Sokolska društva učestvovala su u proslavama značajnim za društvo i lokalnu sredinu. Ako su bile značalnije, na proslavama je učestvovalo više sokolskih društava. Smederevo je 5 oktobra 1930. proslavilo 500 godišnjicu smederevskog grada. Proslavi je prisustvovao patrijarh Varnava, ministar građevina Trifunović i masa naroda iz Beograda i okoline. Prilikom proslave Smederevo je priredilo poljoprivrednu i živinarsku izložbu. Kolo jahača priredilo je trke i streljačke utakmice. Uveče priređen je kermes, a zatim zabava sa predavanjem u opštinskom domu. (1) Patrijarh Varnava dočekan je 4.10. 1930. špalirom đaka i nastavnika osnovnih škola, gimnazija i brojnih građana. Sveštenici su patrijarha uveli u hram, a ženski zbor Crkvenog pevačkog društva “Sloga” pojao je.
Prvog dana proslave 5.10. 1930. u sabornoj crkvi otpočela je arhijerejska služba božja. Po završenom pomenu na tribini su bili patrijarh, pukovnik Konstantin Kostić, izaslanik kralja, episkop Josif, predstavnik vlade, predstavnik opštine grada Beograda i mnogobrojni viđeni građani iz drugih mesta. U 11 časova vod pešadije, praćen vojnom muzikom, prošao je ispred tribine.Vojna muzika svirala je himnu, a zatim je vod pešadije tri puta paljbom iz pušaka, odao počast despotu Đurđu Brankoviću i njegovim saradnicima. U pola 12 deca, članice i članovi sokolskog društva u Smederevu izveli su proste vežbe uz pratnju vojne muzike. Predsednik smederevske opštine Ljubomir Vidaković govorio je despotu. Oko 12 časova članovi sokolskog društva iz Smedereva i članice i članovi sokolskog društva iz Kovina izveli su tri proste vežbe. Priređen je banket u opštini. Jaseničko Kolo Jahača održalo je trku sa konjima na Godominu. Pred opštinom na narodnom veselju svirala je vojna muzika.(2)
Sokolski vežbači izveli su u Tvrđavi sletsku vežbu sa beogradskog sleta. Tada su učestvovali kao gosti sokoli iz Beograda, Požarevca, Kovina i Pančeva. (3)
Uveče priređen je koncerat u opštinskom domu. Učestvovali su Ljubomir Petrović, profesor iz Beograda, sa svojim govorom o gradu u Smederevu, Crkveno pevačko društvo “Sloga”, Sokolsko društvo u Smederevu sa jednom vežbom i vojna muzika. Posle koncerta bila je igranka i narodno veselje u varoši. Drugog dana proslave 6.10.1930. razgledana je poljoprivredna izložba. U sali opštine bile su izložene slike Riznikovskog. Izloženi su ručni radovi Ženske zanatlijske škole u Smederevu. Fabrika “Ekonom” izložila je poljoprivredne sprave, kao i pčelarska izložba. Za vreme svečanosti đaci gimnazije i sokoli prodavali su gostima sličice grada za uspomenu. Više o povesti smederevskih sokola može se videti u knjizi dr. Vladana Vukašinovića, „Sokolstvo u Smederevu”.
Saša Nedeljković
član Naučnog društva za istoriju zdravstvene kulture Srbije
_____________
Napomene:
-
„500-to godišnjica smederevskog grada”, „Srpsko Kosovo”, Skoplje, 15.oktobra 1930. god.”, br. 20, str. 15;
-
Mihajlo A.Janković, učitelj, „Smederevo 1430-1930.”, „Srpsko Kosovo”, Skoplje, 17 decembra 1930. god, br. 24, str. 9, 10, 14;
-
Dr. Vladan Vukašinović, „Sokolstvo u Smederevu”, Smederevo, 2013, str. 114;
-
Mihajlo A.Janković, učitelj, „Smederevo 1430-1930.”, „Srpsko Kosovo”, Skoplje, 17 decembra 1930. god, br. 24, str. 14;
