Godišica srpskih stradanja u Srednjem Podrinju: Dan kad je Brano ostao i bez majke i bez oca i bez jedinog brata

Nekako uvek s početka jula, kad uz Drinu i niz Drinu počnu da se ređaju tužne, strašne godišnjice zločina i pokolja nakupi se u narodu neka tuga, krenu suze i krenu sećanja na krv, na zla vremena, na pobijenu dečicu, na njihove nedosanjane snove, na neosuđene zločine i zločince… I svije se ta tuga niz Drinu i uz Drinu zagospodari srcima, uvuče se u dušu i sve pretvori u nemi grč, u jauk, i srpske majke bole njihove rane…

Na groblje u Bratuncu ponovo danas došao Brano Vučetić da obiđe najmilije. Na groblju među belim krstovima i tri njegova, pod jednim majka Radojka, 44 je mučenica imala kad su je ubili muslimani na putu od Bratunca u Bjelovac, pod drugim brat Milenko, pod trećim otac Radovan. A Brano kad su mu sve troje pobili i kad je ostao sam na svetu samo devet godina imao, posle morao da se navikava da živi sam i bez majčine i bez očeve i bez bratove ljubavi…

Upoznao sam Brana ima tome i decenija i po, dobro se sećam, nedelja je bila, pusto bratunačko groblje, beli krstovi i među krstovima dečačić, sam kraj tri groba. Plakao je i palio sveće. Pust je i grad bio, puste ulice, povukli se ljudi na nedeljni ručak, svako sa svojima, Brano došao na groblje da vidi svoje. Pričao mi je tada kako je bilo, svaka reč je bila kao so na ranu.

Kad su Naserovo upali u Bjelovac, Brana probudila pucnjava, otac mu doviknuo da trči kod komšinke Mire, pucnji su brzo utihli, za par sati u selu pobijeno 109, uglavnom žena i dece. Mira pokušala da svojih dvoje dece i Brana brani bombama, ubrzo su savladani, Brano ranjen od bombe ubačene kroz prozor, Mira ga previla cepajući zavoje od svoje odeće… U prostoriju upao jedan Naserov sa nožem, drugi ga sprečio da ih pokolje. Miru strašno tukli, posle dok su ih sprovodili, Brano u voćnjaku video mrtvog brata…Posle, Brano bio u logoru u Srebrenici 56 dana, danas u telu nosi 20 gelera.

Od tog dana prošla 31 godina. Brano juče pred crkvu u Bratuncu došao sa suprugom, sa sinom Vukanom, na jesen će u prvi razsred, sa ćerkicom Raškom koja je savijala ruke oko očevog vrata.

U crkvi u Bratuncu patrijarh srpski Porfirije služio je danas svetu arhijerejsku ligurgiju, posle na je groblju bio parastos stradalim. Narod iz srednjeg Podrinja, iz Birča, iz Srbije pritisnuo groblje, svako ovde ima nekog svog. Patrijarhove reči bile su danas melem na ranu. „Svi koji negiraju bilo čiju bol pa i bol srpskih majki“, poručio je patrijarh, „trebalo bi da dođu na groblje u Bratunac, da čuju istinu o stradanju Srba u Srednjem Podrinju“, Birču…

„Neko se osilio da meri bol majki i kaže da to nije bol, tragedija i zločin. Niko nema izuzetno pravo na bol. Bol je isti za svakog čoveka, bol oseća svaka majaka, bol nema ni naciju ni veru“, rekao je patrijarh.

Podsetio da je dugačak spisak sa 3.500 pobijenih Srba iz ovog kraja, žena, dece, staraca.

„Srbi znaju svoju bol, ali, prepoznaju i poštuju bol majki Bošnjaka i Hrvata. Ovde smo da se pobrinemo da se zločini više nikome nikada ne dese i da uputimo molitvu da elitizam i ekskluzivnost u bolu nestane. Lekovito je znati i prihvatiti ono što je činjenica, jer to će nas jedino izvesti na pravi put“, rekao je patrijarh.

Na groblju u Bratuncu svaki grob jedna sudbina, svaki krst znamenje ugašenog živaota i vere u vaskrs. Na grbolju danas su bila i dečica iz osnovne škole u Bratuncu, svako dete ponelo po jednu sliku, na slikama njihovi vršanjci iz onog vremena, da nisu pobijeni, danas bi oni imali svoju decu, bili odrasli ljudi. Došla su i deca sa Kosova i Metohije koja su danima već gosti vršnjaka u Republici Srpskoj.

Predsjednik Skupštine Republičke organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila Branimir Kojić dugo je danas na groblju u Bratuncu pričao o zločinima i zločincima, od dana do dana, od datuma do datume te nesrećne 1992, 1993. godine, od praznika do praznika, kad su Srbi „ubijani sistemski i zverski, minstruozno …

„Oni žele da nam stave hipoteku genocidnog naroda, žele da prekroje istoriju, da unize naše žrtve, a porodice da ponovo ubiju. Neće im to uspjeti jer činjenice su potpuno jasne, činjenica je da smo ubijani sistemski, zvjerski i monstruozno na najveće pravoslavne praznike – Božić, Đurđevdan, Vidovdan, Petrovdan i Nikoljdan“, rekao je Kojić.

A Podrinje, ono je dolina srpske boli i patnje, stradalnički prostor srpskog naroda i u Prvom i Drugom svetskom ratu.

