Zanimljiv je i veoma indikativan podatak da su gotovo svi vodeći i najpoznatiji jugoslovenski i srpski istoričari između dva svetska rata bili pripadnici slobodnozidarskog bratstva (Stanoje Stanojević, Vladimir Ćorović, Viktor Novak, Ferdo Šišić, Vasilj Popović, Dragoslav Stranjaković, Milan Prelog…), ali, da uprkos želje same masonske braće i naloga rukovodstva Velike lože Jugoslavije, nisu uspeli da sačine bilo kakav koliko-toliko kompletan i relevantan prikaz razvoja istorijata Masonerije u našoj zemlji. Čudno i prilično neobjašnjivo.
AUTOR: Dragan R. Mlađenović
Slobodno zidarstvo ili masonerija je u Novom veku veoma specifično, u početku tajno, a danas, može se reći – diskretno, elitističko društvo ili pokret. Oni kojima se ovo društvo ne sviđa, smatraju krivcem za sva zla ovoga sveta, dok, sa druge strane, sami masoni na svoje društvo gledaju kao na školu humanizma, verske tolerancije i uzajamnog uvažavanja i poštovanja.
Prelomni trenutak i istorijski datum izlaska iz senke skrivenosti na svetlo javnosti, dogodio se u Londonu 23. juna 1717. na Jovanjdan, praznik Rođenja Sv. Jovana Krstitelja, zaštitnika slobodnih zidara, kada je ujedinjenjem četiri manje lože stvorena Velika loža Engleske. Šest godina kasnije (1723), u ime Velike lože Engleske škotski pastor Džejms Anderson je sastavio statut u kome nabraja prava i obaveze svakog masona. Osuđujući „glupi ateizam“ i „razulareno bezbožništvo“, pastor Džejms se zalaže za punu versku slobodu: „(…) Danas, prepuštajući njima samima pojedinačna opredeljenja, jedini cilj je da se primoraju da poštuju religiju prihvatljivu za sve ljude. Ona se sastoji od dobrote, iskrenosti, skromnosti i časnih ljudi koji se mogu razlikovati po zvanju ili verskom ubeđenju. Zato je masonerija (…) put za uspostavljanje iskrenog prijateljstva između ljudi koji bez nje nikada ne bi ni pomislili da mogu postati dobri prijatelji“.
(Ž. Gajo, „Francuska masonerija“, Pariz, 1991); Lepo zvuči, zar ne?
Najznačajniji srpski istoričari su bili masoni
Zanimljiv je i veoma indikativan podatak da su gotovo svi vodeći i najpoznatiji jugoslovenski i srpski istoričari između dva svetska rata bili pripadnici slobodnozidarskog bratstva (Stanoje Stanojević, Vladimir Ćorović, Viktor Novak, Ferdo Šišić, Vasilj Popović, Dragoslav Stranjaković, Milan Prelog…), ali, da uprkos želje same masonske braće i naloga rukovodstva Velike lože Jugoslavije, nisu uspeli da sačine bilo kakav koliko-toliko kompletan i relevantan prikaz razvoja istorijata Masonerije u našoj zemlji. Čudno i prilično neobjašnjivo.
Ali je zato iscrpnu istoriju Slobodnog zidarstva u Jugoslaviji i Srbiji sastavio veliki majstor obnovljene Velike lože Jugoslavija Zoran D. Nenezić kome istorija nije osnovno zanimanje, ali se odlično snašao u toj oblasti. Njegova obimna, iscrpna i pouzdana istorija masonerije na 679 stranica povećeg formata u gustom proredu, nosi naslov „Masoni u Jugoslaviji 1764–1980. – pregled istorije slobodnog zidarstva u Jugoslaviji – prilozi i građa“, (Narodna knjiga – Beograd, prvo izdanje 1984). Gospodin Nenezić je 23. juna 1990. obnovio rad Velike lože Jugoslavija, koja je posle raspada federalne države SFRJ preimenovana u Veliku ložu starih i prihvaćenih slobodnih zidara Srbije. Da nije ove kapitalne Nenezićeve knjige, naša saznanja o istoriji i razvoju masonerije u svetu, i posebno u našoj zemlji, i dalje bi bila više nego skromna.
