Kako heroji u ratu postaju kukavice u miru

Preksinoć je u Beogradu održana promocija dokumentarnog filma „Portret 243. mehanizovane brigade Vojske Jugoslavije“. Film je priredio Vojnofilmski centar Uprave za odnose sa javnošću Ministarstva odbrane.

Reč je o jednoj od brigada legendarnog Prištinskog korpusa Treće armije Vojske Jugoslavije, stacionirane u mirnodopsko vreme u Uroševcu, koja je izvodila borbena dejstva u odbrani Otadžbine od zločinačke NATO agresije 1999. godine. Brigada je izašla u prostor još u proleće 1998. godine radi obezbeđenja komunikacija: Priština – Uroševac – Štimlje – Suva Reka – Prizren, komunikacija Priština – Uroševac – Kačanik – Ćeneral Janković kao i Priština – Doganović koja se račvala u dva pravca, prema Globočici i prema Šar planini. Brigada je bila A sastava, što znači da je bila popunjena aktivnom vojskom i sa 80% popunjenosti (od planiranog broja za ratnu formaciju). Početak agresije brigada je sačekala sa 6.500 boraca računajući i tri odreda teritorijalne odbrane koji su joj pridati. Popunjenost brigade je išla do 130%, što znači da se na poziv za mobilizaciju preostalog predviđenog broja javilo znatno više od potrebnog i da su ostali u jedinici, da nisu hteli da se vrate kućama.

Na osnovu Direktive Štaba vrhovne komande za odbranu od NATO agresije „Grom 3“, a na osnovu Odluke komandanta 3. Armije i komandanta Prištinskog korpusa brigada se svojim elementima borbenog rasporeda nalazila u takozvanom prvom ešalonu sa ciljem sprečavanja prodora agresora u dubinu prostora Kosova i Metohije. Narodskim rečima, dodeljena joj je uloga da na prsa primi borbu u prvom naletu neprijatelja i odsudnom odbranom spreči prodor jedinica NATO, Albanske vojske i Šiptarskih terorističkih snaga na teritoriju Srbije iz pravca Makedonije.

Brigadom je od 1994. godine pa do okončanja NATO agresije komandovao pukovnik Krsman Jelić. Krsman Jelić je prethodno bio komandant Bataljona vojne policije Niškog Korpusa. Sposoban, energičan i odlučan starešina, rođen 7. aprila 1947. godine u Podujevu, u selu Surkiš. Obavljao dužnosti od komandira voda, čete, preko komandanta diverzantskog odreda, bataljona vojne policije do lake brigade. Nakon rata, primio generalsku dužnost načelnika štaba Niškog korpusa pa potom i načelnika Komandno štabne akademije. Penzionisan u činu general majora po zahtevu NATO 1. aprila 2002. godine.

Načelnik štaba brigade bio je potpukovnik Dragan Kolundžija, kasnije general.

Načelnik Odeljenja operativno nastavnih poslova bio je potpukovnik Milan Mojsilović sadašnji načelnik Generalštaba. To je treći čovek po hijerarhiji u brigadi, a njegova funkcija je srce jedinice. On planira sve operativne aktivnosti, izrađuje naređenja, planove upotrebe jedinice, organizuje rad štaba komande, organizuje isturena i rezervna komandna mesta, koorodinira aktivnosti, prima izveštaje o borbenim dejstvima i priprema izveštaje za načelnika štaba i komandanta.

Od proleća 1998. godine kada izlazi u prostor pa do početka agresije u borbama sa šiptarskim teroristima poginulo je 16 pripadnika brigade.

Dan pred zvaničan početak agresije, 23. marta 1999. godine, terorističke brigade na Kosovu i Metohiji snaga oko 1500 pripadnika i dve brigade u Makedoniji snaga 6.000 pripadnika pokušale su da se spoje i zajedno su napale 243. mehanizovanu brigadu, čime je za nju agresija počela dan ranije.

U odbrani otadžbine od NATO agresije poginulo je još 24 pripadnika ove herojske jedinice.

