Trenutno od arheoloških istraživanja na Studentskom trgu zavisi da li će tu biti muzej ili podzemna garaža. Reč je o mestu gde se sada nalazi okretnica trolejbusa, a gde su možda i ostaci drevnog Singidunuma, civilnog naselja iz trećeg ili četvrtog veka. Arheolozi očekuju da će baš na prostoru oivičenom Studentskim parkom, fakultetima i Etnografskim muzejom na dubini od nekoliko metara pronaći vredne spomenike.
Arheolozi su spremni, ali da bi počeli da istražuju neophodno je da se izmesti okretnica, a Grad planira da je pomeri 70 metara ka Trgu republike.
Kako je ranije najavio glavni gradski urbanista Marko Stojčić, ako rezultati budu pokazali to što se očekuje, ti vredni nalazi biće predstavljeni i zaštićeni u vidu svojevrsne kulturno-istorijske trajne postavke.
– To će biti otvor u parternom uređenju koji će biti ograđen i prilagođen posetiocima. Verovatno ćemo imati i neku rampu kojom će se silazti na taj nivo od 2,3 metra. Posetioci će moći da prošetaju tim delom i vide sve ono što budemo pronašli – najavio je Stojčić.
Tim arheologa će istraživati prostor od 200 kvadratnih metara, kopaće se samo na kolovozu, a trotoari se neće dirati zbog instalacija. Arheolozi smatraju da bi istraživanja mogla da potraju pola godine, a očekuje se da počnu u toku leta.
Dr Stefan Pop Lazić, naučni saradnik u Arheološkom institutu, rekao je da sve naučne analize koje su do sada obavljene ukazuju na to da se antička arhitektura Singidunuma nalazi baš na ovom prostoru, kao i da je izuzetno očuvana. On ističe da su ova istraživanja od izuzetnog značaja za širu javnost zato što će otkrivena arhitektura biti prezentovana, kao jedinstven spomenik u Beogradu, ali će i produbiti saznanja o nastanku i razvoju rimskog Singidunuma, piše 24sedam.
– Prostor Studentskog trga je u antičkom periodu predstavljao središte rimskog grada. Na osnovu pozicije rimske ulice i nekih nalaza na samom lokalitetu, arheolozi mogu da pretpostave da će biti otkrivene rimske vile i druge, javne građevine – objašnjava arheolog.
Prema njegovim rečima, od izuzetnog značaja je i mogućnost istraživanja najstarije faze rimske arhitekture nastanka grada u drugoj polovini I veka.
– Pored nalaza iz perioda Starog veka, na ovom prostoru se očekuje i otkriće središnjeg turskog groblja (Orta mezarlik) nastalog nakon osvajanja 1521. godine – navodi Pop-Lazić.
Pored ovih, predviđena su istraživanja na prostoru Linijskog parka, parka Kalemegdan, Donjeg grada, Kosovske ulice. Sve ovo isključivo zavisi od finansija.
Šta se krije na Studentskom trgu
Sručnjaci su jedinstveni da na ovoj lokaciji leži neprocenjivo arheološko nalazište, te da je baš tu nekada bilo sedište rimskog foruma, ali i rimske terme. Ipak, kako kažu, postoji mogućnost da obe strane budu zadovoljne, da tu bude izgrađena i garaža, a vredni arheološki ostaci sačuvani.
Rimske terme su u Studentskom parku otkrivene još 1968. godine, ali je deo njih ispod ulice i Studentskog trga ostao “skriven”, zakopan i neistražen.
U rimsko doba na ovoj lokaciji su bile terme, odnosno javna kupatila, za vreme Turaka tu se nalazilo groblje na kojem su sahranjivani pokojnici, da bi konačno tu bio izgrađen Veliki pijac.
Studentski trg bio je centar antičkog Singidunuma. Tu je bila jedna od glavnih ulica koja se protezala od današnje Vlajkovićeve, preko Dositejeve, Zmaj Jovine, Vasine, izbijala ka Uzun Mirkovoj i skretala u Rajićevu.
Promene u saobraćaju
Kao jedan od preduslova za predstojeće radove arheologa na ovom trgu, nameće se, po ko zna koji put najavljeno, izmeštanje trolejbuske stanice.
Dugoročni plan grada, prema najavama nadležnih, i dalje je da okretnicu trolejbusa, kada se stvore uslovi, presele na Dorćol
Naime, prema ranijim planovima Grada, na Studentskom trgu ili Trge republike trebalo je da se gradi velika podzemna garaža. Međutim, sadašnja istraživanja menjaju situaciju, jer ako se utvrdi da se na Studentskom trgu nalaze vredni arheološki ostaci, garaža će biti građena na Trgu republike, lokacija sadašnjeg “Staklenca”.
Odranije je, kako smo i naveli, poznato da će nova lokacija privremene okretnice sa Studentskog trga planirana na Dorćolu, ali iako je izvođač radova za ovu okretnicu izabran pre nekoliko godina, sve su “kočili” nerešeni imovinsko-pravni odnosi u Dunavskoj.
Kako je navedeno u prošlogodišnjoj konkursnoj dokumentaciji, arheološki radovi će morati da se pozicioniraju na prostoru kolovoza na Studentskom trgu ispred zgrada od broja jedan do broja 13 i na mestu okretnice trolejbusa u maksimalnoj dužini od 120 metara.
– Pre postavljanja arheoloških iskopa (sondi) treba ukloniti asfaltne slojeve na mestima gde su predviđene sonde, što je obaveza naručioca. Tamo gde su očuvani nivoi antičkih podova treba zaustaviti dalja istraživanja, sa ciljem buduće prezentacije lokaliteta na istim kotama. Mašinski iskop koristiti samo prilikom uklanjanja površinskih slojeva – ukazano je u dokumentaciji.
Izvor: Media Sfera
