U senci Drugog svetskog rata u Evropi su izvršena tri velika genocida. Najmasovniji je bio Holokaust nad Jevrejima, istovremeno su se desili Porajmos (Samudaripen) nad Romima i Srbocid hrvatske države 1941-1945.
Ovaj poslednji se do današnjeg dana od strane hrvatske istoriografije, kao i dela zapadnih socijalnih nauka najviše ignoriše ili osporava i umanjuje, već principijelno politizuje i u ekstremnom slučaju šta više poriče.
Pri svom učešću u Holokaustu i u Porajmosu (Samudaripenu), tadašnja hrvatska država je „samo“ slepo i gorljivo sledila ubilačkom rasizmu genocidnog zločinca Adolfa Hitlera.
To nesumnjivo pokazuju i hrvatski „Rasni zakoni“, koje je tadašnji šef hrvatske države Ante Pavelić potpisao već 30. aprila 1941. a koji skoro potpuno preuzimaju tekst odgovarajućih nacističkih zakona.
Srbocid, međutim, kao autohtoni i specifični projekat dotičnog režima, bio je u najmanje isto tolikoj meri uslovljen i jednim atavističkim shvatanjem i, može se reći, pervertiranjem rimokatoličke „svetske misije“, koje je zastupao jedan deo hrvatskog rimokatoličkog klera.
Žrtve su dakle bile masovno mučene i ubijane, proterivane i – nasilno pokatoličavane.
Definitivni broj žrtava nije utvrđen, primarni istorijski izvori dozvoljavaju procenu od oko 750.000 ubijenih, preko 100.000 proteranih i oko 240.000 nasilno pokatoličenih Srba. Njima pripadaju stotine sveštenika i episkopi Srpske pravoslavne crkve.
Logor smrti Jasenovac predstavlja strašnu paradigmu Srbocida hrvatske države 1941-1945. Jedan hrvatski istorijski izvor iz 1942. ukazuje na stav i namere, odnosno na izuzetno značajno mesto ovog logora smrti u genocidnom planu tadašnjeg režima:
„Glavni stan poglavnika, Zapovjedništvo ustaške nadzorne službe – Glavno pobočništvo šalje 27. travnja 1942. okružnicu svim zapovednicima u NDH“, u kojoj konstatuje i obaveštava da „Sabirni radni logor u Jasenovcu može primiti neograničeni broj zatočenika“.
Nije zaista potrebno mnogo mašte da bi se shvatio smisao ovog saopštenja, jer s obzirom da na zemljinoj kugli ne postoji fizički ograničeni prostor sa neograničenim fizičkim kapacitetom, to je samo moglo da podrazumeva permanentnu, efikasnu i vrlo brzu fluktuaciju zatvorenika.
Koncentracioni logor Jasenovac se, znači, neumorno punio i praznio a pražnjenje, kao što sveukupnost primarnih istorijskih izvora potvrđuje, značilo je prevashodno ubijanje zatočenih.
Zaslužuje da bude podvučeno, da je od svih koncentracionih logora u istoriji čovečanstva samo Jasenovcu ukazana krajnje sumnjiva čast, da od strane svojih osnivača i upravljača bude proglašen mestom „neograničenog (primereno je dopuniti – ubilačkog) kapaciteta“.
To činjenično stanje obrazložava zahtev Simona Vizentala:
„Zločini fašističkih ustaša nad Srbima u po zlu poznatom logoru Jasenovac se moraju poznavati, jer to su nagori zločini, zajedno sa onima, koji su počinjeni nad Jevrejima u Holokaustu.“ („The crimes of the fascist Ustashe against the Serbs in the notorious camp of Jasenovac must be known — crimes that are the worst ones along with those committed against the Jews in the Holocaust.”).
Pridružujući se ovom zahtevu, mi apelujemo na svetsku javnost, na sve naučne, političke i druge socijalne institucije, kao i na svest i savest pojedinaca, da prepoznaju istorijsku istinu, očekujući – a u skladu sa osnovnim principima prosvećenosti i humanizma, morala i etike, individualne i socijalne odgovornosti – jedno nedvosmisleno priznanje i osudu Srbocida hrvatske države 1941-1945, kao što je to slučaj u odnosu na genocide nad Jevrejima, Romima, Jermenima i drugima.
septembar 2022.
Potpisi po redosledu stizanja saglasnosti:
Dr Vladimir Umeljić, Nemačka
Prof. dr Milo Lompar, Srbija
Prof. dr Vasilije Krestić, akademik SANU, Srbija
Prof. dr Ljiljana Čolić, Srbija
Dr Sanda Rašković Ivić, Srbija
Protojerej dr Boris Milinković, Srbija
Jerej dr Živko Ilić, Srbija
Prof. dr Srboljub Živanović, akademik, Velika Britanija
Prof. dr Alek Račić, akademik, Srbija
Katarina Kostić, Kanada
Prof. dr Zorica Beker-Kojić. Nemačka
Dr Aleksandar Milošević, Srbija
Nikola Janić, Švedska
Dragan Jeftić, Nemačka
Dr. Milica Mitić, Nemačka
Nada Rat, Nemačka
Možete potpisati na:
