Vaznesenjska crkva ili Crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Beogradu je srpska pravoslavna crkva, nalazi se u ulici admirala Geprata
Crkva je posvećena Vaznesenju Gospodnjem (Spasovdan). Teško je oštećena u bombardovanju Beograda (1941. i 1944) i poginuo je veliki broj ljudi. U dvorištu ispred crkve nalazi se spomenik u obliku krsta poginulim. Svake godine na crkvenu slavu Spasovdan posle liturgije polazi litija koja se kreće ulicama Beograda i ponovo vraća u crkvu
Crkva je podignuta 1863. godine. Po nalog knez Mihailo Obrenović i mitropolita Mihajla, a podignuta je dobrovoljnim prilozima mnogih Beograđana. Crkva je oblikovana u duhu tada vladajućeg romantizma, po ugledu na stare srpske manastire, pre svega Ravanicu. Prve ikone je naslikao slikar Nikola Marković 1864. godine, ali je kasnije izrada ikona poverena najpoznatijem slikaru tog vremena Stevi Todoroviću. Takođe, prvobitne zidne slike Nikole Markovića ustupile su mesto novim kompozicijama Andreja Bicenka 1937. godine. Crkva ima bogatu riznicu sa zbirkom ikona, starih knjiga, zlatarskih dela i drugih predmeta iz 19. veka.
Zanimljivo je da je na početku Velikog rata ( Prvog svetskog rata) jedna bomba pogodila crkvu koju su ispalili Austrijanci i zarila se ispod prоpоvedaоnice ali nije eksplodirala. Vojska ju je demontirala 1921.godine.
U zvoniku nalazi se i zvono iz Saborne crkve koje je prvo zazvonilo kada je Beograd i Srbija oslobođena od Turaka 1815.godine nakon Drugog srpskog ustanka koji je podigao Miloš Obrenović.
Neposredno pred bombardovanja Beograda 6.arpila 1941.godine od strane Nemačke. Vojska je u crkvenоj pоrti iskоpali dva sklоništa, Prilikom bombardovanja u samu portu crkve pale su bombe pa su ljudi koji su se sakrili u rovovima poginuli. Crkva je bila oštećena a, nekoliko dana kasnije nemačka vojska je naredila iskopavanje poginulih od bombardovanja. Iskopano je blizu 200 beograđana koje su nemci polili krečom a zatim odvezli na Novo groblje gde su ih ukopali u već iskopane rovove. Od tog događaja svakog 6.aprila održava se parastos žrtvama za koje je podignut i spomenik u samoj porti.
Sveti despot Stefan Lazarević, Foto: spc.rs
Marta meseca prošle godine, deo moštiju svetog Stefana Lazarevića dopremljene su iz Požarevca u Beograd i položene u Vaznesenjoj crkvi, gde će i trajno ostati.
Crkveni dostojnici i beograđani dočekali su sa dužnim poštovanjem mošti svetog Stefana jer je on za vreme njegove vladavine prvi put postao prestonica.
Despot Stefan Lazarević bio je sin kneza Lazara. Nakon što je knez Lazar poginuo u Kosovskom boju 1389. godine, tada maloletni Stefan je nasledio presto, ali je do punoletstva u njegovo ime, Srbijom vladala njegova majka Milica.
U istoriji važi za vladara u čije vreme je Srbija ostvarila političku stabilnost.Osim političkog dara, despot Stefan Lazarević imao je i književni talentat.Njegovo najpoznatije delo je „Slovoljubve“, pesnička poslanica za koju se smatra da je posvećena njegovom mlađem bratu Vuku.
Stefan Lazarević je zaslužan i za to što se njegova sestra Olivera, koja je bila u haremu Bajazita kao zalog mira, vratila u Srbiju.
Tekst & fotografije Veroljub Milošević, novinar NUNS
