(…) Među djecom su se događale neobične fiziološke promjene, dijete je još živo dobijalo mrtvačke mrlje, koje čovjek dobija tek nakon smrti, a umiralo je više sati kasnije. Gotovo su sve fiziološke funkcije zastale još prije, kod djece nisu više djelovali ni instikti ni glad.“
Zagrebački vjesnik od decembra,.1945. godine donosi :
„Dečiji logor u Jastrebarskom bio je poveren jednom broju časnih sestara Hrvatica koje su na „ najhumanitarniji tisućugodišnji kultruni način“ postupale sa ovom srpskom decom. Ona su bila izložena sigurnoj smrti. Slabo obučena i još slabije hranjena deca su ličila na prave žive leševe i kosturiće. Podvrgavana su svim mogućim mukama i patnjama……….ako bi neko pokušalo da beži odmah je ubijano. Onu decu koja su po mišljenju milosrdnih časnih sesara bila neposlušna, jedna od njih izvodila bi iza logorske štale i tamo krampom ubijala. Kakva je to sredina negovala takve ‘časne sestre’?“
Dečiji logor u Sisku, u kome su smeštana uglavnom deca sa Kozare i Korduna, bio je pod ustaškom komandom. Tačan broj ubijene dece nije poznat ali se podaci kreću od 2000 do preko 3000 ubijene dece, plus oko 3000 koji su umrli posle udomljavanja u hraniteljske porodice kroz Akciju Dijane Budisavljević .Treba pomenuti da su snažnija deca iz ovog logora deportovana u Nemačku, pa je npr. samo u 1942. godini, iz logora u Sisku 3.971 dete odvedeno na prisilni rad u Nemačku.
U logoru su bila smeštena deca do 14 godina starosti i vođena su samo po broju, bez imena i prezimena, a Dijane Budisavljević, austrijanka, udata za Srbina, pokreće akciju, okuplja saradnike i uspeva da iz logora izvuče i udomi oko 12 000 dece ( od kojih je 3000 umrlo od posledica terora i nebrige u logoru). O svemu vodi kartoteku sa fotigrafijama dece, želeći da, po okončanju rata, olakša povezivanje te dece sa roditeljma ili rođacima. Posle rata, kartoteka koju je vodila Dijana Budisavljević je korišćena veoma kratko jer ju je , zajedno sa fotografijama, preuzela OZNA. Rad na kartoteci je ubrzo sasvim zamro i veliki broj ljudi nikada nije pronašao svoju decu. Komunisti su se potrudili da se stradanja Srba i tako nastave.
Koncentracioni logor u Jasenovcu je bio mesto užasa, patnje i smrti za mnoge Srbe, Jevreje i Rome. Taj “sabirno radni logor” kako su ga zvale ustaše, je bio kompleks od osam podlogora u neposrednoj blizini a samo se podlogor Stara Gradiška, logor za žene, nalazio malo dalje .
Jasenovac je osnovan u avgustu 1941, a bio je rasformiran tek u aprilu 1945. ( komunisti su iz “nepoznatih” razloga kasno stigli u Jasenovac i tako dali šansu ustašama da zbrišu što više tragova i još malo ubijaju) Stvaranje samog logora, upravljanje i nadzor nad njim bili su povereni III odeljenju Ustaške narodne službe (UNS), na čelu sa Vjekoslavom (Maksom) Luburićem, koji je lično odgovarao za sve što se tamo događalo.
Većina uhapšenih, ili u selima i zbegovima pohvatanih, Srba odmah po dovođenju u Jasenovac uglavnom su ubijani, a samo je mali broj logoraša ostajao duže u logoru na nekom radu. (Ustaški propis je bio: da boravak u logoru ne može biti kraći od 3 meseca, ni duži od tri godine, ali se ustaše toga nisu držale).
