Prekrajanje istine o stvarnoj situaciji na jugoslovenskom ratištu 1941. g.−1945. g. od strane prokomunistički nastrojenih britanskih informativnih i vojno-političkih krtica u raznim britanskim institucionim strukturama, ali pogotovo na „Radio Londonu“, u drugoj polovini i faktički odlučujućoj fazi rata je možda čak odigralo i presudnu ulogu po sam ishod (građanskog) rata u Jugoslaviji. Ovo stoga jer su te britanske krtice jednostavno prekrajale istinu sa samog ratišta plasirajući neistine o diverzantskim akcijama i uspesima Brozovih partizana protiv vojne tehnike, ljudstva i logistike Sila Osovine a u stvarnosti se radilo jednostavno o akcijama i uspesima Mihailovićevih četnika, tj. zvanične državne vojske Kraljevine Jugoslavije – Jugoslovenske vojske u Otadžbini (JVuO). Ipak, na osnovu ovakvih lažnih izveštaja i informacija britanski vojni i politički vrh je mogao da stekne pogrešan utisak ko se stvarno bori protiv Osovine u Jugoslaviji i da toj navodno aktivno borbenoj strani pruži svu pomoć za nastavak te borbe a istu tu pomoć uskrati onoj strani koja je prema ovim izveštajima i informacijama bila ili navodno pasivna ili je stupila u otvorenu kolaboraciju sa okupatorom. Na žalost, tako je i bilo uz opasku da je američka informativna služba (OSS/CIA) tačno znala ko je ko u Jugoslaviji a naročito ko se bori protiv koga i zašta ali se u britansku politiku prema zaraćenim stranama u Jugoslaviji nije mešala s obzirom da je Jugoslavija prepuštena britanskoj zoni uticaja kako za vreme tako i nakon rata što je bio slučaj i sa susednom Grčkom.
Antisrpska politika britanske vlade se od početka samoga rata pa do njegovog konačnog završetka jasno uočava u nekoliko segmenata ali je onaj prohrvatski bio presudan. London je, naime, direktno i indirektno stao na stranu oba hrvatska vojnopolitička pokreta – ustaša Anta Pavelića i komunista/partizana Josipa Broza Tita. Kolateralna šteta su naravno bili ravnogorci Draže Mihailovića, Srbija i Srbi uopšte sa obe strane Drine. Ova antisrpska i krajnje prohrvatska politika Londona se jasno uočava po pitanju hrvatskog i bošnjačkog genocida nad Srbima u okvirima ustaške NDH. Verifikacija ovog genocida od strane Londona se može pratiti najkasnije od 26. septembra 1941. g. (dakle nakon više od pet meseci od početka zatiranja Srba i pravoslavlja na prostorima NDH) kada je jugoslovenski poslanik u Carigradu/Istanbulu, Jovan Đonović, poslao telegram o ustaškim (hrvatsko/bošnjačkim) pokoljima srpskih civila u NDH predsedniku jugoslovenske vlade u izbeglištvu generalu Dušanu Simoviću. U telegramu se Đonović zalagao da se mora pod hitno nešto uraditi da se spreči:
„…ovo istrebljenje srpskog naroda – ja vidim kao ozbiljnu mogućnost samo bombardovanje Zagreba, pa onda drugih gradova Hrvatske, sa obaveštenjem da će se bombardovanje nastaviti, ako ne prestanu svirepa uništenja Srba“ [dokument (telegram) je naveden prema: Vasa Kazimirović, Srbija i Jugoslavija 1914−1945, knjiga III, Kragujevac, 1995, str. 833−834].