***
Ipak, nedavno se pojavio sažet prikaz razvoja masonerije u Srbiji koji je sastavio slobodni zidar potpisan inicijalima br(at) B. R. Evo tog sažetog istorijata koji obuhvata veliko razdoblje od 230 godina dinamičnog razvoja masonerije u srpskim zemljama – od 1785. do 2015. godine.
Istorijski pregled Masonerije u Srbiji
1785 – osnovana Loža „PROBITAS” (Poštenje) u Petrovaradinu kod Novog Sada.
1796 – osnovana prva „turska” loža u Beogradu, koja je okupljala Turke, Srbe, Cincare i Grke (Hadži Mustafa-paša, Janko Katić, Petar Ičko, Riga od Fere…).
1836 – umire mitropolit Stefan Stratimirović (1757-1836), koji je od 70-ih godina 18. veka sa episkopom Josifom Jovanovićem Šakabentom (1743-1805) bio član osiječke lože „VIGILANTIA” („Budnost“ ili „Bdenje“).
1842 – osnovana Loža “ALI KOČ” u Beogradu koja je ostvarivala široku međunarodnu saradnju sa Braćom iz Nemačke, Mađarske, Rumunije, Francuske… Njeni članovi su bili Turčin slovenskog porekla Ismail Čolak Mehmedović – vrhovni šeih bektašijskog reda, Čeh František Zah – pravnik, obaveštajac i srpski general, Toma Vučić Perišić – srpski vojvoda i ustavobranitelj, Poljak Leopold Moravjecki Moro – obaveštajac i francuski konzul u Bosni, Jevrejin Jozef Šlezinger – osnivač prvog srpskog vojnog orkestra i kompozitor prve srpske opere, Srbin Nikola Šopović – trgovac i tvorac prvog srpskog ekonomskog programa, Cincar Guta Bodi – trgovac i rodoljub, Nemac Ludvig fon Zabart – diplomata, revolucionar i industrijalac, Francuz Šarl Aren – profesor, Sima Milutinović Sarajlija – najpoznatiji rodoljubivi srpski pesnik 19. veka i mnogi drugi. Počasni članovi ove lože, koja je pripadala drevnoj grani orijentalne masonerije i radila do 1867. godine, bili su i pruski princ, a kasnije nemački car Vilhelm I, turski sultan Abdul Azis i drugi poznati Evropljani tog doba, što Ložu „Ali Koč” čini jedinstvenom u celokupnoj istoriji svetskog Slobodnog Zidarstva.
1848 – osnovana loža u Nišu, koja je radila pod zaštitom beogradske lože „Ali Koč”.
1870 – osnovana loža „EGALITAS” (Jednakost) u Vršcu koja je radila do 1879.
1873 – u Beloj Crkvi osnovana Loža „ZUM FELS DEN WAHRHEIT” (Pri steni istine), koja je radila pod zaštitom Simboličke Velike Lože Ugarske.
1875 – osnovana loža „LIBERTAS” (Sloboda) u Novom Sadu koja je dve decenije radila pod zaštitom Velikog Orijenta Ugarske.
1876 – u Beogradu osnovana „italijanska vojnička loža” čiji su članovi bili dobrovoljci Garibaldinci. Osnovana loža „Svetlost Balkana”. Osnovana „divlja” – samostalna loža u Užicu, koja je, po nekim svedočenjima radila sve do 1890. godine.
1877 – uneta Svetlost u Ložu „SVETLOST BALKANA” osnovanu krajem 1876. Članovi ove lože bili su Jovan Antula – trgovac i poslanik, Hajim S. Davičo – konzul i književnik, Božidar Bodi – bankar i publicista, Jovan Đaja – profesor i ministar, Mićo Ljubibratić – vojvoda i vođa ustanka u Hercegovini, Dragutin Milutinović – inženjer, projektant zgrade Železničke stanice u Beogradu i sin pesnika Sime Milutinovića Sarajlije, Svetomir Nikolajević – profesor i premijer, Petar Ubavkić – rodonačelnik srpskog vajarstva, Mihailo Valtrović – profesor i akademik, i mnogi drugi najviđeniji Beograđani tog doba. Koristeći međunarodne masonske kontakte Loža „Svetlost Balkana” je prikupila znatna sredstva kao pomoć srpskoj vojsci u oslobodilačkim srpsko-turskim ratovima. Ova značajna loža, koja je radila pod zaštitom Velikog Orijenta Italije, obustavila je rad krajem decembra 1882. godine. Iste godine osnovana je i Loža „THALES” u Zrenjaninu, pod zaštitom Velikog Orijenta Ugarske.