“Naime, utvrđeno je da su ustaše u mnoge duboko iskopane grobnice često „usađivali“ još žive ili polumrtve ljude, tako što su na 1 kvadratni metar sabijali uspravno po 12 do 15 ljudi, koje su onda maljevima odozgo dokusurivali. U Gradini je takođe vršen i zločin kuvanja leševa žrtava u kazanima, od čega su ustaše zatim pravile sapun, a kosti iz kazana odvozili su vagonetima i izručivali u Savu. Pre nekoliko godina pronađeno je tako na više mesta niz Savu, kada je pri letnjim sušama nivo vode opao vrlo nisko, nekoliko velikih naslaga ljudskih kostiju u rečnom mulju i pesku. Snimanja terena iz vazduha takođe su ukazala na postojanje još neotkrivenih masovnih grobnica na terenu Bosanske Gradine.”./dr Nikola Nikolić
Temeljnija istraživanja na terenu Bosanske Gradine, vršena 1960. godine, zabranila je Titova vlast
I dan danas se manipuliše brojem žrtva i on se uglavnom kreće između 900 000 i 1.000.000 ljudi, od toga oko 700 000 Srba..
(Isidor Levi je krajem 1985. izjavio da je vodio evidenciju likvidiranih logoraša. On je smatrao da je ustaški pakao u Jasenovcu progutao oko milion žrtava.Levi je 1948. godine prešao u Izrael./Oslobođenje” br. 84, 1996./
Milan Duzemlić, opštinski sekretar u varošici Jasenovac, svjedočio je, kako je On do 21. decembra 1943. u svojim rukama imao 900.000 kartona pobijenih lica u Jasenovačkom logoru. /A. Miletić, dok. br. 223. knj. 3, str. 494/)
Hrvati su već 1946-1947, po naredbi Hebranga i Krajačića, sravnili Jasenovac sa zemljom i uništili dokaze o zverstvima ustaša i broju žrtava, a komunističke vlasti u Jugoslaviji najstrožije kažnjavaju Srbe koji su se usudili da pišu ili pričaju o ovim zverstvima. Od Srba se tražilo da, u interesu Jugoslavije, svoje mrtve skrivaju i pred svetom i pred svojim naraštajima.
(Knjiga „U mučilištu – paklu Jasenovac” od Đorđa Miliša, izd. 1946. godine – zabranjena je po ultimativnom zahtevu Vatikana.
Knjiga „Jasenovački logor” od Dr Nikole Nikolića je doživela spaljivanje od strane članova CK KPHa autor, dr Nikola Nikolić, je završio na Golom otoku. )
Tragedija je, da se ni danas situacija nije mnogo promenila. U toku je politika hrvatske vlasti koja pokušava potpuno obezvrediti i izbrisati, sa stranica istorij, genocid koji je vršen nad srpskim i jevrejskim narodom u ovom logoru. Srbija matica u maniru nenegovanja, i čak suzbijanja, nacionalnog i verskog identiteta Srba ne obraća pažnju na istorijskse žrtve i, uglavnom, prepušta nekom od Aleksandara, da, tu i tamo, nešto izlupeta.. Tužno i bolno.
„Paveliću, šta ćemo od Srba? Vež’ u lance, bacaj u Šurmance!
Srpske su se pogasile svijeće, upalit se više nikad neće„ – pevali su Hercegovci.
Za razliku od logora, jame, provalije i bunari nisu zahevali nikakva materijalna ulaganja a sakrile su raskomadana tela preko 40 000 Srba . Uglavnom naguranih u neku od 318 jama u Lici, Kordunu i Hercegovini.
Krvoločna igranka nad Srbima sprovodila se i u Bosni I Hercegovini gde su se ustašma pridružili muslimani, kao i Vojvodini, gde su Nemačka i Mađarska vojska potpomognute ustašama , počinili neviđena zverstva nad civilima. 50 000 ljudi je ubijeno ( najviše Srba ali i Jevreja i Roma ) a preko 200 000 je prošlo različite torture fizičkog mučenja i oduzimanja imovine.
Srbi su bili žrtve Nemaca, Mađara , Bugara , Muslimana , Albanaca ali i ideološke podele na partizane i četnike koja je od početka rata, kroz međusobnu borbu, proizvela stradanje hiljada civila i vojnika, kao i pljačakanja i paljenja imovine. A u periodu od 20,oktobra 1943. do 18. septembra 1944. i žrtve savezničkih bombardovanja, po nalogu komunista. Bombadovani su Niš 15 puta, Beograd 11, Kraljevo 6 puta, Zemun 4, Novi Sad 3 puta i da ne nabrajam dalje, hiljade civila je stradalo a gradovi su razrušeni. Saveznici su ovo naručeno bombardovanje uredno naplatilio od Jugoslavije – samo su se poslužili zlatom koje je odbegla kraljevska vlada sklonila u inostranstvo.
