Zaboravljeni Srbin-čuvar Dubrovnika

Marko Murat (na fotografiji dole) rođen na ostrvu pored Dubrovnika, bio je akademski slikar i profesor, kažu hrvatski povjesničari. Izostavili su sitnicu da se izjašnjavao kao Srbin. I pisao ćirilicom. Uostalom, kao i većina katoličkih Srba koji su činili i kulturno i ekonomsko jezgro Dubrovnika, i mnogo tragova ostavili u Dubrovniku, gradeći crkve, banke, škole, uveli tramvaj u Dubrovnik, a danas se ne pominju u Hrvatskoj povijesti (Medo Pucić, Mato Gracić, Matija Ban…).

Murat je osnovnu i srednju skolu završio u Dubrovniku, zatim umetničke studije u Minhenu. Posle fakulteta nekoliko godina je radio u Beogradu, a zatim se vratio u Dubrovnik i posvetio se brizi o kulturnim spomenicima kao konzervator i nastavio pedagoški rad kao profesor u srednjim školama.

Njegovo najpoznatije delo je Dolazak Cara Dušana u Dubrovnik, za koje je nagrađen bronzanom plaketom na svetskoj izložbi u Parizu, 1900. godine, a danas se nalazi u Narodnom muzeju u Beogradu.

Murat je jedan od najzaslužnijih što je Knežev Dvor u Dubrovniku proglašen spomenikom kulture, 1919. godine. On je, uz istoričara i konzervatora, Hrvata, Lukše Beritića, zaslužan i što su zidine Dubrovnika takođe proglašene spomenikom kulture, 1921. godine.

Tokom prvog svetskog rata, Austrijanci su ga hapsili i zatvarali u logor, a ustaše i drugi NDH-ovci nisu stigli da ga muče, bio je star i bolestan i umro 1944. godine.

E sad, moje je pitanje, zašto sinovi tisućljetnje kulture, takvom čoveku, koji je uradio toliko puno za grad kojim se oni diče i ponose, nisu digli nikakav spomenik, nijednu ulicu nisu nazvali njegovim imenom?

I koji je to hrvatski kralj, od onih silnih iz njihove tisućljetne povijesti i kada ušao u grad Dubrovnik, kao car Dušan, i ko o tome ostavi svjedočanstvo? Ili možda neku sliku u nekom Hrvatskom ili svetskom muzeju, da vidimo kako su Hrvatski kraljevi dočekivani u Dubrovniku?

Naslovna fotografija: Dolazak cara Dušana Silnog u Durovnik, rad Marka Murata