1881 – Početkom oktobra osnovana Loža „SRPSKA ZADRUGA” u Beogradu, koja je pod zaštitom Velikog Orijenta Italije radila do 19.12.1882. Njeni članovi su bili Emilijan Joksimović – profesor i prvi srpski urbanista, Miloš Cvetić – glumac, Đoka Milovanović – slikar i profesor, Mihailo Vujić, profesor i ministar, Svetomir Nikolajević, Laza Paču…
1883 – osnovana Loža „SLOGA, RAD I POSTOJANSTVO” u Beogradu, koja je, sa kraćim prekidima, radila sve do 1940. godine. Tokom godina, kroz ložu je prošlo preko 150 članova: Milan Aćimović – advokat i ministar unutrašnjih poslova, Juraj Demetrović – ministar u više vlada, Velizar Janković – ministar privrede, Milivoje Jovanović – ministar socijalne politike, Dušan Letica – ministar finansija, Tihomilj Marković – advokat i guverner Narodne banke, Spasoje Piletić – ministar narodnog zdravlja, Ljubomir Tomašić – predsednik Senata Kraljevine Jugoslavije i Grand Komander Vrhovnog Saveta Jugoslavije, Dragiša Vasić – advokat, akademik i ideolog četničkog pokreta…
1889 – u Zemunu osnovana loža „STELLA ORIENTALIS“, koja je 1896. premeštena u Pančevo
1890 – krajem godine u Beogradu osnovana najznačajnija srpska masonska loža „POBRATIM“, koja je sa dvogodišnjim prekidom (1903-1905) radila do 1940. godine. Između više od 220 članova, ovom prilikom pomenućemo sledeću Braću: Jovan Aleksijević – dugogodišnji urednik „Neimara” i Veliki Sekretar VLJ, Jakob Bajloni – industrijalac, Stanislav Binički – kompozitor, Damjan Branković – industrijalac i Veliki Besednik VLJ, Aleksandar Deroko – arhitekta i akademik, Andra Đorđević – ministar, Jovan Jovanović Pižon – ministar inostranih dela, Kosta Kumanudi – gradonačelnik Beograda i ministar, Aleksandar Mišović – ministar šuma i rudarstva, Stevan Mokranjac – kompozitor, Momčilo Ninčić – ministar inostranih polova i predsednik Lige Naroda, Arhimandrit Platon, Đorđe Vajfert – industrijalac, guverner Narodne banke, Veliki Majstor VLJ i Grand Komander VSS… Ove godine objavljen je i prvi novinski tekst u kome se govori o istoriji srpskog Slobodnog Zidarstva (u „Malim Novinama” od 25. i 26. maja 1890, članak „Slobodni Zidari – Predrasude”).
1892 – osnovana Loža „NEMANjA” u Nišu. Objavljena prva masonska knjiga na srpskom jeziku: Svet.(omir) Nik.(olajević) – „Slobodno Zidarstvo i žena”.
1893 – objavljena prva knjiga na srpskom jeziku u kojoj se govori o istoriji Masonerije u Srbiji i na Balkanu: Sr.(eten Stojković) – „Slobodno Zidarstvo, njegov cilj i principi, njegova sadašnjost i prošlost: pisma Brata Sr. jednom neposvećenom prijatelju”.
1897 – u Somboru osnovan venčić „PHILANTROPIA”, koji nakon unošenja Svetlosti 1908. menja ime u “Jövendő” (BUDUĆNOST).
1903 – u Vršcu osnovana Loža „AURORA“.
