Diana Budisavljević, žena lavljeg srca o kojoj se malo govori i zna, jedna je od heroina koja je za vreme Drugog svetskog rata spasila preko 15.000 dece iz ustaškog logora smrti u Hrvatskoj. Imala je podršku uskog kruga ljudi, a svi koji su se bavili spašavanjem dece iz logora rizikovali su sopstvene živote.
Rizikovala život da spasi srpsku decu.
Diana je tokom spašavanja dece vodila kartoteku o njima, kako bi sačuvala podatke da bi jednog dana deca mogla biti vraćena porodicama. Prema dnevniku koji je vodila za vreme rata, rad na pomoći i spasavanju srpskih žena i dece iz logora je započela u drugoj polovini oktobra 1941. kada je saznala za veliku akciju pomoći koju je Jevrejska opština u Zagrebu organizovala za svoje zatočene članove. Spasena deca su bila smeštena na razne načine. Deo njih je bio smešten po raznim hrvatskim porodicama, deo po objektima katoličke crkve, a deo po objektima koji su bili malo bolji od koncentracionih logora iz kojih su spasena. Da bi pomogla srpskoj deci i sama je puno rizikovala. Obilazeći logore zarazila se bolestima koje su harale i ubijale mališane. Preležala je tifus i doživela tri nervna sloma.
Nakon Drugog svetskog rata vratila se da živi povučena i zaboravljena u Inzbruku. Više nije govorila o svom radu za vreme rata i do smrti se nije oporavila od posledica obilaska logora.
Posle skrajnutosti Diana Budisavljević polako dobija mesto u sećanju koje zaslužuje
Diana Budisavljević je posthumno odlikovana brojnim priznanjima, a jedna od njih je i zlatna medalja „Miloš Obilić“ za ispoljenu hrabrost i dela ličnog herojstva. Medalja je dodeljena povodom Dana državnosti Republike Srbije 2012. godine, a uručena je njenom praunuku Leonardu Rašici 23. oktobra 2013. godine. U Beogradu, Kozarskoj Dubici, Prijedoru i Gradišci dobila je ulice, a u Gradišci je podignuta i spomen česma sa njenim imenom U Beogradu postoji Park Diane Budisavljević. Pored toga, srpska kulturna javnost joj je odala priznanje kroz više dela, a snimljen je i dokumentarni film Dianina djeca. Takođe, lik Diane Budisavljević pojavljuje se u filmu Dara iz Jasenovca, iz 2020. godine.
Vranje je jedan od prvih gradova u Srbiji koji će se na ovakav način odužiti Diani Budisavljević, ženi koja je zadužila brojne buduće generacije. Ulicu 29. novembra krasiće mural sa likom ove velike žene, a zahtev za izradu istog podneo je Ženski solidarni front. Mural je oslikao Stefan Stojanović Sleš iz Vranja, a svečano ga je otvorila Jelena Buhač Radojičić, inače jedno od dece koje je Diana spasila iz logora Jasenovac. U gradskom parku održava se i veliki humanitarni bal, sa početkom u 20 časova, a sav prikupljeni novac biće uplaćen deci koja su zbog posledica korone izgubila jednog ili oba roditelja. Svečano otvaranje murala, kao i humanitarni bal organizovan je danas na godišnjicu smrti Diane Budisavljević.
Autor: Marija Petrović
izvor:kompasportal.rs
