Istraživači sa Hebrejskog univerziteta u Jerusalimu otkrili su mali češalj od slonovače na kome je ispisana prva ikad pronađena puna rečenica napisana na drevnom hananskom jeziku. Češalj, koji datira oko 1.700 godina pre nove ere, iskopan je u Tel Lahišu u Izraelu – glavnoj hananskoj gradskoj državi u biblijskom kraljevstvu Jude.
Pismo je oko 1800 godina pre nove ere izmislio semitski narod koji je živeo na Levantu. Ubrzo nakon toga, usvojili su ga Hananci – drevni narod koji je živeo na području današnjeg Izraela i Palestine pre oko 4.000-5.000 godina. Kasnije ga je usvojila i većina drugih jezika na svetu.
Hebrew University unearths ivory comb from 1700 BCE inscribed with plea to stop pediculus: ‘May this [ivory] tusk root out the lice of the hair and the beard’ is the first sentence written in the Canaanite language to be discovered at Tel Lachish. https://t.co/MOcQhhJ059 JPost pic.twitter.com/yw1mCdeUgt
— Jewish Community (@JComm_NewsFeeds) November 9, 2022
Pre otkrića češlja, jedini pronađeni hananski natpisi bili su ograničeni na samo dve ili tri reči. Rečenica ugravirana na malom češlju od slonovače i sadrži čini protiv vaški.
Na češlju je 17 hananskih slova. Oni su arhaične forme — od prve faze pronalaska pisma pisma. Oni čine sedam reči u hananskom, koje glase:
„Neka ova kljova iskoreni vaške iz kose i brade.“
The bronze age #Canaanite believed to be the oldest known sentence written in the earliest #alphabet, the inscription on the luxury item reads: “May this tusk root out the lice of the hair and the beard.”
Some things never change 😉#History #Archaeology #writing pic.twitter.com/f1GlPDQghA
— Jon Hawke (@HawkeJon) November 9, 2022
Češalj od slonovače je mali, dimenzija otprilike 3,5 h 2,5 cm i ima zupce sa obe strane. Sami zupci češlja su polomljeni još u antici, a centralni deo je donekle erodiran, verovatno pritiskom prstiju na drže češalj tokom nege kose ili uklanjanja vaški sa glave ili brade. Strana češlja sa šest debelih zuba korišćena je za raspetljavanje čvorova u kosi, dok je druga strana sa 14 finih zuba korišćena za uklanjanje vaški i gnjida, slično kao i današnji dvostrani češljevi za vaške koji se prodaju u prodavnicama.
Nalazi su objavljeni u „Džerusalem džurnal of arhaeolodži“, piše Jerusalim post.