Ovaj predlog je bio racionalan, moralan i jedino izvodljiv sa tehničke strane. Naime, nije bilo tada ni jedne druge vojne sile koja je mogla da zaustavi hrvatsko-bošnjački sadistički pir prema Srbima u NDH a do tada je pobijeno na najmonstruozniji način više od 200.000 Srba i za ove pokolje su znali i Vašington i London. Ustaška vlast u NDH se, dakle, tada nije mogla urazumiti niti zaustaviti bilo kakvom kopnenom invazijom već samo direktnim vazdušnim udarima spolja a za ovakve operacije su jedino bili tehnički opremljeni Britanci, tj. Britansko kraljevsko vazduhoplovstvo (RAF) koje je imalo svoje baze na Mediteranu, prevashodno na Malti, iz kojih je moglo veoma efikasno da deluje. Predlog je bio zasnovan na pretpostavci da će se ustaški režim urazumiti nakon prvog ili drugog ozbiljnijeg bombardovanja njihovog glavnog grada pa stoga naredna bombardovanja ne bi ni bila potrebna. U svakom slučaju, Hrvatima se pružala šansa da izbegnu veće žrtve svojih civila i veća razaranja svojih gradova. Žrtve bi uostalom bile daleko manje od do tada poklanih Srba od strane hrvatskog i bošnjačkog noža. Da se potsetimo da su ovaj sistem veoma uspešno primenili Amerikanci avgusta 1945. g. nad Japanom. Nakon drugog atomskog bombardovanja (Nagasaki) Japan je prestao sa ratom, tj. kapitulirao.
Rukovodeći se ovom racionalnom i humanitarnom logikom, general Dušan Simović je početkom meseca oktobra 1941. g. konačno i zvanično zatražio od strane britanskog Ministarstva spoljnih poslova (Foreign Office) da izda potrebne direktive svojoj vojnoj komandi (tj. Kraljevskom ratnom vazduhoplovstvu) da se izvrši, za početak urazumljavanja ustaškog režima, bombardovanje Zagreba. Entoni Idn, ministar spoljnih poslova Velike Britanije, u principu ovaj predlog nije odbio, ali je sa formalne tačke gledišta izneo mišljenje da je plan teško izvodljiv. U isto vreme, njegovi najbliži saradnici, tj. savetnici, su se žestoko suprotstavili ovom predlogu uz sledeća dva objašnjenja:
- U slučaju bombardovanja hrvatskih gradova (tj. naselja sa etničkim Hrvatima), ustaška Hrvatska bi se čvršće vezala za Nemačku i Italiju (tj. Sile Osovine), i
- Bombardovanje glavnog grada NDH bi sigurno odnelo mnoge živote civilnog pučanstva uključujući i one koji su prozapadno nastrojeni.
Stoga je Ministarstvo spoljnih poslova Velike Britanije izdalo naređenje svim britanskim mas-medijima (tj. javnom medijskom informativnom servisu) da se u izveštajima o pokoljima Srba na prostoru NDH ne upotrebljava termin „Hrvati“ (u smislu koljača, tj. onih koji vrše zločine) već isključivo termini „ustaše“ i „frankovci“ [Arhiv Vojnoistrorijskog instituta, Beograd, F.O., Zbirka J. Marjanovića, 1-1-5]. I ovde dolazimo do ključa za razumevanje britanske politike prema NDH: Orme Sardžent, stalni podsekretar u Forin Ofisu i prvi zamenik Entoni Idna (dakle drugi čovek britanske spoljne politike) izražava sumnju u tačnost informacija da te masovne zločine genocida nad Srbima (Pokolj) čine baš Hrvati već je verovatno da ih čine okupatori Nemci i Italijani. Stoga je nedopustivo da se etnički Hrvati kažnjavaju masovnim bombardovanjem njihovih gradova za nešto što čine strani okupatori, tj. strana vojska. Glavni adut Orme Sardženta je bila činjenica da te informacije o masovnim pokoljima Srba od strane Hrvata i „hrvatskog cvijeća“ – hercegbosanskih muslimana, dolaze sa srpske strane [Vasa Kazimirović, Srbija i Jugoslavija 1914−1945, knjiga III, Kragujevac, 1995, str. 835].