Živote su na oltar Otadžbine položili:

Zoran Anđelković, vojnik iz Vranja, 1978. godište,

Dragan Beko, rezervni potporučnik iz Dvora na Uni,1976. godište,

Zoran Velikinac, rezervni poručnik iz Uroševca, 1968. godište,

Slobodan Vukmirović vojnik, 1977. godište,

Ivan Dimitrijević, vojnik iz Kragujevca, 1977. godište,

Goran Dimić, rezervni poručnik iz Uroševca, 1969. godište,

Željko Dinić, vojnik iz Petrovca, 1978. godište,

Siniša Ilić, rezervni vojnik iz Uroševca, 1973. godište,

Miloje Jakovljević, dobrovoljac iz Osečine, 1955. godište,

Zoran Janković, vojnik iz Aranđelovca, 1977. godište,

Bojan Jevtić, dobrovoljac iz Obrenovca, 1974. godište, iza kojeg su ostale dve ćerkice,

Ivan Jeremić, vojnik iz Kruševca, 1977. godište,

Dejan Jovanović, vojnik iz Bora, 1979. godište,

Dragan Kitanović, vojnik iz Bujanovca, 1978. godište,

Predrag Konaković, vojnik iz Kladova, 1979. godište,

Bojan Kostić, vojnik iz Petrovca na Mlavi, 1978. godište,

Ranko Lazarević, vojnik iz Šavnika, 1976. godište,

Zoran Marinković, vojnik iz Zemuna, 1977. godište,

Milan Milenković, kapetan prve klase iz Uroševca, 1968. godište,

Vladan Miletić, vojnik iz Kruševca, 1979. godište,

Mirčeta Milovanović, kapetan iz Blaca, 1970. godište,

Nebojša Milosavljević, rezervni razvodnik iz Uroševca, 1968. godište,

Stojan Milošević, civilino lice na službi u Vojsci iz Štrpca, 1952. godište,

Aleksandar Mihailović, dobrovoljac iz Prištine, 1971. godište,

Vojmir Mihajlović, rezervni poručnik iz Uroševca, 1961. godište,

Darko Nikolić, stariji vodnik iz smederevske palanke, 1971. godište,

Nikola Nikolić, vojnik iz Beograda, 1978. godište,

Aleksandar Ožegović, dobrovoljac iz Beograda, 1973. godište,

Zoltan Olajoš, vojnik iz Subotice, 1978. godište,

Dragan Petrović, rezervni vojnik iz Uroševca, 1970. godište,

Ivica Petrović, dobrovoljac iz Kruševca, 1971. godište,

Tomislav Pilipović, rezervni vojnik iz Uroševca, 1961. godište,

Radivoje Radenović, vojnik iz Sjenice, 1979. godište,

Đorđe Radović, desetar iz Zemuna, 1978. godište,

Miroslav Stamenković, rezervni vojnik iz Leskovca, 1954. godište,

Boban Stanković, desetar iz Požarevca, 1974. godište,

Goran Stanković, desetar iz Beograda, 1978. godište,

Igor Stanojević, vojnik iz Niša, 1978. godište,

Srđan Stevanović, vojnik iz Leskovca, 1978. godište,

Milan Stojanović, dobrovoljac iz Obrenovca, 1959. godište.

Prethodni dokumentarni filmovi Vojnofilmskog centra Uprave za odnose sa javnošću Ministarstva odbrane „Ratne priče sa Košara“ i drugi, prikazani su u Domu garde Vojske Srbije u kasarni Topčider uz prisustvo vojnog i političkog rukovodstva države.

Ovaj dokumentarni film je prikazan u Klubu Jugoslovenske kinoteke.

Na prethodnim premijerama prvi red u parteru je bio popunjen članovima kolegijuma Načelnika Generalštaba i Ministarstva odbrane.

Na ovoj premijeri prvi red je bio planski i po naredbi potpuno prazan.

Na prethodnim premijerama načelnik Generalštaba bio je prisutan u uniformi, u sredini prvog reda.

Na ovoj premijeri bio je prisutan u civilnom odelu, u drugom redu.

Dakle, dokumentarni film čiji tvorac je suštinski vojska, koji kazuje o žrtvi i herojstvu pripadnika jedne od odlikovanih ratnih jedinica, ne prikazuje se u objektu vojske, već u objektu Kluba Jugoslovenske kinoteke, kao da je po sredi klasično umetničko ostvarenje namenjeno širokoj publici, a ne svedočanstvo o podvigu i stradanju naše vojske i svojevrsno priznanje i podstrek naraštajima koji dolaze. Ali akteri ovog filma, oni poginuli heroji i oni preživeli, nisu bili glumci niti su glumili role i nosili glumačke kostime, već su se u ratnu jedinicu javili po pozivu komande radi izvršenja zadataka u ratu, nosili vojničku uniformu i pušku i izvršavali zadatke komande u kojim izvršenjima su i ginuli. Zato mesto za prikaz filma o njihovom davanju otadžbini i narodu nije Klub Jugoslovenske kinoteke u centru grada, već klub heroja naše Vojske, objekat armije na čiji poziv su žrtvovali najvrednije što jedan čovek ima, svoju mladost i život.