1909 – u Beogradu osnovana Loža „UJEDINjENjE” koja je do 1914. radila pod zaštitom Velikog Orijenta Francuske. Članovi lože bili su Leon Deko – francuski ambasador u Srbiji, Ljubomir Jovanović „Ljuba Čupa” – novinar i crnorukac, Vasa U. Jovanović – industrijalac i sekretar Ministarstva narodne privrede, Milan Milovanović – pukovnik, Božin Simić – pukovnik, ambasador i crnorukac, Kosta Stojanović – naučnik i ministar, Bogoljub Vučićević – policijski komesar i crnorukac… Početkom marta 1909., uz pomoć Vrhovnog Saveta Rumunije, u Beogradu je osnovano prvo telo viših stepena ŠRDP – Kapitel Ružinog Krsta „Srbija” (loža 18. stepena ŠRDP).
1910 – osnovana Loža „ŠUMADIJA” u Beogradu, pod zaštitom Velike Lože Hamburga, i čiji su članovi bili: Jovo Banjanin – senator, Andra Dinić – kasacioni sudija i poslednji Veliki Majstor VLJ, Tihomir Đorđević, akademik i prvi srpski etnolog, Bogoljub Jevtić – premijer i ministar, Dragutin Kojić – ministar u više vlada, Mihajlo Konstantinović – dekan Pravnog fakulteta i ministar, Gustav Krklec – književnik, Fran Kršinić – vajar, autor spomenika Nikoli Tesli ispred Tehničkog fakulteta, Vojislav Kujundžić – lekar, osnivač rotarijanstva i afirmator kremacije, Živojin Lazić – ministar unutrašnjih poslova i ban Vardarske banovine, Dimitrije Magarašević – ministar prosvete, Mileta Novaković – dekan Pravnog fakulteta, Jovan Tanović – direktor i glavni urednik „Politike”… Tokom 30 godina rada kroz ovu značajnu srpsku masonsku ložu prošlo je oko 150 članova. Iste 1910. godine osnovana je u Subotici Loža „STVARANjE” (Alkotas) koja je do 1924. radila pod zaštitom Velike Simboličke Lože Ugarske, a zatim pod zaštitom VL Jugoslavije. Ova loža je bila jedna od najbrojnijih u Srbiji i okupljala je privredni i intelektualni krem severne Vojvodine.
1912 – Osnovan VRHOVNI SAVET SRBIJE (VSS). Svetlost u ovo najviše masonsko telo uneo je predstavnik Vrhovnog Saveta Grčke J.S.E.Kefalas. Za prvog Suverenog Velikog Komandera izabran je Đorđe Vajfert. Vršioci ostalih dužnosti bili su: Svetomir Nikolajević – Zastupnik Velikog Komandera, Jovan Aleksijević – Veliki Kancelar Generalni Sekretar, Milutin Perišić – Veliki Govornik, Dimitrije Janković – Veliki Blagajnik, Petar Šreplović – Veliki Arhivar, Manojlo Klidis – Veliki Majstor Ceremonijala, Petar Pačić – Veliki Kapetan i Dimitrije Mijalković – Veliki Ekspert. Vrhovni Savet Srbije 1929. menja ime u Vrhovni Savet Jugoslavije. Grand Komanderi VSJ Ljubomir Tomašić i Vojislav Paljić su neuspešno pokušavali da u posleratnoj Jugoslaviji obnove rad VSJ, koji je u egzilu (Švajcarska, Rim, Pariz) postojao do 1967. godine.
1914 – u Beogradu pokrenut masonski časopis „Neimar” koji je pod rukovodstvom Jovana Aleksijevića izlazio do 1926. godine.
1919 – Osnovana Velika Loža Srba, Hrvata i Slovenaca (kasnije Velika Loža Jugoslavija – VJL).