Ukoliko proanaliziramo gore navedene stavove britanske diplomatije o stradanjima (“Pokolju”) Srba u NDH dolazimo do sledećih zaključaka:
- Glavni razlog zašto se NDH ne sme bombardovati je bojazan da će se u tom slučaju čvršće vezati za Sile Osovine što će biti na štetu saveznika iz tabora antifašističke koalicije. Ova primedba je izrečena početkom oktobra 1941. g. Međutim, kao što je poznato, i bez tog bombardovanja NDH je kako je vreme prolazilo postajala sve čvršće i čvršće vezana za pre svega Berlin do samog kraja rata da bi rat završila bukvalno kao najverniji nemački satelit koji je ratovao čitavu sedmicu nakon nemačke kapitulacije. Drugim rečima, kako su se nizale pobede Saveznika na Afričkom, Istočnom i Zapadnom frontu tako je NDH postajala sve više i više verna Berlinu i bez ikakvog savezničkog bombardovanja etnički hrvatskih gradova. Britanci, međutim nikada do kraja rata nisu promenili svoj stav o mogućnosti eventualnog bombardovanja NDH iako su znali da je ova genocidna tvorevina verni satelit Berlina, da se pokolji nad Srbima nastavljaju i da te pokolje čine baš Hrvati i muslimani a ne Nemci i Italijani. Čak šta više, na Titovu inicijativu, a na osnovu sporazuma sa V. Čerčilom, u proleće, leto i jesen 1944. g. se od strane britanskog vazduhoplovstva vrši sistematsko bombardovanje i razaranje srpskih gradova sa obe strane Drine: Banja Luke, Knina, Beograda, Leskovca, Niša, Kragujevca… Jedini „hrvatski“ grad koji je bombardovan bio je Zadar, tj. italijanska Zarra. Ovaj severnodalmatinski grad je od strane savezničke avijacije (primarno britanske) teško bombardovan nekoliko puta a bombardovanje grada je otpočelo krajem 1943. g. Pre Drugog svetskog rata se Zadar nalazio u državnom sastavu Kraljevine Italije da bi ga NDH anektirala u septembru 1943. g. nakon italijanske kapitulacije. Grad je sve do sredine 1945. g. bio naseljen jasno pretežnom italijanskom većinom a i istorijski je pripadao Italiji, tj. Republici Veneciji. U vojnom smislu, Zadar je bio krajnje beznačajan tako da su jedini ciljevi britanskog razaranja grada bili ne vojne već političke prirode: uništiti italijanski karakter grada kako bi se nakon rata Zadar mogao pripojiti Brozovoj Hrvatskoj kao „etnohrvatski“ grad. U slučaju bombardovanja gradova u Srbiji 1944. g. (“Ratweek”/“Nedelja pacova“, 1.−7. septembar 1944. g.) cilj je bio takođe isključivo političke prirode: olakšati Brozovim partizanima okupaciju četničke, domaćinske, liberalne, demokratske i pre svega patriotske Srbije u jeku partizanske agresije na rodoljubivu i antikomunističku Srbiju sa teritorije NDH.
- Kao razlog zašto ne treba bombardovati Zagreb, kao i neki drugi grad sa etničkim hrvatskim stanovništvom, navodi se povesno poznata britanska „briga“ za eventualne ljudske žrtve kao i bojazan da će se i ono malo prozapadnih Hrvata prestrojiti na stranu Sila Osovine. Međutim, u slučaju bombardovanja Zadra nije se vodila nikakva briga o italijanskim civilnim žrtvama a grad je skoro sravnjen sa zemljom doživevši kasniju sudbinu nemačkog Drezdena, niti je uopšte uziman u obzir momenat da bi se zbog bombardovanja prozapadno orijentisani Italijani mogli izgubiti za savezničku stvar. Isti rezoni nisu važili ni u slučaju razaranja srpskih gradova 1944. g. ali očito jesu u slučaju mogućnosti bombardovanja etnički hrvatskih urbanih naselja.
- Ako oktobra meseca 1941. g. nekome u britanskom Forin Ofisu možda i nije bilo sasvim jasno ko to čini masovne pokolje nad Srbima u NDH (Nemci, Italijani, ustaše ili Hrvati/Bošnjaci), u šta čisto sumnjamo, do kraja rata je taj isti Forin Ofis imao apsolutno dovoljno vremena i tačnih informacija ko to stvarno etnički zatire Srpstvo s leve strane reke Drine i konačno u krajnjem slučaju ko su i šta su te ustaše, tj. njihov nacifašistički režim u Zagrebu. U slučaju Zadra ili Drezdena (u Drezdenu je pobijeno februara 1945. g. u dva dana bombardovanja više od 100.000 civila) se iz nekog razloga nije uzimalo u obzir da Italijani ili Nemci nisu sinonim za italijanske fašiste ili nemačke naciste pa su stoga svi stavljeni u isti koš. To isto važi i za Japance iz Hirošime i Nagasakija međutim, u slučaju NDH pravila se debela razlika između Hrvata/Bošnjaka i ustaša a britanska humanitarna logika se u ovom slučaju svodila na aksiomu da je pravednije pustiti da se od ustaške kame pokolje još nekoliko stotina hiljada nevinih Srba nego slučajno greškom ubiti iz vazduha jednog jedinog nedužnog Hrvata ili muslimana. Da se podsetimo i na to da su se angloameričke vazdušne baze kako je rat odmicao sve više i više približavale Balkanu pa je tako i u tehničkom smislu bilo lakše, jeftinije i efikasnije bombardovati NDH iz južne Italije nego npr. sa Malte. Ali, umesto da bombarduju gradove u NDH sa etničkim hrvatskim stanovništvom sa istih tih baza u južnoj Italiji su uzletali britanski bombarderi da bombarduju srpski Knin, srpsku Banju Luku, italijanski Zadar i gradove u Srbiji. Hitler je bombardovao Beograd samo jedanput (1941. g.) a Britanci pet puta (1944. g.) ubivši duplo više građana srbijanske prestonice nego Luftvafe 1941. g.