Dalje, tamo gde su oni bili u prvom ešalonu kad je državi i narodu bilo najteže, tamo ispred njih nije bilo praznog reda, praznog rova, „praznog“ ešalona. Tamo su se oni isprsili pred kuršume neprijatelja, krvnika. Ovde su se u miru oni koji su im komandovali i u prvi ešalon ih slali, sklonili u drugi red, da ih u prvom ne vide oni koji su tamo neprijateljem komandovali. Sklonili u drugi red da demonstriraju da u sali nije bila „prisutna“ država Srbija niti njena vojska, bar ne zvanično.

Nadalje, oni koji su u herojskoj 243. mehanizovanoj brigadi ginuli, nisu bili u civilno odelo obučeni, već su s ponosom uniforme vojske ove države nosili. A, ovde, na promociju, je onaj koji im je u brigadi uniforme sa obeležjima države i vojske oblačio i smotre vršio, u civilnom odelu došao. Kao da su oni na Kosovu i Metohiji privatno ginuli.

General Mojsilović je u ratu slao u smrt vojnike 243. mehanizovane brigade. To mu je bila dužnost. Kada šaljete vojnika na zadatak, kalkulišete i njegovu moguću pogibiju. Tada se, u ratu, nije plašio neprijatelja, iako je on bio jači, silniji. Danas, u miru, general Mojsilović se nekoga plaši, jer…uzmiče. Uzmiče u drugi red, a ispred istura prazan. Skida uniformu i odličja, kao državna i vojna obeležja. Iz vojnih, beži u civilne objekte.

Pred kim i zašto u miru uzmiče general Mojsilović, kada nije uzmicao u ratu?

Pred Kristoferom Hilom? Ili pred voljom i naumom Vrhovnog komandanta koji se američkoj administraciji ovih dana podastire, izdajnika Perišića abolira, Grenela odlikuje, snimanje filma o bici na Paštriku stopira, sada i ovde naređuje da se van vojnih baza i bez vojnih počasti dokumentarni, u nekakvom klubu kinoteke, film o herojima otadžbine koji su NATO ponizili, promoviše?

Duhovi palih boraca 243. mehanizovane brigade i svih drugih jedinica Vojske Jugoslavije, sramote vas se.

Sada, u miru, na nebu, shvataju dubinu i pravilnost maksime da je bolje junački poginuti nego ceo život kao kukavica živeti. Jadni vi, da ste neprijatelju taj film dali, i on bi ga uz počasti na svojoj Akademiji promovisao. I njemu bi na čast bilo da se vidi i pamti protiv koga i kakvog se neprijatelja borio!

Vojska nije ono što je obučeno kao vojska, već ono što živi, bije se i mre kao vojska. Ovo što je na sceni, to nije.

Predsednik Republike odlučuje o upotrebi vojske i komanduje Vojskom Srbije u ratu i u miru.

Načelnik Generalštaba komanduje i rukovodi Vojskom Srbije u skladu sa aktima komandovanja predsednika Republike.

Te 1999. godine deca stasala za oružje, mladost Srbije, herojski su ginula jer ih je prožimalo nadahnuće ponosa, prkosa i dostojanstva.

Danas deca, mladost Srbije, vide da ponosa, dostojanstva i istinskog poštovanja kod onih koji vladaju, nema.

Zapravo, nema samopoštovanja. Na sceni je puzavost iza kojeg ostaje samo balav trag. Ništa sveto nije. I to je najjači, razarajući, udar na borbeni moral vojske i odbrambeni potencijal države.

Zato, ovakvi, našom decom u slučaju rata neće rukovoditi ni komandovati.

Vama ovakvima decu nećemo poveriti.

Klanjamo se senima svih palih junaka i neka im je večna slava i hvala za davanje narodu i otadžbini, a njihovim majkama i očevima na ponos što su takvu decu stvorili i imali.

Vaskrsnuće patriotizam!

S PONOSOM

REDAKCIJA VASELjENSKE I SABORCI