„Sjećamo se drugog dana Trojica 1943. godine kada su ustaše u Srebrenici za samo jedan dan ubile 80 srpske djece… Znamo da je i tada postojao plan da Srbi budu protjerani sa ovih područja, da nam se zatre svaki trag. Taj plan je oživno i 90-tih godina prošlog vijeka kada su se potomci tih zločinaca, ubica i koljača, ostrvili na srpski rod sa istom željom za uništenjem svega pravoslavnog na ovom području“, rekao je Kojić.

Tužna je istorija Srba iz Srednjeg Podrinja i Birča iz poslednjeg i iz pretposlednjeg i iz onog prethodnog rata. Prva žrtva Podrinja stradala je 20. aprila 1992. godine, kada je Srbin Ljubo Stjepanović ubijen u zasedi kod Potočara. Onih Potočara, podsetio je Kojić, koje danas posećuju svi zapadni ambasadori, čije su države upetljane u krvavi rat u bivšoj Jugoslaviji.

„Šestog maja 1992. godine na Đurđevdan u ranu zoru napali su selo Blječeva opštini Bratunac i tom prilikom ubili troje Srba, a svoju monstruoznost su pokazali Kosani Zekić staroj 64 godine koju su zaklali. Kasnije istog dana napali su i selo Gniona u opštini Srebrenica, čiji su stanovnici dana slavili krsnu slavu i tom prilikom su ubijena dva srpska civila. Bio je to početak srpskog stradanja na ovim prostorima, nakon čega su uslijedili napadi na Rupovo Brdo u opštini Milići, Ratkovići u opština Srebrenica, selo Loznica u opštini Bratunac na Vidovdan, gdjee je ubijena i tromjesečna beba Mirjana Petrović“, nabrajao je Kojić danas u Bratuncu strašne zločine i srpska stradanja.

Podsetio je da su 30. juna 1992. godine napadnuti i Brežani u opštini Srebrenica, gde je ubijeno 20 Srba, od kojih je najmlađa bio Ljubomir Josipović koji je imao 15 godina, a najstarija Stanko Milošević koji je imao 92 godine. Posle toga napadnuti su Krnjići u opštini Srebrenica, zatim Zagoni u opštini Bratunac, a na Petrovdan i Zalazje i Sase te Zagoni i Biljača i tom prilikom je ubijeno 69 lica srpske nacionalnosti.

„Svi dobro znamo da na kakvim je mukama ubijen sudija Slobodan Ilić, ali za te zločine ne postoji ovozemaljski sud koji želi da presudi zločince…Stravično je prošla i bolničarka Rada Milošević i drugi zarobljenici na Zalazju, a brutalnost u izvršenju tih ubistava pokazala izuzetno visok stepen mržnje.Sveti Slobodan Stojanović iz Kamenice kod Zvornika imao je samo 12 godina kada ga je brutalno zaklala Elfeta Veselji, samo zato što se vratio po svog psa. Taj monstrum od žene nagrađen je sa 13 godina zatvora za brutalnost koju je učinila“, rekao je Kojić, podsetio da za ove i brojne druge zločine ni domaći ni međunarodni sudovi nemaju sluha, nemaju želje niti volje

Ponovio je još jednom:

„U Srebrenici nije bilo genocida nad Bošnjacima, što je dokazala i Nezavisna međunarodna komisija na čelu sa Gideonom Grajfom koju je formirala Vlada Republike Srpske. To je za mene jedina istina. Vjerujem institucijama Republike Srpske u kojoj živim i radim“, rekao je Kojić.

Stanojka Stanojević iz Zalazja, umrla je ima već šest godina, pre desetak, na groblju na Zalazju pričala mi je kako je bilo na krvavi Petrovdan 1992. kad su Orićevi napali selo.

Pala starica u crni preko groba sina Radisava, dobro se i dan danas sećam te scene pre toga bila u Bratuncu, isto na groblju, da obiđe Boža, treći sin, Mile, jedva preživeo rat…

„Odam po groblju, od sina do sina… Božo mi imao 26, Radisav 27 godina. Gledala sam onog dana Nasera, ko tebe sad što gledam. Jaše belog konja, putem, ovde ispod groblja, preko prsa redenici, nosi zelenu zastavi i viče – „ne pucaj, vataj četnike žive“ – prepričavala mi je tog dana tužna starica.

Predsednik Republike Srpske Milorad Dodik podsetio je danas na groblju u Bratuncu da su muslimani i Hrvati u Mrčevcima, njegovom rodnom selu, u Drugom svjetskom ratu ubijali Srbe, a da su se kasnije upravo Srbi izborili za slobodu svih na ovim prostorima.

„Pravili su svoje države na našim stradanjima i tražili da sanjamo njihove snove. Tako je ovdje i u Podrinju. Nema ekskluziviteta na bol. Svaka se bol mora jednako poštovati i sa njom saosjećati. Oni su uspjeli napraviti da je bol majki sa bijelim veća od majki sa crnim maramama“, rekao je Dodik.

On je ukazao na činjenicu da osim predstavnika Srbije i ambasadora Ruske Federacije Igora Kalabuhova, u Bratuncu nema drugih međunarodnih predstavnika, što je, kako je dodao, poruka šta misle o stradanju Srba.

„Za nekoliko dana i muslimani će imati obilježavanje stradanja. Jednaka je bol majki, ali ne možemo da prihvatimo laži. Zbog toga su Srbi trebali biti satanizovani u cijelom svijetu. Taj genocid se nije desio po svim kvalifikacijama i modelima. To se nije desilo. Danas nam kažu da ne smijemo da pomenemo da to nije bilo“, rekao je Dodik.

autor:Zoran Šaponjić