- Za pojedine visoke funkcionere britanskog Forin Ofisa je očito bilo dovoljno da ne poveruju u masovne pokolje Srba od strane Hrvata ili hrvatskih ustaša samo zato jer su te informacije dolazile sa srpske strane ali su itekako verovali u Brozove priče o „kolaboracionističkoj“ Srbiji i „fašističkim“ četnicima a koje su očito dolazile sa hrvatske titoističke strane. Neverovatno je i to, da je neko u Londonu možda očekivao da im se šalju redovni izveštaji o hrvatskim pokoljima Srba direktno iz Glavnog ustaškog stana u Zagrebu ili od Jure Francetića, komandanta ustaške „Crne legije“, i to direktno sa terena.
Na kraju, ne treba zaboraviti i to da je NDH bila i stvarno nezavisna država u smislu punog kapaciteta vođenja svoje sopstvene unutrašnje politike (pokolja Srba) a ne okupirana teritorija kako je to tendenciozno predstavljao deo Forin Ofisa očito za svoje političke potrebe kako za vreme tako i nakon rata pa stoga etničkohrvatski delovi NDH i nisu nikada bombardovani od strane britanskog Kraljevskog vazduhoplovstva zarad nastavka pokolja nad Srbima.
Prof. dr Vladislav B. Sotirović
Vilnjus, Litvanija
Izvornik: http://global-politics.eu/sotirovic/ndh-bombardovanje/
Da se autor malo potrudio, nasao bi na Googlu podatke o bombardovanju gradova u NDH :
Najteža razaranja pretrpeli su Slavonski i Bosanski Brod, Zadar, Šibenik, Split i Vinkovci.
Oba Broda, zbog rafinerije i komunikacija preko Save (5 vrsta ciljeva bombardovano 21 put, sa preko 2.726 tona bombi).
Zadar/Zara, kao važna pomorska luka (4 dana; 2 cilja; 4 bombardovanja; 97 aviona; 206,3 tone bombi).
Šibenik, kao važna pomorska luka (3 dana; 2 cilja; 3 bombardovanja; 51 avion; 128,7 tona bombi).
Split, kao važna pomorska luka (8 dana; 4 cilja; 9 bombardovanja; 124 aviona; 302,2 tone bombi).
Vinkovci, kao važna železnička raskrsnica (5 dana; 1 cilj; 5 bombardovanja; 161 avion/74 RAF-ova; 465 tona bombi).
Podaci govore da su lose prošli i :
Pula/Pola (15 dana; 7 ciljeva; 22 bombardovanja; 649 aviona/101 RAF-ov; 1.625,9 tona bombi; 9 oboreno).
Rijeka/Fiume (13 dana; 5 ciljeva; 17 bombardovanja; 589 aviona/277 RAF-ovih; 1465,6 tona bombi).
Zagreb (15 dana; 3 cilja; 20 bombardovanja; 591 avion/69 RAF-ovih; 1,378,8 tona bombi; 7 oboreno).