Tokom Drugog svetskog rata fašistička Italija je deo Kosova i Metohije , naseljen Šiptarima, stavila pod upravu albanske vlade. Od tog momenta počinje surov progon Srba i ostalih nealbanaca sa ovog prostora.
Mustafa Kruja, premijer Albanije u junu 1942. godine na sastanku sa šiptarskim vođama na Kosmetu govori “ Svi Srbi koji tamo žive vekovima moraju se smatrati kolonistima i poslati u koncentracione logore u Albaniju. Srbi naseljenici moraju biti ubijeni.”
Srbi su ubijani, imovina otimana, kuće spaljivane a vlast FNRJ 1945. je donela privremenu Odluku kojom se zabranjuje povratak srpski prognanika na Kosovo i Metohiju . Kasnije su odluku promenili ali je od 15.770 izbeglih srpskih porodica samo 3.352 bivših kolonista dobilo pravo da se vrati na svoja imanja na Kosovu i Metohiji, dok su mnogi preusmereni ka Vojvodini ili su ostali u centralnim delovima Srbije
Do dana današnjeg nije izvršen tačan popis Srba ubijenih i nestalih u Drugom svetskom ratu jer je komunistička vlast, preko manipulacije ukupnim brojem žrtava, sakrivala genocid koji su Hrvati sproveli nad srpskim stanovništvom. Kardelj i Tito su odlučili da, na Reparacionoj konfernciji u Parizu 1947. godine iznesu podatak od 1,7 miliona ukupnih žrtava iako je Demografsko odeljenje Saveznog zavoda za statistiku 1951. godine došlo do podatka da su gubici stanovništva iznosili preko 2,4 miliona ( prema nekim izvorima broj Srba stradlih u Drugom svetskom ratu je oko 1, 6 miliona).
Skrivali komunisti podatke ili ne, pretili ili ne, zna se da je je u Drugom svetskom ratu stradalo najmanje 1,2 miliona Srba.
I posle 1945. ostajemo u zajedničkoj državi, a komunističkom zabranom pričanja o genocide nad Srbima on se, faktički, u drugoj formi i nastavlja . Generacije Srba rastu bez mogućnosti učenja u školama o genocidu koji je izvršen nad njihovim precima.
Najveći stradalnik Drugog svetskgo rata je komunistički Sovjetski Savez (samo 20 %o muškaraca rođenih u Sovjetskom savezu 1923. godine je preživelo Drugi svetski rat a tokom opsade Staljingrada poginulo je više Rusa (vojnika i civila), neko američkih i britanskih vojnika zajedno tokom celog Drugog svestkog rata) a SAD iz krizekoja je izlečena ratom ( po sistemu rat je sjajn i najprofitabilniji posao) izlaze bogatije za bezobrazne stotine milijardi ondašnjih dolara.
Pitanje ratnih reparacije je bilo pod uticajem američkih interesa i novog rata, znanog kao hladni rat. Pobednički savez se pretvorio u ogorčen sukob istoka i zapada u kome je Nemačoj bila namenjena uloga političko ekonomskog i i vojnog bedema protiv komunizma. U tom cilju je i vođena posleratna mirovna politika,
bez ugovora o miru po kome bi se utvrđivala reparacija za svaku od pobedničkih zemlja . Neki dogovori su postignuti ali cifre nisu iznete u javnost. Ovakvom politikom Amerikanaca i Engleza sprečena je isplata reparacije a time i obnova komunističkog Sovjetskog saveza, kao najvećeg stradalnika ovog rata.
Međutim, naplate štete nije sasvim eliminisana jer je na predlog jugoslovenske delegacije u završni akt Pariske konfernecije pri zaključenju sporazuma između zapadne Nemačke i i triju zapadnih okupacionih sila uneseno da se :“Vlade potpisnice ne odriču određivanja, u svoje vreme, oblika i trajanja nespornog iznosa reparacije koju ima da plati Nemačka….ne odriču svaka svog prava u pogledu definitivnog rešenja nemačkih reparacija…..time ne osporavaju politički zahtev koji se mogu postaviti u pogledu ugovora o miru sa Nemačkom“.
