U prethodne tri godine, od 2020. do kraja 2022, sa srpskih pruga vozovi su iskliznuli 194 puta, podaci su preduzeća „Srbija Kargo“.
Statistika Agencije EU za železnice pokazuje da je u istom periodu u 18 zemalja Evropske unije bilo oko 180 iskliznuća vozova.
Stručnjaci upozoravaju da na ovakvu negativnu statistiku u glavnoj meri utiče nebriga, neodržavanje pruge kao i zastareli vozovi i kompletna infrastruktura, objavljeno je u tekstu na sajtu Media i reform centra Niš.
Srbija će 25. decembar 2022. godine pamtiti kao dan kada se desila jedna od najopasnijih železničkih nesreća poslednjih godina. Nedaleko od Pirota iskliznula je kompozicija koja je prevozila cisterne sa ukupno 900 tona amonijaka, od čega je 20 tona iscurelo.
Kao posledica nesreće i okolnosti koje su je pratile sa zatvaranjem auto-puta i evakuacijom stanovništva, 50 ljudi je hospitalozovano, a dvoje preminulo. U danima posle nesreće dotrajala pruga je označena kao najveći problem. Rekonstrukcija deonice od Niša do Dimitrovgrada je dugo u planu, nadležni su govorili da je obezbeđen i novac, ali i danas je pruga ista kao što je bila i prethodnih decenija. Samo u sve gorem stanju.
Dva dana nakon nesreće premijerka Ana Brnabić rekla je „da se nesreće dešavaju svuda“.
Brojevi pokazuju da su na srpskim prugama od januara 2020. godine, pa sve do kraja 2022. godine ukupno zabeležena 194 iskliznuća, u proseku 65 godišnje. U Rumuniji, zemlji Evropske unije koja beleži najveći broj iskliznuća u odnosu na ostale članice, prosek je 24. To je više nego duplo manje u odnosu na Srbiju, pokazuju podaci Agencije Evropske unije za železnice.
Prema podacima iste agencije, u 18 zemalja EU (Mađarska, Rumunija, Austrija, Belgija, Bugarska, Hrvatska, Češka, Danska, Finska, Francuska, Nemačka, Italija, Letonija, Norveška, Portugal, Španija, Švedska i Velika Britanija, članica do decembra 2020) zabeležena su najmanje 182 iskliznuća vozova sa šina za isti period od 3 godine.
Rumunija, u odnosu na ostale države, broji najveći broj iskliznuća – ukupno 73 u tom periodu. Nakon nje je Češka sa najmanje 28 iskliznuća, sledi je Mađarska sa 21, a potom i Nemačka sa 16 takvih slučajeva. Nama susedna Hrvatska za period od 2020. do 2022. broji ukupno dva iskliznuća, dok Portugal nije imao nijedan ovakav slučaj.
Većina opasnih materija koje prevoze vozovi na srpskim prugama je zapaljiva, a njihov prevoz podrazumeva niz transportnih rizika, poput njihovog curenja ili izlivanja. Portparol Infrastrukture železnice Srbije je za Euronews konstatovao da je svaki deseti teretni voz natovaren nekom opasnom materijom, a da ih godišnje bude više od 5.000.
Jedna od supstanci koja se prevozi jeste i sirova nafta, koja bi mogla da procuri ukoliko se vagon prevrne, što dalje znači izazivanje ekološke katastrofe ili u pojedinim slučajevima i požar.
Iako je iskliznuće putničkih, kao i vozova koji prevoze opasan teret, relativno česta pojava, prevrtanje osovina, pri čemu vagon-cisterna ne ostaje u uspravnom položaju i na šinama, ređe je, ali opasnije. U poslednje dve godine desilo se pet takvih prevrtanja.
Profesor na Saobraćajnom fakultetu u Beogradu Branislav Bošković za iskliznuća i iskakanja vozova sa šina krivi stare kompozicije i stare pruge, ali i nebrigu i nemar.
„Na veliki broj incidenata u železničkom saobraćaju utiče dugogodišnja nebriga o pruzi ili stare lokomotive i vagoni, s obzirom na to da se protokoli uglavnom poštuju. Naše železnice nisu održavane prethodnih 20 godina i sada im treba isto toliko vremena kako bi se oporavile. Sigurno je neodržavanje pruga ključan problem“, podvukao je Bošković, a preneo je Euronews.
Evropska unija finansira železničku infrastrukturu u Srbiji u želji da se standardi i u ovoj oblasti približe. Iako je novac za rekonstrukciju deonice od Niša do Dimitrovgrada, gde se i desila nesreća sa curenjem amonijaka, odobren još 2018. godine, pruga još nije rekonstruisana.