Inače, najžešći napad na teritoriji NDH bio je 09.01.1944. kada je 107 američkih bombardera bacilo 319,5 tona bombi na luku u Puli.
http://www.novinar.de/2009/07/26/sporazum-ustasa-i-komunista-iz-1935-godine.html
Sporazum ustaša i komunista iz 1935 godine
Svesni teškoće u borbi, bez obzira na podvojenost u pоgledu na društveni poredak, vođstvo hrvatskog narodnog ustaškog pokreta i vođstvo jugoslovsnske komunističke stranke u Kraljevini Jugoslaviji,
+++
ovlašćeno i sporazumno sa svima prvacima legalnih i ilegalnih formacija sklapa sledeći
SPORAZUM
1) Vođstvo hrvatskog narodnog oslobodilačkog ustaškog pokreta s jedne strane i vođstvo komunističke stranke s drugs strane svesni su težine svoga položaja koji dolazi od zajedničkog neprijatelja, svake jugoslovenske vlade i srpskog naroda kao nosioca srpske hegemonije (nadmoćnost) i podržavaoca svakog režima koji sputava, smeta i tupi nade:
a) kod hrvatskog naroda da će ikada doći čas oslobođenja ispod srpskog jarma,
b) kod komunističkih masa da traže saveznike u rušenju postojećeg stanja, ma kakve poglede taj saveznik imao na poredak i formu države po postignutom uspehu.
2) Vođstvo jugoslovenske komunističke stranke svijesne svoje uloge, priznaje da do komuniziranja Balkanskog poluostrva ne može doći dok se ne slomi kičma srpstvu i pravoslavlju, jer je poznato da su to dva faktora koja su omela prodiranju Osmanlija na Zapad i komunizma i Austrije na Istok. Sporazumni su da uništavanjem svega što je srpsko i pravoslavno utire se teren za komuniziranje Jugoslavije i Balkanskog poluostrava.
Vođstvo hrvatskog oslobodilačkog ustaškog pokreta predoseća da bi bez promene postojećeg stanja hrvatski narod podlegao jugoslovenskoj lukavosti i srpskoj hegemoniji i nudi saradnju svima porobljenima Jugoslavije i komunističkoj stranci posebno, da ubrzaju tok događaja sredstvima i načinima prema uputima svoga vođstva.
3) Vođstvo hrvatskog ustaškog pokreta obavezuje se da će sve štrajkaške demonstracije, manifestacije i sve razne izgrede koje izvode komunističke formacije potpomagati i u njima učestvovati. Vođstvo komuniegičke partije smatrajući hrvatski ustaški pokret jakim činiocem i pomagačem urušеnju postojećeg stanja, obećanje svaki podržak i potporu u ostvarivanju ustaških ideala.
Vođstvo i jedne i druge strane obavezuje se da će izbegavati, sve svađe i zadevice između jednih i drugih; u napisima, ličnom razgovoru i itd…, a u slučajevima demonstracija, revolucija i ratova, jedne druge bez prigovora pomagati, naročito uništavanjem svega što je srpsko i pravoslavno, kao što je istaknuto u tačci dva ovog sporazuma.
4) U slučaju lokalnih nesporazuma dužnost je lokalnog vođstva ustaškog pokreta i komunistrpke stranke da sve sukobe odnah likvidiraju, a svaka formacija o tome svoje starije jedinice obavjestnti. Neskladnost načelne naravi rešava vođstvo hrvatskog ustaškog pokreta i vođstvo jugoslovenske komunističke partije.
CILJ
Jugoslovenska komunnstička stranka kojoj je Zakon o zaštiti države od 1922. god., onemogućena akcija slobodnog kretanja i rada sa jedne, i vođstvo hrvatskog oslobodilačkog pokreta s druge strane, primaju na sebe zajednički i sporazumo DUŽNOST zajedničke borbe i međusobnog pomaganja u svakom slučaju potrebe do postignutog cilja: raspadanja jugoslovenske države i uništavanje svega što je srpsko i pravoslavno.
Sremska Mitrovica, juni-lipanj 1935. godine
Za komunistnčku stranku
Moša Pijade, s.r.
Za ustaški oslobod. hrv. pokret
Dr. Mile Budak, s.r. advokat
Original se nalazi: Vojno istorijski institut JNA, arhiva neprijateljskih jedinica Br. reg. 3/2; Kutija-116/1638
+++
Referat Milana Banića, Beograd, 17. decembar 1943.
Dana 4. decembra ove godine radio London doneo je vest da je Vrhovni zakonodavni odbor partizanske vojske u Jugoslaviji, na svojoj konferenciji, obrazovao Komitet za nacionalno oslobođenje, zapravo novu partizansku vladu.
