Nekada ostrvo koje je izvirivalo iznad nepregledne površine Panonskog mora, Fruška gora je danas planina koja se prostire na oko 260 kvadratnih kilometara i čine je prelepi pejzaži, šumski kompleksi, kao i spomenici od neprocenjivog značaja za našu istoriju i kulturu.
Zbog svoje lepote i bogate prirode, Fruška gora je oduvek privlačila ljubitelje šetnje i svežeg planinskog vazduha, a u poslednje vreme postao je popularan i kulturno-verski turizam i organizacija tura u okviru kojih se obilaze manastiri ove sremske planine. Iznajmljivanje autobusa ili minibusa i organizacija ture u sopstvenoj režiji, sa grupom prijatelja, takođe je doživelo „bum“ poslednjih godina, jer na taj način ne postoje ograničenja u smislu vremena provedenog na određenom mestu i lokacija koje obilazite.
Na području Fruške gore nekada se nalazilo čak 35 pravoslavnih manastira, te je ova planina s razlogom prozvana srpskim Atosom. Danas je na planinskom prostoru dugom oko 80 kilometara sačuvano 17 manastira koji svedoče o jednoj epohi borbe za očuvanjem identiteta i kulturnog buđenja tokom kog su stvorena neka od najpoznatijih dela srpskog književnog i likovnog stvaralaštva.
Tokom obilaska Fruške gore, ovo su neke od svetinja koje morate da obiđete:
Krušedol
Manastir Krušedol smešten je na jugoostočnim obroncima Fruške gore, u ataru sela Krušedol i zadužbina je porodice poslednjih srpskih despota u Sremu – Brankovića. Jedan od najznačajnijih fruškogorskih manastira građen je između 1509. i 1521. godine i danas se sastoji iz dva dela – muškog i ženskog manastira. U manastirskoj crkvi leže i posmrtni ostaci mnogih znamenitih Srba među kojima su patrijarh Arsenije III Čarnojević, mitropolit Isaija Đaković, patrijarh Arsenije IV Jovanović Šakabenta, mitropolit Vikentije Popović, grof Đorđe Branković, pukovnik Atanasije Rašković, vojvoda Stevan Šupljikac, kneginja Ljubica Obrenović i kralj Milan Obrenović.
Velika Remeta
Među najstarijim fruškogorskim manastirima ističe se manastir Velika Remeta koji je izgrađen u istočnom delu Fruške gore u 14. veku. Manastir je posvećen Svetom Dimitriju, a prema predanju osnovao ga je kralj Dragutin, kada je pao s konja i ostao trom. Svetinja je preživela velika oštećenja 1716. godine prilikom povlačenja Turaka kada je izgoreo deo biblioteke i manastirski arhiv, a obnova je započeta četiri godine kasnije. Drugo veliko stradanje manastir je pretrpeo tokom Drugog svetskog rata, kada je teritorija Srema pala pod upravu NDH. Manastir je temeljno opljačkan, a potom i razrušen. Deo relikvija danas se nalazi u Hrvatskom povijesnom muzeju u Zagrebu.
Novo Hopovo
Manastir Novo Hopovo podignut je u 15. veku i zadužbina je srpskog arhiepiskopa Maksima Brankovića. Ovaj manastir najpoznatiji je po tome što se u njemu zamonašio Dimitrije Obradović, koji je dobio monaško ime Dositej. Naš veliki prosvetitelj boravio je u ovom manastiru tri godine. U Novom Hopovu nalazi se veliki broj relikvija od neprocenjive vrednosti, a među njima se izdvajaju dve: freska Pokolj Vitlejemske dece i mošti rimskog vojskovođe, Svetog velikomučenika Teodora Tirona, koje se čuvaju u kivotu u crkvi. Mošti Teodora Tirona su ujedno i najstarija relikvija koja se čuva na teritoriji Srbije.
Grgeteg
Prema predanju, manastir Grgeteg osnovao je despot Zmaj Ognjeni Vuk 1471. godine i nazvao ga po svom ocu Grguru. Na priprati je naknadno dopisano: Vuk despot osnovatelj seje sv. obitelji Grgetega ljeta 1471. Manastir je više puta spaljen u svojoj istoriji, a specifičan je po tome što tokom poslednje obnove austrougarske vlasti nisu dozvolile da bude freskooslikan. Treba napomenuti da se u manastiru Grgeteg čuva jedna od najvernijih kopija ikone Majke Božje Trojeručice sa Hilandara. Grgeteg je danas ženski manastir.
Šišatovac
U blizini izvora potočića Remeta i sela Šišatovac u 13. veku podignut je manastir, zadužbina kralja Dragutina, koji je bio posvećen Svetom Nikoli. Prvobitno ime manastira bilo je Remetica ili Remetski manastir. Kako je zapisano u „Svitku zaveštalnom“, monasi manastira Žiša Ilarion i Visarion, predvođeni igumanom Teofanom bežeći od turskog zuluma stigli su u Srem i tu pronašli malu, staru crkvicu posvećenu Svetom Nikoli, koju su porušili i oko 1520. godine podigli novu. Nova svetinja od 16. veka nosi naziv Šišatovac. Šišatovačka biblioteka bila je čuvena po svojim starim rukopisnim i štampanim knjigama, među kojima se nalazio Šišatovački apostol iz 1324. godine. Na ovom mestu je od 1812. do 1824. godine boravio arhimandrit Lukijan Mušicki, koji je isto pretvorio u stecište najznačajnijih predstavnika srpske intelektualne elite tog doba. Manastir Šišatovac je i danas aktivan i muški je.
Tokom obilaska Fruške gore ne propustite da obiđete i manastire Privina Glava, Divša, Kuveždin, Petjovica, Svetih Arhangela, Vranjaš, Bešenovo, Beočin, Mala Remeta, Jazak, Rakovac, Vrdnik i Staro Hopovo.
