Milo i Amfilohije na istom zadatku

Predlog Zakona o verskim slobodama, čiji članovi 62 i 63 dopuštaju određenu vrstu nacionalizacije crkvne imovine i partijski govori Mila Đukanovića u Nikšiću o intenciji za stvarenjem autokefalne crnogrske crkve inspirisani su istim ciljem – zaokruživanjem zasebnog crnogorskog nacionalnog identiteta, koji je po Đukanoviću, moguć jedino uz zasebnu, nacionalnu crkvu. Paralelno teče i proces definitivnog stvaranja crnogorske nacije u koju bi osim Crnogorca ušlo i nešto Srba, Albanaci u tragovima, u dobroj meri Hrvati i u velikoj meri Bošnjaci. Oko 300.000 ljudi danas se u toj zemlji izjašnjavaju kao Crnogorci.

Sreća je da su državni vrh Srbije i predsednik Aleksandar Vučić mudro regaovali, jer bi sve drgugo samo išlo na mlin Đukanoviću. Zvanična Podgorica je često vukla poteze protiv Srbije i zato sad imamo bolje odnose sa Mađarima nego sa Crnogorcima. Smatram da bi sa Crnom Gorom trebalo da imamo odnos zasnovan čistom na reciprocitetu, kao sa svako drguom državom. Ipak, treba naglasiti da odnosi sa Podgoricom nisu tako loši kao što to pojedini mediji i politički subjekti žele da predstave. Uprkos nasleđenim kompleksnostima, srpsko-crnogorski odnosi su danas mnogo bolji nego što su bili u periodu do 2012. godine, kada se Tadićev režim na grub način mešao u unutrašnje stvari Crne Gore, antagonizujući na taj način veći deo populacije susedne nam države.

Crnogorski Srbi, kao starosedoci i utemeljivači crnogorske državnosti ne prihvataju status nacionalne manjine, ali smatram da je pragmatičnije da to učine. Tad bi Srbija imala jače argumente da ih štiti i u Evropskoj uniji i pred Savetom Evrope, Ujedinjenim nacijama, ali i u direktnim odnosima sa Podgoricom. Sad Srbi nisu ni većniski ni manjinski narod – ni na nebu ni na zemlji. I to vodi ka umanjenju njihovog broja iz godine, u godinu.

Pristalice udruženja građana okupljenih oko Miraša Dedeića koje se naziva Crnogorska pravoslavna crkva nisu brojne i ne predstavljaju adekvatnu alternativu Mitropoliji Crnogorsko-primorskoj. Istakao bih dubokoumnu politiku Sinoda SPC da u vezi krize na relaciji Kijev-Moskva, ipak zadrži jedinstvo sa Vaseljenskom patrijaršijom u Carigradu. Da je učinjeno suprotno, raskolnici bi imali otvorena vrata za realizaciju svojih nauma u Crnoj Gori. Smatram da Đukanović ni ne namerava da od Dedeićevog udruženja stvara crnogorsku crkvu.

Zakon o slobodi veroispovesti donosi sa ciljem da nametne političku temu koja će dominirati najmanje godinu dana jer dolaze parlamentarni izbori u Crnoj Gori. Dakle, Đukanović nameće temu i to je dobro za svaku vlast, kao što to radi Orban u Mađarskoj. A u temi identitetskih pitanja snalazi se kao riba u vodi. Izgradio je sebe kao političara koji štiti crnogorski nacionalni interes i suverenost Crne Gore, dakle potpuno baštini temelje bivšeg Liberalnog saveza Slavka Perovića. Time uvek potpuno razjedini opoziciju i u drugi plan baca sve važne teme na kojim je inače opozija složno nastupa protiv Đukanvića – socijalne prilike, kriminal, korupciju, razne afere poput Atlasa… U jeku te afere zimus rekao sam da će Đukanović iz nje izaći neokrznut i to se dogodilo. Sad svi pričaju o novom “crkvenom zakonu” a niko o životnim problemima, kao što niko ne govori o brodu punom kokaina zaplenjenom nedvano u Filadelfiji čije konce je držala crnogorska kriminalna grupa.

Jedna od najmoćnijih ličnosti posle Đukanovića, ako ne i druga po snazi je Risto Radović, odnosno mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije. Smatram da je na delu dogovor između njih dvojice. Podsetiću da je 1997. godine nakon raskola u DPS-u Radović nedvosmileno podržao Đukanovića a ne Momira Bulatovića. Aco Đukanović bio je jedan od glavnih donatora hrama Hrista Spasa u Podgorici. Nakon proglašnja nezavnosti Crne Gore Đukanović je rekao da je Radović odigrao vrlo konstruktivnu ulogu u obnovi državnosti te zemlje. Radović je tada mogao da kaže da je referentum lažiran, kao što su tvrdile pristalice zajedničke države sa Srbijom, ali je ćutke prihvatio nezavisnost. Posle četiri godine TV CG finansirala je dokumentarnu seriju o Mitropoliji crnogorsko-primorskoj, a ona je sve to uzvraćala time što se lagano udaljavala od SPC. Od 2011. godine na sajtu Mitroplije više nema pomena SPC osim linka na dnu stranice. Osim toga, Mitrolija menja ime, u javnosti nastupa samo pod tim imenom, više se ne pominje SPC i time samo prilazi Đukanoviću. Početkom ove godine, Amfilohije bez ikakvog razloga naziva Aleksandra Vučića izdajnikom, iako se predsednik Srbije lavovski bori za Kosmet, a o Đukanoviću zbori sa velikim respektom. Uopšte, Radović o Đukanoviću i obrnuto uvek govore sa dužnim poštovanjem. Osim toga, Radović drži opelo živom Ivici Dačiću, a nikad Đukanoviću… I na kraju, šta u javnim nastupima Afilohije zamera predsedniku Crne Gore? Samo to što nije kršten. Stalno govori da je Milo Radovanov pošten čovek i da samo treba da ga krsti pod Ostrogom i sve će biti dobro.

Ovim hoću da kažem da je krajnji cilj formalno izdvajanje Mitropolije iz sastava SPC sa Amfilohijem na čelu autokevalne crnogorske crkve. Dakle, cilje je da se od Mitroplije koja ima istoriju, infrastrkuturu, sveštenike i vernike, stvori institucija koja će služiti definitivnom uobličavanju crnogrske nacije.

I kad su počivši Pavle i Irinej rukoploženi za srpske patrijarhe Radović je u od tri kandidta uvek imao najviše glasova, ali apostolskim žrebanjem nikada nije izvučeno njegovo ime. Ne samo da je Amiflohije očekviao da će biti rukopložen kao Pavlov naslednik, već je to unapred slavio na Cetinju. Ta dva neuspeha duboko su ga frustiriala i sad je daleko zagazio u autonomaštvo unutar SPC, a sve u dosluhu sa najmoćnijim čovekom Crne Gore.

Predrag Rajić
Izvor: vidovdan.org