O ovom događaju mnogo je govoreno i pisano, te bi ponavljanje bilo suvišno.
Ovde će se izneti ono o čemu niko do sada nije ni pisao ni govorio, pozadinu cele ove po srpski narod tragične igre, koju vode naši susedi iz Nezavisne Države Hrvatske.
Ograđujući se unapred činjenicom da je po ovom politički vrlo smišljeno, vešto i obazrivo vođenom poslu teško pružiti konkretne i sigurne dokaze, izneće se onoliko koliko to dozvoljava logično vezivanje pojava i zapažanja.
Od svog postanka hrvatska država sa svojim režimom vodi u istoriji besprimernu politiku mržnje i zločina prema srpskom elementu. Nijedan narod nikada nije u borbu sa drugim narodom uneo toliko brutalnosti kao vođe današnje Hrvatske. I ne samo današnji vlastodršci Nezavisne Države Hrvatske, već ima mnogo činjenica da u ovom nagonu uništavanja Srpstva postoji nešto opšte i duhovno, što obuhvata hrvatski narod kao celinu.
Prva etapa ove akcije uništavanja, kao što je poznato, izvršena je uglavnom tokom 1941. i 1942. godine, a završena kapitulacijom Italije, koja je iz svojih imperijalističkih ciljeva, zajedno sa katoličkom crkvom, pomagala i raspirivala delo uništavanja. Rezultat je porazan za Srbe. Stotine hiljada pobijenih Srba sa područja Nezavisne Države Hrvatske kruna je ovog rušilačkog hrvatskog besa.
Napuštanjem hrvatskog područja od strane Italijana, a zahvaljujući nemačkoj intervenciji, izgledalo je da će se odnosi ublažiti, a prilike poboljšati. Međutim, nagon je ostao i dalje, samo mu se dao lepši i lukaviji izraz. Upotrebljeno je jedno drugo sredstvo i put, ovom prilikom sa dva cilja.
Prvi cilj, nastaviti sa biološkim istrebljivanjem Srpstva i pravoslavlja, i to što većim proširenjem područja dejstva, po mogućnosti izvan hrvatskih političkih granica, i prenošenjem akcije na samu matičnu srpsku teritoriju. Drugi cilj, vrlo lukav, najbrižljivije i vešto skriven, sastoji se u tome, da se iz cele ove igre izvuče politička korist za finale, da se osigura most preko koga će se moći u slučaju potrebe odstupiti.
Sredstvo za ostvarenje ovoga cilja, iako na prvi mah izgleda paradoksalno, ustaški režim našao je danas u komunističkoj oružanoj akciji vođenoj od Hrvata Josipa Broza Tita, i njegovim najbližim saradnicima u privremenoj vladi „oslobođene teritorije”, Hrvatima dr Ivanu Ribaru, Antunu Augustinčiću, dr Josifu Smodlaki, Sulejmanu Filipoviću, Franji Frolu i Božidaru Magovecu.
Ovakva politika ustaških vlastodržaca porazna je na prvom mestu za nas Srbe, i to kako za ono malo srpskog življa koje je preživelo pokolje, tako i za samo područje Srbije. Štetna je i po nemačke vojne i političke interese, jer celokupna partizansko-komunistička akcija čiji je epicentar u Hrvatskoj, pored toga što apsorbuje veliki deo snaga nemačke vojne sile, onemogućuje istovremeno i sređivanje i političkih a samim tim i privrednih prilika na celom Balkanskom poluostrvu.
Polazeći sa ovog stanovišta naša je dužnost da skinemo veo sa ovog ustaškog, odnosno hrvatskog političkog manevra, a ne možemo li to da bar ukažemo nemačkim faktorima na pojave koje potvrđuju ova zapažanja, a koja se mogu konkretno rezimirati u ovome:
1. Poznato je da je komunistička kako propagandna tako i oružano-revolucionarna akcija vrlo elastična, i da se prema Lenjinovom učenju nikada ne sme držati krutih šablona, već treba da uvek oportunistički iskorišćava svaku datu situaciju hvatajući „aktuelnu kariku revolucionarnog lanca”. Paktiranje i saradnja sa svim elementima koji mogu pripomoći da se dođe do cilja, ne samo da su dozvoljeni po komunističkim doktrinama, već je to zapovest komunističke prakse.
