Piše: Ljubiša Moračanin
Srbi s pravom proklinju crnogorske komuniste, na čelu sa Veljkom Milatovićem, zbog rušenja Njegoševe zavjetne crkve na Lovćenu i izgradnje onog strašila – mauzoleja po projektu masona Ivana Meštrovića! Ali, ubijeđen sam da većina od tih istih Srba voli i veliča masona Aleksandra Karađorđevića koji je bio ne samo veliki prijatelj sa Meštrovićem, nego je samo od njega naručivao brojne monumentalne spomenike (bez ijednog srpskog i pravoslavnog obilježja!), pa i mauzolej na Lovćenu!
Da, da, dobro ste pročitali – Aleksandar Karađorđević je prvi zatražio od Meštrovića da osmisli mauzolej na Lovćenu. To je, dakle, njegova ideja! On je 1924. godine pozvao Meštrovića da osmisli i realizuje projekat Njegoševog mauzoleja na Lovćenu. Međutim, ta ideja nije realizovana, zato što je za njeno izvođenje bilo potrebno tadašnjih fantastičnih 12 miliona dinara! Pa je odlučio da obnovi Njegoševu kapelu, za šta nisu bila potrebna neka velika sredstva.
Par godina kasnije, kralj Aleksandar je obezbedio sredstva za podizanje spomenika „Pobednik“ na Kalemegdanu. A angažovao je, koga bi drugog, Ivana Meštrovića. Pažljivom posmatraču tog spomenika ne može promaći nevjerovatna fizionomija lika: očigledna sličnost sa arbanaškim crtama lica, a na glavi očigledno se nalazi šiptarsko „keče“! Dakle, „Kosovski pobednik“ (kako su ga zvali prije Drugog svetskog rata) – Šiptar sa kečetom, simbol Beograda!
Nije to sve! Da vidimo kakvu je štetu kralj Aleksandar napravio podizanjem Spomenika neznanom junaku na Avali.
Godine 1909, kralj Petar Karađorđević je na Kalemegdanu podigao spomenik svom dedi Karađorđu! Spomenik su 1916. godine srušile austrijske okupacione vlasti. Nakon toga su Austrijanci doneli odluku da se tu podigne spomenik Franju Josifu. Kolosalni spomenik je brodom iz Beča stigao u Beograd. Međutim, ratne operacije i pobjeda saveznika, onemogućile su postavljanje tog spomenika. Spomenik je posle rata pretopljen i od njega su izlivena zvona za crkvu Ružicu na Kalemegdanu. Posle se, kad zazvone zvona na Ružici, u šali govorilo: „Evo zvoni Franjo Josif!“
Na mestu gde je nekada dominirao spomenik Karađorđu, njegov praunuk Aleksandar 1930. godine podigao je djelo hrvatskog vajara Ivana Meštrovića – Spomenik zahvalnosti Francuskoj! Pa, normalno, Francuzi su bili njegovi mentori i idejni tvorci stvaranja Jugoslavije.
Neobjašnjivo ponašanje kralja Aleksandra biće primijećeno i četiri godine kasnije kada je naredio da se eksplozivom uništi stara tvrđava Žrnov na Avali, da bi Meštrović podigao spomenik neznanom junaku. Naselje je tu postojalo i u vrijeme Rimljana, o čemu svjedoče arheološki dokazi, kamene ploče sa latinskim natpisima otkopane 1836. godine, od kojih je jedna „sa plitkom reljefnom lozicom“ karakterističnom za period između 3. i 4. vijeka.
Stari srpski ljetopisi bilježe da je 1442 godine rumelijski beglerbeg Šehabedin sazidao grad Žrnov na Dunavu kada je došao pod Beograd. Slavni istoričar Konstantin Jireček smatra da su Turci tada pri zidanju upotrebljavali i ostatke nekog starijeg grada koji je tu postojao.
Od Žrnova nije ostalo ništa. Uništen je po naređenju kralja Aleksandra. Meštrovićevo delo je završeno septembra 1937 godine a otkriveno na Vidovdan naredne godine. Kralj Aleksandar ga nije dočekao, pošto je ubijen 1934 godine.
