Ove jeseni srpski film „Heroji Halijarda“ uzburkao je ne samo domaću, srpsku javnost, već i šire okruženje. Jer, film govori o spasavanju američkih i savezničkih pilota na okupiranoj teritoriji Srbije u Drugom svetskom ratu. Ono što izaziva podozrenje i revolt mnogih u Srbiji i državama na prostoru bivše Jugoslavije je činjenica da su te pilote iz oborenih savezničkih aviona nad Srbijom uglavnom pre Nemaca pronalazili četnici Draže Mihailovića. Pošto su ih pronašli na mestima gde su se spuštali padobranom, odvodili su ih na sigurnu teritoriju. Nedeljama i mesecima su ih krili po seljačkim kućama, lečili ih i na kraju gradili improvizovane aerodrome s kojih će ih potom američki avioni odvesti na Siciliju i jug Italije. Tamo gde su savezničke snage već bile stacionirane.
Nećemo o filmu, umetničkoj vrednosti, poruci koju šalje, niti o istorijskoj realnosti koju film prikazuje, ili, po nekima, falsifikuje. Uostalom, autor ovog teksta film još nije pogledao u mraku bioskopske dvorane. Za nas je važniji događaj koji je inicirao proslavljenog filmskog stvaraoca da pored babe koja se češlja, našem i možda najpre stranom filmofilu prikaže herojstvo i požrtvovanost srpskog naroda u jednom po njega najtežih vremena. Mada su Srbi u svojoj istoriji imali i imaju takva teška vremena na pretek.
Naime, 1944. godine američki i engleski avioni su poletali iz njihovih baza na jugu Italije i preletali teritoriju Srbije, da bi sručili bombe na rafinerije nafte u Ploeštiju u Rumuniji, i manjim delom na ciljeve u Bugarskoj. U povratku, nakon bombardovanja, nemačka protivvazdušna odbrana nanosila je velike gubitke savezničkim bombarderima. Mnogi od njih su pogođeni. Ima procena i do 50 % savezničkih aviona. Piloti su većim delom uspevali da se spasu spuštanjem padobranom iza neprijateljskih linija. I tu je onda nastupala jurnjava. S jedne strane su Nemci pretraživali teren da bi pronašli oborene savezničke pilote. S druge strane, četnici Draže Mihailovića, ali i partizani u manjoj meri, jer te ’44. u Srbiji nije bilo mnogo partizana, sve do pojave Crvene armije, stizali su pre Nemaca do pilota, pokupili bi ih i vodili na sigurno. Nemci su nudili velike novčane nagrade za predaju savezničkih avijatičara, međutim nijedan nije predat okupatoru. Za razliku od pilota koje su zarobljavali Nemci, Bugari, Rumuni ili Hrvati. Ti nesrećnici su odmah pobijeni ili predati nemačkim trupama.
Velika požrtvovanost, čovekoljublje i herojstvo srpskog naroda. Više od pet stotina savezničkih pilota je spaseno i bezbedno otpremljeno savezničkim avionima sa improvizovanih aerodroma u Pranjanima, kod Koceljeve i sa Ozrena u Bosni. Pri tom su svakako stradali srpski seljaci, nejač, vojnici, od represalija nemačke okupacione vojske. Ako već nisu uhvatili američke i britanske pilote, Nemci su bez milosti svoj bes iskaljivali na Srbima. Doduše, srpski istoričari do sada nisu utvrdili koliko je Srba glavom platilo spašavanje savezničkih pilota!
Da srpska velikodušnost nema granice, bar kada su stranci u pitanju, prema svojima potpuno su drugačiji, dokaz je i to što su spašavali pilote koji su pored ciljeva u Rumuniji i Bugarskoj, bombardovali i srpske gradove. Beograd je ’44. bombardovan osam puta, Niš trideset puta. Beograd je gađan na Uskrs, Leskovac na rođendan Kralja Petra. Leskovac je bombardovanjem potpuno razoren. Koga su to naši preci spašavali te nesrećne ’44.?
Neposredno posle oslobođenja umalo nije došlo do rata sa pređašnjim „saveznicima“ zbog Trsta. Tito je ovu važnu italijansku luku hteo da prisvoji. Po jugoslovenskim gradovima narod se „spontano“ okupljao i skandirao „Trst je naš!“ Najžešće po srpskim gradovima. Mnogi Srbi su bili spremni da ratuju s Britancima, Amerikancima i Italijanima. Da osvoje Trst za braću Slovence, koji nas sada uvek i u svakoj situaciji podržavaju, zastupaju i brane pred svetskim moćnicima!
Osamdesetih godina prošlog veka jermenski teroristi su ubijali turske ambasadore i zvaničnike u evropskim metropolama. Tako su hteli da skrenu pažnju na genocid koji je Turska izvršila nad Jermenima u Prvom svetskom ratu. Jedan takav atentat izvršen je u Beogradu marta 1983. godine. Tada su dvojica jermenskih terorista iz terorističke grupe ASALA u centru Beograda ranili turskog ambasadora Galipa Balkara i njegovog vozača. Ubrzo nakon ranjavanja ambasador je umro. Međutim, najneverovatniji prizor odigrao se odmah nakon pucnjave. Dvojica atentatora su naoružani jurnuli na suprotne strane. Ali, ljudi koji su slučajno bili u blizini mesta atentata, skočili su goloruki na atentatore. Jednog su jurili po gradu. Jermeni su uzvratili vatrom i jedan student je usmrćen, a dvoje građana je ranjeno. Nešto slično nigde u svetu nije zabeleženo. Valjda su Srbi jedini narod koji rado gine za drugoga!
Nešto približno moglo se dogoditi u vreme „Zalivskog rata“, to jest, „Pustinjske oluje“ 1991. To je bio rat Amerike i Britanije protiv Iraka i Sadama Huseina. „Četnici vojvode Šešelja“ i njihov komandant su ponudili Americi svoju pomoć. Da ratuju kao dobrovoljci na strani Amerike protiv Sadama. Ne znam koliko je ta ponuda bila ozbiljna, no, moglo je u mnogome da promeni tok srpske istorije u narednim decenijama. Na bolje, razume se. Svejedno vratili se iz rata živi ili u sanducima.
autor: Miodrag Tasić
Autor teksta Miodrag Tasić je je opisao pravac letova američkih tzv. „letećih tvrđava“ i engleskih bombardera „Lankester“- leteli su da bombarduju rumunska naftna polja i delom ciljeve u Bugarskoj. Zaboravio je da napiše da su o Uskrsu 1944. g. ciljevi savezničkih bombardera bili -isključivo srpski gradovi- valjda da bi uslišili molbe Hrvata -ili šta je on zaista bio- Josipa Broza da ubijanjem Srba i rušenjem gradova, a nikako ijednog hrvatskog grada, omoguće lakši upad u Srbiju njegovih komunizmom zaluđenih, pretežno pravoslavaca iz ondašnjih nesrpskih „banovina“ -današnje Hrvatske, Bosne, delom i iz Crne Gore i potonju, davno planiranu okupaciju Srbije. Uz okupaciju, znamo, sledila je i krvava osveta Josipa Broza, jer se u Srbiji njegovi partizani- zaluđeni komunisti- nisu održali, sve dok Crvena armija nije, uz malo sadejstvo jugo-partizana osvojila dobar deo Vojvodine, Beograda i drugih srpskih gradova. Sledila je delimično velika „pomoć“ Srba i Nesrba iz njegovog okruženja da se Srbija okupira. Pomenimo samo neke od mnogih: Aleksandra Rankovića, Cincarina Koču Popovića, Crnogorce Milovana Đilasa i Peka Dapčevića… Toboži „saveznici“ su svojim bombardovanjima uništili više srpskih gradova i pobili više civila nego Nemci 6.aprila 1941.g. Posle komunističke okupacije Srbije od kraja oktobra 1944.g. i nadalje, partizani su postreljali više, najvećim delom nevinih Srba, nego Nemci, Bugari, Mađari i drugi ondašnji okupatori Srbije zajedno! Samo činjenicama da je i među četnicima bilo i previše „prodanih duša“ se može objasniti njihovo „spasavanje“ savezničkih pilota- umesto da su ih zbog počinjenih zločina bombardovanjem srpske nejači izveli pred tzv. „preki sud“ i odgovarajuće kaznili. Kolika je to greškla bila videli smo i kasnije, kada su unuci nekadašnjih zločinaca koji nisu izvukli nikakav nauk iz nekadašnjeg, nažalost neprovedenog kažnjavanja njihovih zločinačkih predaka i predhodnika-letača pombardera, devedesetih godina prošlog veka, opet na Srbiju sasuli hiljade bombi, opasnih kasetnih bombi i još opasnije municije sa tobože „osiromašenim“ uranom 238 od čijeg delovanja danas Srbija ima procentualno najviše obolelih od kancera u Evropi! Izgleda da je istina kada je jedan umni Srbin odavno rekao da, nažalost, „Srbi imaju najkraće pamćenje“!
za vreme komunizma bila partizanska propaganda a sada je na sceni cetnicka propaganda a istina je da je taj rat bio bratoubilacki a nemci su bili pripomagaci
a mi da smo neki narod pa da dodje do pomirenja levih i desnih a ne da udarmo u ratnicke dobose. Uostalom to moze da se ponovi a onda smo tek upropasceni za vjek i vjekov.
Naravno g. Tasiću, da četnici nisu predavali savezničke posade Nemcima koje su se padobranima spustili na srpsku teritoriju. A zašto bi ih i predavali kada su znali da će se rat, bez nekog masivnog učešća četnika u borbama protiv Nemaca, uskoro završiti pa su računali, mnogima je to i uspelo, na prebeg na teritorije koje su osvojili zapadni saveznici. Alibi „spasavanja“ savezničkih pilota bi im bio veoma dobrodošao da izbegnu kažnjavanje zbog saradnje sa nemačkim SS jedinicama i jedinicama Vermahta kada se budu u begstvu pred Sovjetskom armijom i jugosl. partizana dokopali od saveznika okupiranih a do 8.maja 1945.g. hitlerovih teritorija. Dobro su znali šta ih zbog saradnje sa okupatorom čeka i posle oslobođenja Srbije. Četnici Draže Mihailovića su Nemcima veoma rado predavali svoje zemljake -tzv. partizane! Pomenuću samo jedan primer od mnogih: Po depeši Abwehr-a (Nemačke vojne obaveštajne službe Abver- znači odbrana) iz Beograda upućene u Berlin, četnici su 7.11.1941. oko Mionice i Gornjeg Milanovca u borbama protiv partizana zarobili skoro 400 što bolesnih i što ranjenih partizana i predali ih pripadnicima 342 pešadijske divizije koji su zarobljenike sproveli u Valjevo gde su skoro svi bili streljani.
Takve primere i primere opšte saradnje četnika Draže Mihailovića sa nemačkim okupacionim snagama, dobijanje oružja od Nemaca itd. pominje vojni istoričar prof. Valter Manošek (Walter Manoschek) u svojoj knjizi „Srbija oslobođena od Jevreja“ (Serbien ist judenfrei“) koju je još 1993.g. izdala Vojnoistorijska istražna služba (Militärgschichtlichen Forschungsmat) a štampala izdavačka kuća Oldenburg iz Minhena (Oldenburg Verlag, München) Ali pošto je poslednjih decenija postalo moderno „prekrajanje istorije“ -da se veliča ustaštvo u Hrvatskoj a četništvo u Srbiji, razumljivo je da se ne samo autor Manošek nego i dosta drugih nemačkih, engleskih pa i američkih autora ne pominju u srpskoj javnosti tako rado kada se opisuje saradnja četnika i nemačke okupacione sile u Srbiji od 1941.- 1945. godine. Inače bi kad-tad bilo bar rečeno da su i partizani spasili i do 2500 članova savezničkih posada koje su se prizemile na teritorijama koje su držale jedinice Josipa Broza. Koje su kasnije, upadom u Srbiju 1944/1945.g. postale ne oslobodioci nego porobljivači Srbije! Svi saveznički piloti i drugi članovi posada su prebačeni ili na ostrvo Vis ili odmah u američke baze u već oslobođenoj Italiji. Toliko, tek da se čuje i neka druga verzija -sem četniških jednog bivšeg komuniste, možda poslednjih godina „početnikovanog“ Radoša Bajića i njegove porodice koja vlada srpskom filmskom scenom i TV serijama već decenijama.