Poznata je još od pre rata na našem jugoslovenskom području saradnja između KPJ i tolikih mnogih iredentističkih pokreta, među kojima samo da spomenemo VMRO, crnogorske federaliste, hrvatski frankovački pokret, pa i same slovenačke klerikalce. Da bi ova saradnja na rušenju postojećeg oblika države bila što tešnja i uspešnija, KPJ osnovala je čak i posebne KP za Makedoniju, Crnu Goru, Hrvatsku i Sloveniju. Teorijski, duhovni i politički jaz koji je postojao između Komunističke partije i ovih pokreta ništa nije sprečavao KP da verna učenju Lenjinizma u ovoj saradnji „hvata aktuelnu kariku”.
Zašto da Komunistička partija i sada ne postupa po istom načelu oportunizma nalazeći u ustaškom pokretu odnosno režimu dobrog saradnika i pomagača u borbi protiv Srpstva i pravoslavlja. Komunističko gledište ovde je jasno. Iskoristiti pogodnu situaciju, a posle se oboriti i na samog saveznika, po načelu „ko koga”.
2. Srbin sa svojom narodnom crkvom, koja je vezana za svoj nacionalni prostor, po svojoj duhovnoj strukturi odan rodnoj grudi i neprijatelj svakog internacionalizma, zapreka je, i to vrlo jaka i ozbiljna, boljševiziranju Balkana. Pokušaji Komunističke partije da od Srbije stvore bazu svog revolucionarnog delovanja na Balkanu propali su 1941. godine, a i poslednji pokušaji koncem ove godine lome se o ujedinjeni nacionalni otpor Srba, u kome učestvuje skoro ceo srpski narod. Prema tome, geslo komunista mora biti uništiti Srbe i pravoslavlje. Program ustaškog režima je isti. Ako se tome doda politika katoličke crkve i njena misionarska penetracija na balkanski prostor, za koju ima dosta dokaza da već godinama vodi borbu protiv pravoslavlja, onda je istovetnost programa sva ova tri partnera ukoliko se odnosi na istrebljenje srpskog elementa još očiglednija.
3. Ustaški režim vodeći ovakvu politiku ne odstupa ni za dlaku od svoje osnovne političke linije izražene u težnji biološkog uništavanja Srpstva i pravoslavlja.
Ovome treba dodati još jedan, koliko nečastan i nedostojan toliko i opasan momenat, a koji je svojstven hrvatskom mentalitetu. Imati Josipa broza, Hrvata katolika, makar i po nuždi za saradnika, znači osigurati sebi budućnost za slučaj pobede saveznika. Poglavnik je tu za sada, a Josip Broz za svaki slučaj. Ovakva politika i njen uspeh garantovani su i činjenicom da uz Tita sede i hrvatski politički korifeji dr Ivan Ribar, dr Josif Smodlaka (bivši poslanik kod Vatikana), Sulejman Filipović, ustaški pukovnik, kome njegovo komunističko uverenje da je uistinu iz ideoloških pobuda pristupio Titovom štabu ne bi moglo dozvoliti strahoviti pokolj srpskih žena i dece u Bosni, te Franjo Frol, dugogodišnji saradnik i istomišljenik dr Vlatka Mačeka i bivši predstojnik pri Banskoj vlasti u Zagrebu. Ovo nekoliko Hrvata, članova Titove vlade, dopušta verovanje da se šareno hrvatsko društvo okupilo „u vladi oslobođene teritorije” sa posebnim političkim ciljevima, iza kojih stoji i poglavnik i cela Hrvatska zajedno sa dr Vlatkom Mačekom.
4. Ako se makar i jednim delom prime ove pretpostavke, zar se samo po sebi ne nameće uverenje da ceo komunističko-partizanski pokret na jugoslovenskoj teritoriji moralno i materijalno pomaže zvanični Zagreb. Već dve godine u hrvatskoj državi vršljaju Titove bande i sve do sadašnje kaznene ekspedicije nisu uspeli da ih unište. U Srbiji, gde je komunistički plamen najpre buknuo, i to u razrovanoj i okupiranoj Srbiji, partizanska akcija uništena je za nekoliko meseci, a ugnezdila se na teritoriji suverene zemlje, koja raspolaže regularnom vojskom, tamo se širi, organizuje i jača, preteći da ponovo zahvati Srbiju, a preko nje da se proširi i na ceo Balkan.