1920 – u Beogradu osnovana Loža „ISTINA“, čiji su članovi bili: Lazar Atanacković – pravoslavni sveštenik, Živojin Balugdžić – sekretar kralja Petra I i ambasador u Rimu i Berlinu, Milan Bartoš – profesor Pravnog fakulteta i stručnjak za međunarodno pravo, Petar Dobrović – slikar i profesor, Miloš Đorić – lekar i gradonačelnik Zemuna, Jovan Erdeljanović – profesor i akademik, Rudolf Ertl – poznati operski pevač, Hinko Maržinec – dirigent i horovođa, Slavko Milosavljević – general, Sima Milošević – profesor Medicinskog fakulteta i član IO AVNOJ, Stanoje Nedeljković – dekan Poljoprivrednog fakulteta, David Popović – ministar i ban Dunavske banovine, Gvido Tartalja – književnik, Jevrem Tomić – ministar, Mihajlo Vukdragović – kompozitor… ukupno oko 120 članova.
1922 – osnovane u Beogradu lože „PREPOROĐAJ” i „DOSITEJ OBRADOVIĆ“, koje od 1926. stupaju pod zaštitu VLJ. Članovi Lože „Preporođaj” bili su: Mehmed Begović – profesor Pravnog fakulteta, Aleksandar Belić – rektor Beogradskog univerziteta i predsednik SANU, Abdulselam Džumhur – glavni imam Ministarstva vojske i mornarice, Pjer Križanić – karikaturista i slikar, Vladimir Kurilov – predsednik suda, Petar Lazarević – artiljerijski pukovnik i novinar, Predrag Lukić – ban Moravske banovine, Ivan Ribar – advokat, poslanik, predsednik AVNOJA i Skupštine DFJ, Branislav Vojnović – upravnik Narodnog pozorišta… između 150 članova Lože „Dositej Obradović” ovom prilikom pomenućemo sledeće Masone: Ivo Andrić – nobelovac, Rafo Arneri – ambasador, Niko Bartulović – književnik i nacionalni radnik, Vladimir Ćorović – istoričar, profesor, zamenik Velikog Majstora VLJ i član VSS, Momir Glomazić – direktor Državne hipotekarne banke, Blagoje Jocić – industrijalac i vlasnik Resavskih rudnika, Aleksandar Leko – profesor i predsednik Srpskog hemijskog društva, Ciril Ličar – pijanista i profesor, Milan Marjanović – novinar, publicista, političar i član Jugoslovenskog Odbora, Ivan Meštrović – vajar, Velizar Mitrović – dekan Pravnog fakulteta, Viktor Novak – istoričar i član VSS, Božidar Pavlović – direktor Beogradske opštine, Rastko Petrović – književnik i diplomata, Raša Plaović – glumac, režiser i profesor, Vasilj Popović – istoričar i profesor, Dragutin Protić – guverner Narodne banke, Dimitrije Stanojević – novinar i finansijsko direktor “Politike”, Risto Stijović – vajar i akademik, Juro Tkalčić – violončelista i profesor, Jovan Zorko – violinista i pedagog… (ukupno oko 150 članova).
1926 – osnovana Loža “MITROPOLIT STRATIMIROVIĆ” u Novom Sadu. U Beogradu održan veliki internacionalni masonski kongres pod imenom “Manifestacija univerzalnog Slobodnog Zidarstva za mir i pomirenje naroda”, u organizaciji IMA (Internacionalne Masonske Asocijacije), čija je članica bila i VLSHS Jugoslavija.
1927 – osnovana Loža „MARTIN KOVALEVSKI” u Beogradu, čiji članovi su bili ruski emigranti. Iste godine je u Subotici osnovana Loža „STELLA POLARIS” (Severna zvezda).
1931 – u Zrenjaninu osnovana Loža „VOJVODINA“.
1937 – u Pančevu osnovana Loža „BANAT“. Brat Đorđe Vajfert, jedan od najzaslužnijih za razvoj i prosperitet srpskog Slobodnog Zidarstva se preselio na Večni Istok.
1938 – osnovan venčić „POMORAVLjE” u Jagodini, koji nije prerastao u ložu.
1939 – osnovan venčić „RAD” u Nišu, koji nije prerastao u ložu.
1940 – u Beogradu osnovana Loža „ČOVEČNOST” a 2. avgusta 1940. doneta odluka o samouspavljivanju srpske Masonerije.
