Da se mržnja albanskih ekstremista prema svemu što je srpsko ne ograničava samo na Kosovo pokazao je i najnoviji primer pokušaja rušenja novopostavljenog spomenika srpskom caru Dušanu u glavnom gradu Makedonije, Skoplju.
Grupa od 20 Albanaca je pod okriljem noći uspela da ošteti spomenik, razbivši deo mermerne ploče na koju je postavljen, a sa same statue su nestali žezlo i krst u rukama, koji uz krunu, predstavljaju simbol najviše vlasti i časti vladara.
Odgovornost za ovaj vandalizam preuzela je albanska nevladina organizacija pod nazivom“Probudi se“, čiji su pripadnici pokazali apsolutno nepoznavanje istorije, jer za cara Dušana, koji je za srpskog cara krunisan u Skoplju 1346. godine, tvrde da je bio „okupator zapadnog Balkana koji nema šta da traži u prestonici Makedonije“, i da je „silom prinudio katoličke Albance da postanu Srbi i pravoslavni“.
Kip Cara Dušana je postavljen početkom decembra na novom Mostu civilizacija u centru Skoplja, u sklopu državnog projekta renoviranje glavnog grada nazvanog „Skoplje 2014“. Spada među tridesetak statua koje predstavljaju istorijske ličnosti koje su obeležile prostor današnje Makedonije, od antičkih vremena do Srednjeg veka.
Organizacija „Probudi se“ još navodi da spomenik caru Dušanu, čiju je izgradnju platila makedonska vlada, a naručilo ga bivše rukovodstvo opštine Centar, potvrđuje antialbanski karakter projekta „Skoplje 2014″.
Srpske partije u Makedoniji odmah su od policije zatražile da pronađe počinioce, a vandalizam na Mostu civilizacija tumače kao međucivilizacijsku razliku, i podsećaju da će pored spomenika caru Dušanu tu biti i kipovi drugih istorijskih ličnosti, jer je svaki narod mogao da bira svoje istorijske ličnosti. „Oni su izabrali njihove, a ljudi obično kažu – biraš heroje onakve kakav si ti“, kaže Ivan Stoiljković iz Demokratske partije Srba u Makedoniji (DPSM). On dodaje da se u Makedoniji razvila antisrpska i fašističko-talibanska klika u kojoj „demokratski raspoloženi građani, na civilizovan način, demokratski ruše, pale i ubijaju“. Skidanje ćiriličnih tabli u Hrvatskoj poruka je za proterivanje Srba i primer najcrnjeg fašizma. Takav fašizam je našao svoje eksponente i u Makedoniji. Šta još treba da očekujemo, zar Kristalnu noć ? – pitaju se Srbi iz DPSM, podsećajući na pogrom Jevreja 1938. godine u Hitlerovoj Nemačkoj.
Srpska zajednica u Makedoniji je reagovala rečima da su civilizacijska veličina i vrednost cara Dušana priznati u svetskim okvirima, a uvrede i napadi usmereni su zapravo na Srbe u Makedoniji sa ciljem podmuklog raspirivanja mržnje. Oni okrivljuju opozicionu SDSM za napade i diskriminaciju po pitanju očuvanja kulturnog, jezičkog i verskog identiteta, a stalne uvrede koje unose nemir među Srbe u Makedoniji karakterišu kao pritisak sa ciljem asimilacije Srba.
U izjavi za „Vesti“ makedonski istoričar Milan Boškovski iz Instituta za nacionalnu istoriju kaže da car Dušan, krunisan u Skoplju i poznat po velikom broju podignutih pravoslavnih crkava i manastira, zaslužuje da bude svrstan u deo kulturnog i istorijskog nasleđa Makedonije. NJegovu veličinu on poredi sa Aleksandrom Velikim, a parira albanskim tvrdnjama da bi svi vladaoci koji su prošli kroz Makedoniju, Albaniju, Bosnu i Srbiju, po njihovom rezonu trebalo da budu osvajači. Boškovski smatra da car Dušan nije bio okupator, kao i da nema istorijskih podataka da je ugnjetavao neki narod.
Inače, u Makedoniji do sada Srbi albanskim aspiracijama nisu bili previše interesantni, zbog njihove malobrojnosti. Glavna netrpeljivost već decenijama postoji između Albanaca i Makedonaca, koja je više puta prerastala i u otvorene oružane sukobe. Nakon pravog rata albanskih teorističkih grupa 2001. godine protiv regularnih snaga Makedonije, pod snažnim diplomatskim pritiscima Vašingtona potpisan je „Ohridski sporazum“, kojim je zajedno sa kasnijim ustavnim promenama napravljena binacionalna država, koja je dovela do toga da se na područjima gde vlast drže albanske partije, i te kako raspoznaje udaljavanje tih krajeva od Skoplja, i njihovo približavanja Tirani i Prištini. Glavni albanski terorista Alji Ahmeti je pomilovan i danas je lider vladajuće Demokratske unije integracija, koja pomaže u ostajanju na vlasti makedonskoj VMRO-DPMNE premijera Nikole Gruevskog.
U Tetovu, Gostivaru, Kičevu, Debru, Strugi na delu je otvorena i sveopšta albanizacija, pa se tamo na direktorske funkcije u javnim preduzećima postavljaju isključivo Albanci, albanske zastave se nalaze na svakoj zgradi, a makedonski jezik se polako proteruje i iz naziva lokalnih toponima.
Poslednji popis stanovništva u Makedoniji održan je 2002. godine i pokazao je da od nešto preko 2 miliona njenih građana, gotovo 65 odsto čine Makedonci, malo više od 25 procenata su Albanci, dok Srba ima 1,78 odsto. Albanci su i tada pokušali da povećaju broj svoje populacije, ali su međunarodni posmatrači u albanskim sredinama zabeležili brojne nergularnosti u popisivanju lica bez državljanstva i bez dokumenata, uključujući i one koji žive i rade u inostranstvu.
I očigledno da im nije bilo dovoljno što su demografski okupirali celu teritoriju Zapadne Makedonije, već je počelo da im smeta i ono malo tamošnjih Srba, pa su se okomili i na davno počivšeg cara Dušana.
A možda se baš u čistim istorijskim činjenicama i krije odgovor zašto je napadnut car Dušan. Naime, javna je tajna da za pomenuti projekat „Skoplje 2014“ Albanci nisu imali da ponude adekvatne ličnosti iz svog naroda, koje su ostavile dovoljno tragova od antičkih vremena pa do srednjeg veka. Zbog toga je, kao rezultat još jednog kompromisa, sa ciljem očuvanja krhkog primirja između Makedonaca i lokalnog albanskog stanovništva, u oktobru novi predsednik skopske opštine Centar Andrej Zernovski pristao na promenu koncepcije projekta „Skoplje 2014“. Najavljeno je podizanje spomenika slavnim Albancima iz novijeg doba ( iako su svi ostali iz antičkih vremena i srednjeg veka) – piscu Pjetru Bogdaniju, katoličkom svešteniku Josifu Bageriju i ministru u prvoj makedonskoj vladi Nedžatu Agoliju. Postolja za njihove kipove su već podignuta, ali su i dalje prazna, jer očigledno lokalnim Albancima smeta jedna tako jaka istorijska ličnost kao što je srpski car, pa su zato krenuli da prvo njega sruše, proglasivši ga za okupatora i ko zna za šta još, a sve pod parolom demokratskih sloboda „ugnjetavanih Albanaca“, pa makar ti isti živeli pre 665 godina.
Igor Gojković