Postoje, naime, obaveštenja da se sprema seoba Titovog glavnog štaba na planinu Pasjaču (okrug leskovački), odakle bi se na domaku bugarske granice rukovodilo partizanskom balkanskom akcijom narednog proleća.
5. Ustaško komunistička saradnja, čije perspektive sada zapažam, nije nova pojava. Poznato je da ovo prijateljstvo datira još iz bivše Jugoslavije, i da je na bazi borbe protiv Srpstva, pravoslavlja i„srpske hegemonije” dobila svoj realan izražaj u protokolu sporazuma između vođstva hrvatske ustaške organizacije i vođstva Komunističke partije Jugoslavije. Sporazum je zaključen u Kaznenom zavodu u Sremskoj Mitrovici, a potpisan od strane Moše Pijade i dr Mile Budaka. Njegova ideološka osnova sažeta je u članu 2 i 3 koji glase:
2) Vođstvo jugoslovenske komunističke partije, svesno svoje uloge, priznaje da se Balkansko poluostrvo neće tako dugo moći komunizirati, dok se srpstvu i pravoslavnoj crkvi ne slomi kičma, pošto je poznato da su upravo ova dva faktora uvek sprečavala kako prodiranje Osmanlija na zapad tako i Austrije i komunizma prema istoku. Radi toga, ovo vođstvo složno je u tome da pripremi zajednički teren za komuniziranje Jugoslavije i Balkanskog poluostrva i za uništenje svega onoga što je srpsko i pravoslavne vere.
Vođstvo hrvatske ustaške organizacije predoseća, da će u slučaju da ne nastupi brza promena, hrvatski narod podleći jugoslovenskoj podlosti i srpskoj hegemoniji, te nudi svoju saradnju svim podjarmljenim narodima Kraljevine Jugoslavije, a pogotovo komunističkoj partiji, kako bi se ubrzao tok događaja, svim sredstvima, a prema uputama ovoga vođstva.
3) Vođstvo hrvatske ustaške organizacije obavezuje se da će potpomagati i učestvovati u svim materijalnim izdacima, demonstracijama, manifestacijama i raznim štrajkovnim akcijama, koje provode komunističke formacije.
Vođstvo komunističke partije smatra hrvatsku ustašku organizaciju kao važnog faktora i kao pomagača u uništenju postojećeg stanja, j u postizanju ustaških ideala obećava svaku svoju pomoć.
Vođstvo ovih partija obavezuje se da će između sebe izbegavati sve nesuglasice i raspre, na primer: putem javnih proglasa, privatnih razgovora itd,i te da će se obostrano bezuslovno potpomagati u slučajevima demonstracija, revolucije ili rata, a osobito što se tiče uništenja svega onoga što je srpsko ili pravoslavno, kao što je to naglašeno u tački 2 ovoga sporazuma.
Dakle, upravo ono što je u ovom referatu napred detaljnije izloženo i obrazloženo.
6. Iz oblika dosadašnjih partijskih akcija na teritoriji hrvatske države, vidi se da mahom stradavaju srpska naselja i da se uništava srpski živalj, a da je oštrica na prvom mestu uperena protiv srpskog sveštenstva. Slučaj postupka „partizanske oslobodilačke vojske” u Šibeniku eklatantan je i ubedljiv. I u samim partizansko-komunističkim redovima ubijaju se i uništavaju Srbi, a vodeća mesta poverena su Hrvatima. I ove činjenice ukazuju na ustaški duh u ovim redovima i ostvarivanje ustaškog programa preko Titovih bandi.
Kao što se iz prednjih izlaganja vidi, iza cele ove tajanstvene igre krije se nevidljivi režiser, koji glumu vešto režira, a na štetu Srpstva. Ovo raskrinkati, ili bar ukazati na ove perfidne mehanizme ustaškog režima, hrvatskih političara i katoličke crkve naša je dužnost. Ovaj referat prilog je i pomoć na putu ispunjenja ove dužnosti.
Prilaže se prepis komunističko-ustaškog sporazuma.
Beograd, 17. XII 1943.
(Arhiv VII, Nedićeva građa, K.1A, F.1, D.9-9a)