1941/1942 – održana Anti-masonska izložba u Beogradu, u organizaciji nemačkih i srpskih fašista.
1944 – po nekim izvorima, Masoni – pripadnici Ravnogorskog pokreta su osnovali Ložu „RAVNA GORA” (negde se kao ime navodi i „Sveti Jovan”) koja je radila do kraja rata.
1947 – u Rimu obnovljen rad Vrhovog Saveta Jugoslavije, koji je radio pod imenom „Vrhovni Savet Škotskog Rituala „Jugoslavija”. Grand Komander je bio Vladimir Belajčić, a nasledio ga je Sima Adanja. Ovaj Vrhovni Savet prestaje sa radom 1967. godine.
1950/1960 – tokom 50-ih i 60-ih godina u Beogradu su radile neformalne masonske lože, sastavljene od predratnih masona, poznate pod imenima „Beogradska Loža” i Jugoslovenska Loža”. Jedan istaknuti grčki mason je pre nekoliko godina izjavio u Beogradu (na proslavi 100-godišnjice osnivanja VSS), da mu je njegov garant pričao da je krajem 50-ih godina odlazio u Beograd, gde su se u jednom hotelu u blizini Železničke stanice (verovatno hotel „Astorija”) održavali i ritualni radovi. Ceremonija je bila kratka, ali se izvodila po masonskom ritualu. Dvernik je bio visoki oficir JNA koji je preko uniforme nosio masonsku kecelju.
1989 – u Beogradu se osnivaju prve lože posle 50-godišnje pauze („Pobratim”, „Sloga, Rad i Postojanstvo”, i „Maksimilan Vrhovec”).
1990 – 23.06.1990., uz pomoć srpskih Masona iz inostranstva, probuđena je Velika Loža Jugoslavija (VLJ) u Beogradu. Za prvog Velikog Majstora je izabran Zoran D. Nenezić. VLJ pod Nenezićevim rukovodstvom danas postoji pod imenom Velika Loža starih i prihvaćenih slobodnih zidara Srbije.
1991 – Probuđen je Vrhovni Savet Jugoslavije. Za prvog Grand Komandera je izabran Zoran Nenezić, koga na tom mestu nasleđuje L.R. a ovoga I.D. Članovi RVLS osnivaju svoj VSS i za Grand Komandera biraju M.M., koga nasleđuje M.P. Od 2006. dužnost Grand Komandera obavljaju N.M., P.M.M. i D.H. Ovaj VSS 2015. stupa u C.S.C.E. – Savez Vrhovnih Saveta Evrope.
1992 – Veliki Orijent Francuske (VOF) unosi Svetlost u beogradsku Ložu „Zora”.
1993 – Uz pomoć nemačkih i italijanskih Masona, u Italiji (Rimini) osnovana Regularna Velika Loža Jugoslavije (kasnije preimenovana u RVL Srbije). Posle više potresa ova najbrojnija srpska obedijencija danas broji četrdesetak loža i oko 1300 članova.
1997 – istupanjem velikog broja članova iz VLJ osnovana je Velika Nacionalna Loža Jugoslavije (kasnije preimenovana u VNLSiCG, a zatim u VNLS). Ključnu ulogu u osnivanju ove velike lože i uspostavljanju kontakata sa francuskom Masonerijom odigrali su Dragan Malešević Tapi (slikar i Grand Komander VSJ) i M.L. Nakon Tapijeve još uvek misteriozne smrti, na mestu Grand Komandera VSS nasleđuju ga D.Z., D.Đ. i B.S. Posle više potresa i cepanja, danas VNLS broji oko tri stotine Braće organizovanih u desetak loža.
2000. se osniva Loža „Vernost”, a 2006. Loža „Ujedinjenje”. 2007. i 2009. godine se još nekoliko loža stavljaju pod zaštitu VOF. Danas VOF u Srbiji ima deset aktivnih loža, od kojih se većina nalaze u Beogradu.
2000 – VNLJ, Velika Loža Francuske i Velika Tradicionalna Simbolička Loža „Opera” osnivaju GLUDE (Ujedinjene Velike Lože Evrope), koja se 2013. transformiše u ICUGL (Internacionalna Konfederacija Ujedinjenih Velikih Loža), u čijem članstvu su danas 20-ak masonskih organizacija iz celog sveta.
