Pogledajte ovu lepotu! Ove fenomenalne slike nam stižu iz Užica. Užička tvrđava, koja dominira čitavom užičkom kotlinom i dolinom reke Đetinje, polako vraća svoj originalni izgled.
Ako će bilo šta da dovodi turiste u ovu zemlju, to su naše tvrđave, manastiri i ostali arheološko-istorijski spomenici. Ali oni moraju da se obnavljaju i održavaju.
Užička tvrđava je jedna od onih koju su u potpunosti izgradili Srbi i na njenom mestu nije bilo ranijih sličnih utvrđenja, iako je u toj kotlini bilo ranijih ilirskih i rimskih naselja.
Tvrđava je izgrađena u drugoj polovini 14. veka i bila je sedište države srpskih velmoža Vojinovića. Vojislav Vojinović i Altoman Vojinović su izgradili ovo utvrđenje i tu smestili svoju upravu i administraciju. Kroz Užice je u srednjem veku prolazio važan trgovački put, koji je povezivao Moravsku dolinu sa srednjovekovnom Bosnom, Hercegovinom Svetog Save i obalom Jadranskog mora, na kojoj su trgovački dominirali Dubrovačka republika i Venecija.
Užička tvrđava smeštena je na visokoj i veoma oštroj steni, koja se strmo spušta u Đetinju i sa tri strane onemogućava svaki prilaz, tako da je na tom izuzetnom položaju bila relativno laka za odbranu.
Nakon smrti srpskog cara Dušana 1355. godine i vlasti njegovog „nejakog“ sina Uroša (1355–1371), u srednjovekovnoj Srbiji jačaju oblasni gospodari poput Dejanovića, Mrnjavčevića, Vojinovića, Kotromanića, Balšića, Brankovića, Hrebeljanovića itd. Oni se bore međusobno za srpski presto i nasleđe srpske carske krune Nemanjića.
Tako na jednom delu srpskog carstva dolazi do jačanja porodice Vojinović, koja stupa na istorijsku scenu sa vojvodom Vojinom iz Vučitrna. On je upravljao današnjom Hercegovinom u Gacku, i bio jedan od najistaknutijih velmoža iz vremena srpskog kralja Svetog Stefana Dečanskog (1322-1331). Potomstvo vojvode Vojina (Vojislav Vojinović i Altoman Vojinović) dobijaju i prostor oko Užica i tu premeštaju svoje sedište.
U međusobnim borbama srpske vlastele oko nasleđa Nemanjića, dolazi do oštrog sukoba Vojinovića sa moravskim knezom Lazarom Hrebeljanovićem (1371-1389) i srpskim kraljem Bosne Tvrtkom Kotromanićem (1353-1391).
Tako se novembra 1373. godine u Užicu dogodila najpoznatija srednjovekovna epizoda, kada su udružene snage moravskog kneza Lazara i tadašnjeg bosanskog bana Tvrtka, zajedno sa snagama mačvanskog bana Nikole Gorjanskog Starijeg, izveli vojnu akciju, opsedajući grad Užice i u njemu velikog župana Nikolu Vojinovića-Altomanovića (1366-1373), sina Altomanovog.
Posle kraće opsade, uz pomoć srednjovekovnih topova i opsadnih sprava, Nikola se u jednom trenutku predao i tu je po naredbi Stefana Musića (uz Lazarevu prećutnu saglasnost) na licu mesta oslepljen, a njegove zemlje su među sobom razdelili pobednici i najveći saveznici Lazar i Tvrtko.
Kasnije su utvrđenje zauzeli Turci i držali ga sve do 1807. godine (uz kraće periode austrijske okupacije) kada ga oslobađa Jakov Nenadović i Karađorđeva ustanička vojska.
Od 16. veka u Užicu je bilo primetno i muslimansko stanovništvo, koje su Turci naselili u grad i okolinu. Oni su se tu zadržali sve do Prvog srpskog ustanka i kasnijeg konačnog simboličnog čina predaje ključeva užičkog utvrđenja knezu Mihailu Obrenoviću 1867. godine.
U Prvom srpskom ustanku, u užičkom gradu stolovao je i mladi knez užičke nahije, koga je Karađorđe venčao, Miloš Obrenović. Užice je i kasnije bilo sedište nahije i čitavog zlatiborskog regiona.