Pod plaštom Plana evropske obnove (Maršalov plan) sedamnaest evropskih država prima pomoć ( delom u novcu, delom u mašinama ili drugoj robi) u vremenu 1948. do 1952. godine u visini 15 milijardi tadašnjih dolara (od čegaje 10% išlo Zapadnoj Nemačkoj). Osnovni cilj je da se Evropi omogući ispunjenje obaveza prema SAD i da Evropa postane veće tržište za američke proizvode ,a svi primaoci pomoći su bili podvrgnuti jakom američkom uticaju.
Što se tiče Srbije problem sa naplatom reparacija svoj tragičan, i možda poguban, epilog dobijaja u današnje vreme.
U skladu sa intersima velikih, FNRJ nije potpisala mirovni ugovor na osnovu koga bi mogla da potražuje ratne reparacije. Procenjena je odšteta od 36 milijadi tadašnjih dolara a naplaćeno je svega 35 miliona dolara (od toga su 2 miliona dolara isplaćena ljudima nad kojima su obavljani eksperimenti in vivo(380 ljudi) i, 26 miliona dolara na ime socijalnog osiguranja za jugoslovenske građane koji su za vreme Drugog svetskog rata u Nemačkoj radili “dobrovoljno” (??????)
1973 .godine Nemačka (Tito – Brant) daje Jugoslaviji milijardu dolara kredita ( 700miliona + 300 miliona) uz kamatu od 2% na 30 godina uz grejs period od 10 godine , ali je to upotrebljeno za izgradnju energetskog prstena oko Jugoslavije .
Nekim zakonima ( 1957, dopuna 1974. i 1978) „Jugoslavija preuzima na sebe obavezu da isplati ratnu odštetu građanima u onim slučajevima gde je sa stranom državom zaključnen mirovni ugovor i gde su likvidirana potraživanja.“
1947. godine potpisani su mirovni ugovori sa Mađarskom, Italijom i Bugarskom, ratna odšteta je delom naplaćena ( ali građani nisu dobili ništa) a delom oproštena ( bio Tito velikodušan prema svima osim prema Srbima). Samo je Bugarima oprošteno 20 miliona tadašnjih dolara ratne odštete, čineći tako srpske žrtve „bratskog“ bugarskog naroda još većim žrtvama.
Problem je što po normama obligacionog zakona tako oprošten dug država Jugoslavija preuzima na sebe.
Dok je Tito bio živ niko nije pominjao ratnu odštetu, onda dolazi raspad Jugslavije i tek posle 2000. godine kada Srbija dobija, u nizu, namesničke vlade koje, pod parolom Evropa nema alternative, sprovode uništenje Srbije probudila se naslednička svest o ratnim odštetama , i svi od siromašne Srbije pokušavaju da naplate ono što to su trebali da jure od Tita. Postoje tvrdnje, da je Tito čak i obeštetio folksdojčere nekim sredstvima ali o tome nema pisanog traga pa nas je Joža, izgeda, još jedared zavrnuo.
Uz sve muke, na tom samoubilačkom galopu za EU nas sačekuju dojučerašnji koljači. Njihove sadašnje države, članice EU, ucenjuju pretnjom stavljanja veta na pridruženje EU( Mađarska) i uslovljavaju ispravkom Zakona o restituciji. Tako da će od 2011. godine svi za koje se utvrdi da nisu direktno učestvovali na strani nacista biti uvršteni u process restitucije i naknade štete.
Velike su šanse da će, pod pritiskom Memačke folksdojčeri Princa Eugen i pod pritsikskom Mađarske potomci hortijevaca i honveda dobiti ratnu odštetu a i kroz proces restitucije imovinu , pogotovo kad se strancima dozvoli da budu vlasnici zemljišta u Srbiji ( jer većina nema državljanstvo Srbije). Kako je krenulo, pod kvislinškom i nesposobnom vladom još će nam i Hrvati naplatiti to što su nas klali. A možda će i da nam oproste – ko Đura.
To je nama naša borba dala ……
Nismo poslušali reči Arčibalda Rajsa pa doživljavamo da nas istorija ošamari rečima Džordža Santajane – Oni koji se ne sećaju prošlosti, osuđeni su da je ponovo prožive.
Sofija Lelić