2003 – P.M.M. sa 100-nak Braće napušta VNLS i prelazi u RVLS.
2004 – obnovljen je rad jevrejske Masonerije Nezavisnog Ordena B’nai B’rith (B.B. Loža Srbija 676).
2006 – ova godina je najavljivana kao godina velikog ujedinjenja srpske Masonerije. Međutim, pokazalo se da je to bila godina velikih raskola. 17.06.2006. je osnovana VULS (Velika Ujedinjena Loža Srbije) koju su činili nekoliko članova Nenezićeve VLJ, deo članstva VNLS, Loža „Sloboda” i 50-ak Masona iz RVLS. Ujedinjenje je bilo veoma kratkog daha. Loža „Sloboda” odlazi pod Vedro Nebo, a najveći broj članova se izdvaja i osniva Ujedinjene Velike Lože Srbije (UVLS). Na vrhuncu svog rada 2012-2013, ova obedijencija je brojala oko 500 članova okupljenih u 20-ak loža. 2015. godine UVLS doživljava velike potrese, i nakon smene dva Velika Majstora njena dalja sudbina je neizvesna. VULS, sa znatno osutim članstvom, nastavlja da radi do današnjih dana pod vođstvom D.P.
2007 – obnovljen rad VSS, za Grand Komandera je izabran D.Đ. U okviru brojnih srpskih masonskih raskola osnovana je i Velika Masonska Loža Srbije (VMLS) koju sačinjavaju tri lože čiji su članovi istupili iz VULS. Ova masonska organizacija (koju većinom sačinjavaju nekadašnji članovi VNLS) postoji i danas. Ove godine počela je sa radom i ženska masonska loža „VERA FIDES”, pod zaštitom GLFdF (Velika Ženska Loža Francuske). Deo članstva VULS i 15-ak članova RVLS novembra 2007. godine pod rukovodstvom Čedomira Vukića osniva „Regularnu Veliku Ložu Srbije, Beograd” (RVLS,B), koja do današnjih dana vodi sudske sporove sa RVLS.
2008 – 80-ak članova VNLS, pod vođstvom B.Ž. osnovalo je Regularnu Veliku Ložu Visokog Masonskog Saveta Srbije koja je prestala sa radom nekoliko godina kasnije.
2009 – Nekoliko loža, pod vođstvom N.B., istupa iz VNLS i stavlja se pod zaštitu VOF. 02.06.2009. počela je sa radom Loža „Misir” koja praktikuje Drevni i Izvorni Obred Memfisa i Micraima. Loža danas broji 30-ak članova iz svih srpskih obedijencija i održava bratske odnose sa 50-ak masonskih organizacija u svetu koje praktikuju ovaj obred koji se bavi istraživanjem drevnih ezoteričnih egiptskih misterija. Iste godine osnovana je i prva loža mešovite (muško-ženske) Masonerije „Singidunum Istok 1899”, pod okriljem francuskog “Le Droit Humain” („Ljudska prava“).
2011 – izdvajanjem dela članstva iz RVLS, osnovana je Velika Zemaljska Loža Srbije (VZLS) u Beogradu.
2012 – deo članstva VMLS, pod vođstvom B.B. osniva Tradicionalnu Veliku Masonsku Ložu Srbije (TVMLS) u Beogradu. U Beogradu održan godišnji sastanak GLUDE, uz prisustvo predstavnika iz 15-ak zemalja.
2014 – osnovana je druga ženska loža pod zaštitom GLFdF, pod imenom „Danica”.
2015 – Šest loža i Braća iz drugih loža VNLS, stavljaju se pod direktnu zaštitu VSS, i ubrzo osnivaju Veliku Ložu Srbije (VLS). Osnovana je Velika Ženska Loža Srbije (VŽLS) u Beogradu. Osnovan je Savez Ujedinjenih Velikih Loža Srbije (SUVLS), čiji su osnivači članovi UVLS i RVLS, Beograd.
