Građanski rat u SFRJ počeo je 1991. godine. Prve izbeglice stigle su u Srbiju u jesen 1990. godine prvenstveno iz gradskih sredina u Hrvatskoj. Prvi veliki egzodus dolazi u zimu 1991. na 1992. godinu sa područja Zapadne Slavonije. Potreba je inicirala da se prvi štabovi za prihvat i zbrinjavanje izbeglica osnivaju još u leto 1991. godine.
Važno je reći da je u tom periodu u Republici Srbiji koja je tada bila pod sankcijama Saveta bezbednosti UN, jedna četvrtina ukupnog stanovništva živjela ispod granice siromaštva
Na samom početku bilo je 50 hiljada ljudi u Srbiji, od čega 900 iz Slovenije, 7.800 iz BiH i 36.000 iz Hrvatske, mahom zapadna i istočna Slavonija i područja Hrvatske koja nisu bila zahvaćena u to vreme raznim sukobima. Početkom ratnih sukoba na teritoriji BiH situacija se dramatično menja, i raste broj izbeglica, tako da krajem 1992. godine na ovim prostorima prema podacima UNHCR boravi blizu 200.000 lica.
Normalno je da je od 1992. do 1998. godine taj broj u stalnom porastu i interesantan je podatak da je na popisu izbeglica koji je proveden 1996. godine, u opštinama Stara Pazova, Inđija i Šid bilo više izbeglog nego domicilnog stanovništva.
Samo do prve polovini 1996. godine bilo je 537.940 lica iz Hrvatske, BiH i ostalih republika. Godine 1998. ukupan broj izbeglica i ratom ugroženih lica na teritoriji Republike Srbije kretao se oko 650.000, ili 10% od ukupnog stanovništva tadašnje Republike Srbije.
Prema podacima Komesarijata za izbeglice krajem 20127. u Srbiji je bilo 27.945 lica sa izbegličkim statusom. Od tog broja 19.171 izbjeglica je iz Republike Hrvatske, a 8.774 iz Bosne i Hercegovine. Podsećanja radi, 618.000 ljudi dobilo je izbeglički status u Republici Srbiji usled ratova od 1991. do 1995. (266.000 iz BiH i 330.000 iz Hrvatske).
Broj izbeglica i bivših izbeglica u stanju potrebe daleko je veći, a njihovu sudbinu deli i više od 203.000 interno raseljenih sa Kosova i Metohije, kao i 18.000 lica koja su raseljena unutar teritorije Kosova i Metohije.
Osim prema hiljadama izbeglica i interno raseljenih Republika Srbija je pokazala humanost i poštovanje međunarodnih standarda i prema više od milion migranata iz Azije i Afrike koji su prešli peko teritorije Republike Srbije, kao i prema oko 6.000 njih koji su trenutno smešteni u prihvatnim i centrima za azil.
U proteklih 20 godina, Vlada Republike Srbije kontinuirano radi na rešavanju problema lica koja su morala da napuste svoje domove tokom sukoba na prostoru bivše Jugoslavije. I pored svih uloženih napora i značajnih finansijskih sredstava iz budžeta Republike Srbije i od donatora, izbegličko pitanje na ovim prostorima i dalje nije zatvoreno. Ostvareni su veliki pomaci, prvenstveno u rešavanju egzistencijalnih pitanja ove populacije i dinamici obezbeđivanja trajnih stambenih rešenja. Do sada je značajan broj izbegličkih porodica ostvario trajno rešenje, i dobio pomoć u ekonomskom osnaživanju.
U periodu od 2008. do 2016. godine, iz budžetskih sredstava Republike Srbije, omogućeno je da se u 171 jedinici lokalne samouprave, uključujući i opštine na Kosovu i Metohiji, stambeno zbrine više od 5.700 porodica izbeglica i interno raseljenih lica i to dodelom 4.828 paketa građevinskog materijala i 947 seoskih kuća sa okućnicom. Takođe, ovim sredstvima omogućeno je da se ekonomski osnaži više od 4.700 porodica izbeglica i interno raseljenih lica.
Veliki broj stambenih rješenja biće obezbjeđen i zahvaljujući Regionalnom stambenom programu, zajedničkom višegodišnjem programu koji se finansira donatorskim sredstvima, a ima za cilj da stambeno zbrine najugroženije izbegličke porodice u Srbiji, Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj i Crnoj Gori.
U okviru tog programa do sada je za Republiku Srbiju obezbeđeno više od 100 miliona evra koji su namenjeni za rešavanje stambenih potreba za skoro 5.000 izbegličkih porodica. Obezbeđenim sredstvima omogućena je dodela četiri modela stambenih rešenja: 1.958 stanova, 1.620 paketa građevinskog materijala, 968 seoskih kuća sa okućnicom i 351 montažna kuća.
Procenjuje se da je oko 7.000 izbegličkih porodica i dalje u potrebi za trajnim stambenim rešenjem. Rešavanje njihovih stambenih potreba, kako kroz Regionalni stambeni program, tako i sredstvima iz budžeta, planira se da bude završeno u naredne četiri godine.
Uporedo sa stambenim zbrinjavanjem izbjeglica teče i zatvaranje kolektivnih centara. Na vrhuncu izbegličke krize 1996. godine u Srbiji je bilo 700 kolektivnih centara sa više od 50.000 ljudi u njima. U preostalim kolektivnim centrima, od kojih je pet na teritoriji centralne Srbije i osam na KiM, na dan 20. una 2017 godine bilo je smešteno još 530 korisnika, kojima će biti u narednom periodu obezbeđena adekvatna stambena rešenja.
Postojeća situacija bi bila svakako povoljnija da su zemlje porekla, a prvenstveno Republika Hrvatska, pokazale više volje za rešavanje brojnih otvorenih pitanja koja svakodnevno pogađaju populaciju izbeglica. Neadekvatan pristup pravima izbeglih lica iz Hrvatske u njihovim matičnim zemljama svih ovih godina je predstavljao veliki kamen spoticanja u regionu. Uprkos brojnim pomacima ostvarenim kroz proces regionalne saradnje i dalje su aktuelna nerešena pitanja dospelih a neisplaćenih penzija, dinarske i devizne štednje, oduzetih stanarskih prava, izostanak obnove više od 10.000 srušenih srpskih kuća u područjima gde nije bilo ratnih dejstava, kao i povrata oduzetog poljoprivrednog zemljišta. Ono što je posebno zabrinjavajuće je izostanak adekvatnog odgovora nadležnih institucija Republike Hrvatske na porast broja incidenata zasnovanih na nacionalnoj osnovi i proisteklih iz govora mržnje, kao i odsustvo zaštite srpskog jezika i pisma.
Beograd, 30. mart 2018. Generalni sekretar Udruženja Srba iz Hrvatske
Milojko Budimir, prof.
vidovdan.org
dok se ne proteraju svi komunisti iz Srbije,niko od izbeglica neće se vratiti odakle je došao.Prvo se moraju proterati komunisti iz Srbije,pa će se tek onda početi rešavati Srbski problemi,sve ostalo je demagogija.