Balkan „staro-novo“ žarište Evrope?
Sukobi na Balkanu uvek su bili „zapaljeni“ interesima velikih i moćnih koji su odmeravali snagu i interese na Balkanu. Veliki su prvo „svađali“ balkanske narode i države,onda su ih na svoj način „mirile“ i kontrolisale ,odnosno održavale u protektoralnom i vazalnom statusu, kasnije slabile na unutrašnjem planu ili ponovo sukobljavale.Interesi moćnih država na Balkanu odražavaju se i po procesima unutrašnjih sukoba i političkih, ali i etničkih deoba i ekonomskog slabljenja država i izazovanja političkih prevrata i etničkih konflikata u ime demokratije i sloboda. Balkan je i dalje zona analize i predviđanja Zapadnih i Istočnih eksperata. Američki analitičar Danijel Server u najnovijem izdanju časopisa Saveta za međunarodne odnose, prenosi, a prenosi „Glas Amerike smatra da američki predsednik Donalda Trampa treba da postupi hitno da bi se sačuvali mir i stabilnost na Balkanu. Po Serveru američko „mešanje“ na Balkanu je preveshodno zbog uticaja Rusije na balkanske države pre svega u Makedoniji, Srbiji, BIH i usporavanje politike evropske integracije Zapadnog Balkana, koju je Evropska unija promovisala uspešno sve do nedavno. „Glas Amerike” navodi da Server ne predviđa novi veliki rat na području Zapadnog Balkana. Međutim, on ne isključuje izbijanje nasilja zbog ekstremista u Albaniji, Makedoniji i Srbiji, koji bi po njegovom mišljenju mogli da dovedu do novog talasa etničkog čišćenja, zločina pprotiv čovečnosti, pomeranja granica, dalje islamske radikalizacije, kao i kolapsa postojećih institucija u regionu.
Puna kontrola SAD i NATO nad Srbijom i Republikom Srpskom?
Danijel Sever bivši pripadnik CIA u Rusiji vidi najveću opasnost za Balkan, američke i interese i šitrenje EU.Server kaže „Rusija će učiniti apsolutno sve što može da spreči ulazak Makedonije u NATO, kao što se borila protiv ulaska Crne Gore u NATO, dok će u Republici Srpskoj preduzeti sve što bude mogla da Milorad Dodik nikada ne prihvati nijedan predlog za ustavnu konsolidaciju Bosne i Hercegovine”. nu geopolzičku zonu i da će na svako način pritisakti vlade balkanskih država za neutralisanje Rusije i uvlačenje odnosno držanje Balkana u zoni SAD, NATO. Balkanskim državama se šalje poruka da budu što dalje od ruskih interesa i predlaže imenovanje specijalnog izaslanika za Zapadni Balkan sa zadatkom da proceni uspeh i nedostatke u sprovođenju mirovnih sporazuma u Bosni i Hercegovini i na Kosovu, kao i da daje konkretne preporuke za dalju američku politiku rešavanja sadašnjeg zastoja u jugoistočnoj Evropi.Server predlaže postojanje zvaničnog američkog protektora za Zapadni Balkan koji će kontrolisati region ,ali i uticati na unutrašnju i spoljnu politiku balkanskih država. Šta se posredno poručuje Srbiji. Prvo da se distancira od Rusije injenih interesa. Drugo da što pre normalzuje odnosdže sa Prištinom i promeni svoj Ustav koji podrazumeva odricanje Srbije od Kosova. Treće da Srbija kao „garant“ Dejtonoskog sporazuma pritiska Republiku Srpsku za promenu položaja Republike srpske u unitarnoj BIH koja bi se uključila prvo u NATO, a onda u EU. Ovi zahtevi prema Srbiji koji se direktno ili „diplomatski“ prenose realno predstavljaju uslove pa i vid ucene Srbiji od strane SAD na putu ka EU i podršci sadašnjoj vlasti u Beogradu.
Tomislav Kresović
vidovdan.org
