Od 2012. godine do danas, u okviru procesa „normalizacije odnosa“ Beograda i Prištine, pod pokroviteljstvom Evropske unije i uz podršku Sjedinjenih Američkih Država, potpisani su i sprovedeni brojni sporazumi koji su suštinski izmenili položaj države Srbije na prostoru Kosova i Metohije.
Briselskim sporazumom iz 2013. godine prihvaćena je integracija srpskih bezbednosnih struktura u sistem tzv. Kosova, uz obećanje da će biti formirana Zajednica srpskih opština, što do danas nije realizovano. Nastavak tog procesa, poznat kao Briselski sporazum II, između 2015. i 2016. godine proširio je integraciju na oblasti pravosuđa, katastra, energetike i telekomunikacija. Vašingtonskim sporazumom iz 2020. godine postignut je dogovor o ekonomskoj normalizaciji, uz obavezu Srbije da na određeno vreme ne vodi kampanju protiv priznanja Kosova. Ohridskim sporazumom iz 2023. godine Srbija se obavezala da neće ometati Kosovo u članstvu u međunarodnim organizacijama i da će poštovati njegov teritorijalni integritet.
Tokom protekle decenije uspostavljena je administrativna linija koja funkcioniše kao granica između Srbije i Kosova. Integrisane su carine u sistem tzv. Kosova, predato je pravosuđe — sudije i tužioci sa severa integrisani su u kosovski sistem — kao i policija, čije su lokalne strukture postale deo kosovske policije. Katastar i imovinske evidencije su prenete u nadležnost kosovskih institucija, ukinut je platni promet u dinarima, ograničena upotreba srpskih finansijskih institucija, a srpske tablice zamenjene su RKS oznakama. Elektroenergetski sistem prebačen je pod kontrolu KOSTT-a, upravljanje jezerom Gazivode prešlo je pod kosovske institucije, a pravno-administrativni sistem tzv. Kosova uspostavljen je i na severu pokrajine. Kosovu je dodeljen poseban međunarodni pozivni broj +383.
Istovremeno, Kosovo je postalo član Međunarodnog olimpijskog komiteta, zatim FIFA i UEFA, kao i FIBA, EHF, CEV i drugih sportskih saveza, dok je proces prijema u Savet Evrope u završnoj fazi.
Srbija se ovim tokom procesa obavezala da neće sprečavati Kosovo da aplicira za članstvo u međunarodnim organizacijama, da će poštovati njegov teritorijalni integritet i suverenitet, kao i da će otvoriti svoju kancelariju u Prištini kao oblik diplomatskog prisustva. Savet ministara Evropske unije uvrstio je Ohridski sporazum u Poglavlje 35 pristupnih pregovora, što znači da puna primena tog sporazuma postaje uslov za ulazak Srbije u Evropsku uniju, odnosno de fakto priznanje Kosova kao posebne države.
Svi koji danas govore o „uspesima“, „mudroj politici“ ili „pobedama diplomatije“ treba da se suoče sa činjenicama: tokom protekle decenije gotovo sve državne funkcije na Kosovu i Metohiji predate su u sistem Prištine; Srbija je prihvatila uslove koji znače priznavanje institucionalne realnosti Kosova, i ti procesi su potvrđeni na svim nivoima dijaloga, bez povratka na prethodno stanje.
Ovo nije pitanje partijske pripadnosti, već državne odgovornosti. Istorija će zapisati da je u periodu od 2012. do 2025. godine izvršeno sistemsko i pravno odvajanje Kosova i Metohije iz ustavnog poretka Srbije — korak po korak, sporazum po sporazum, uz podršku svih institucija aktuelnog režima i „opozicije“ koja je „mukom sticala svoje mandate“.
Na osnovu ovoga odgovorno tvrdim da Ćacadi ima i među „opozicijom“, i da je pitanje „krvavih ruku“ izuzeztno lično i diskutabilno.
Autor: Tamara Bradić
Ova “ odgovorna tvrdnja “ da Ćacadi ima i medju opozicijom , jeste klasičan primjer “ Otkrića tople vode “ ! Od poslije “ PETOOKTOBARSKOG PUČA “ , vladajući i oni koji glumataju opoziciju, toliko su homogeni, isprepleteni, slični, isti i jednaki, upravo kako ih je “ ZAPADNI TVORAC “ planski konstruirao. Najbolji dokaz za to jeste činjenica , koliko je “ ZUTE BANDE “ prešlo u NAPREDNJAKE , ali i koje funkcije po vaznosti zauzimaju . U okvirima tog “ petooktobarskog “ projekta, predvidjena je da se prava opozicija, ili potpuno uništi, ili da joj se ne dozvoli da se pretestavi pred širokim auditorijem .